અસમંજસ
સોનલ ગોસલીયા
© COPYRIGHTS
This book is copyrighted content of the concerned author as well as Matrubharti.
Matrubharti has exclusive digital publishing rights of this book.
Any illegal copies in physical or digital format are strictly prohibited.
Matrubharti can challenge such illegal distribution / copies / usage in court.
અસમંજસ
અચલ વહેલી સવારે જાગી ગયો હતો. ન્યુઝપેપરની રાહ જોતો હિંચકે બેઠો બેઠો ચાની ચૂસ્કી મારતો હતો .પેપર વાંચું પછી કંઇક મૂડ આવે, હજુ મનમાં એવું બબડતો હતો ત્યાં છાપાવાળો છાપું નાખી ગયો. રોજની જેમ આજે પણ છેલ્લું પાનું પહેલાં વાંચ્યું. બેસણાંની જાહેરખબરવાળું પાનું, મેહુલના પિતા ગુણવંતરાયનું આજે બેસણું હશે, હા, આજે જ છે, ૯ થી ૧૧. ચાલો ત્યારે.વહેવાર સાચવવા મોઢું બતાવવું તો પડશે જ ને ? દરેક બેસણામાં આંસુ સારતા દીકરાઓ, વહુઓ, ને કુંટુબીજનો, બેસણા પૂરતા જ વૈરાગ્યમાં ઢળી જાય, પછી વોહી જીંદગી, વોહી રફતાર, વોહી તકરાર, પ્રેમથી સાથે બેઠેલા પુત્રો, મિલ્કત માટે કોર્ટ સુધી પહોંચી જાય. જે પિતાની આત્માની શાંતિ માટે વૈરાગ્યનાં ગીતો ગવડાવે, એ જ પિતાના આત્માને કોતરી કોતરી ઘા આપે.
ગુણવંતરાય એટલે સમાજના અવવ્વલ શ્રીમંતોમાંથી એક. ધનના ઢગલા પર સૂવે, સોનાનું ઓશીકું ને ચાંદીની ચાદર ઓઢે એવું એમના માટે કહેવાતું. પરોપકારી અને દયાળુ, સેવાભાવી એવા આ ગુણવંતરાયને બે પત્નીઓ. સમાજ સામે સ્વીકારેલી પત્ની રંજન,જેની સાથે ૩૦ વર્ષનું લગ્નજીવન સુખરૂપ ગાળ્યું. બીજી પત્ની મંજરી ગેરકાયદેસર,જે રંજનની ચાકરી કરવા,આયા તરીકે કામ કરતી હતી. રંજનને મણકાનો ઘસારો હોવાથી ચાલવામાં ઘણી તકલીફ પડતી. ગુણવંતરાયે, એના માટે એક આયા રાખવાનુ વિચારી લીધું. પત્નીની તકલીફ જોઇ એ દુખી થઇ જતા. આટલો બધો રૂપિયો શા કામનો ,જયારે શરીર સાથ ના દે ? .ખૂબ દવા કરાવી, પણ ખાસ ફરક પડ્યો નહીં. ઓપરેશન થોડું રીસ્કી લાગતું, કેમ કે રંજનને હાઇ બ્લડ પ્રેશન,ડાયાબિટીસ અને શ્વાસની તકલીફ પણ હતી.ગુણવંતરાયના બે દીકરા મેહુલ અને રાજન. બન્ને એક નંબરના અય્યાશ.ઘર.પરિવાર કે મા-બાપ એમના માટે ગૌણ હતા.જુગાર,દારૂ ને રખડવાનું, બાપના પૈસે લીલાલહેર કરવાનું એ જ એમનું કામ. આટલો રૂપિયો છતાં કોઇ માંગાં ન આવે આ બે એૈયાશો માટે. ગુણવંતરાય મનમાં ખૂબ દુખી રહે.કોને કહે એમની વ્યથા..ક્યાં પાપનાં ફળરૂપે આવા કપૂત પાક્યા ?
પત્ની રંજન બીમારીના કારણે ચિડીયલ થઇ ગઇ હતી.વાતે વાતે કામવાળાને છણકા કરતી. કામવાળા ગુણવંતરાયના સ્વભાવે ટકીને રહ્યા હતા.આયા માટે ઘણી સ્ત્રીઓ આવી, પણ રંજનના સ્વભાવના લીધે કોઇ જ ટકે નહીં. એક દિવસ એક શ્યામવર્ણીય,નમણી, થોડી જાડી એવી સ્ત્રી નોકરી માટે આવી. નામ એનું મંજરી. ગુણવંતરાય ઓફિસે ગયા હોવાથી, મોટા પુત્ર મેહુલને મળીને આયાની નોકરી માટે આવ્યાની જાણ કરી. મેહુલે એને કાઢી મૂકી. ત્રણ દિવસ પછી પાછી આવી, ને ગુણવંતરાયને મળી. સાહેબ તમે આયાની નોકરી માટે જાહેરખબર આપી હતી ને એ માટે હું આવી છું. મારા ઘરમાં મારી વૃધ્ધ માં હતી જેની મેં ખૂબ ચાકરી કરી હતી, એટલે આ કામમાં હું કુશળ છું. પગાર તમે આપશો એ મને મંજૂર રહેશે. ગુણવંતરાય આ સ્ત્રીને જોતા જ રહ્યા.એની આંખમાં ખૂબ સચ્ચાઇ છલકાતી હતી. એની વાત કરવાની રીતથી એના હાવભાવથી,એ ખૂબ સાચી લાગી. મનમાં વિચાર આવ્યો. ખરેખર ,આ બાઇ સેવા કરી શકશે? રંજનના સ્વભાવને સહન કરવો સહેલો નહોતો. ચાલ, આને પણ અજમાવી લઇએ. ગુણવંતરાય મનોમન બોલી ઉઠયા.
સારૂં, તમારે ચોવીસ કલાક મારી પત્નીની સેવામાં રહેવું પડશે.એને કયાંય ઓછું નહીં આવવા દેવાનું. પગાર,તમારા કામ પ્રમાણે નક્કી થશે.
સારૂં સાહેબ, મને મંજૂર છે. મારી એક વિનંતી છે,સાહેબ.
બોલો શું છે ? સાહેબ, મારે એક દિકરી છે. ત્રણ વર્ષની છે એ મારી નાની બહેન પાસે રહેશે. પણ કયારેક હું એને અહીંયા લાવુ તો તમને વાંધો તો નથી ને?
ગુણવંતરાય વિચારમાં પડી ગયા. અરે રે, આ બાઇની મજબૂરી તો જુઓ, પોતાની આટલી નાની બાળકીને બીજા પાસે મૂકીને અહીંયા બીજાની સેવા કરવાની ?
સારૂં કયારેક કયારેક તમે એને લાવી શકો છો, પણ રંજનની સેવામાં એની અસર ના વર્તાવી જોઇએ.
તમે નિશ્ચિંત રહો સાહેબ, હું તનમનથી એમની સેવા કરીશ. જુવાન સ્ત્રી, કયાંક આડીઅવળી જગ્યાએ નોકરીમાં ફસાઇ જાય. એના કરતાં આવું સ્વમાનભર્યુ સેવાનું કામ કરે એ વધુ સુરક્ષિત છે.
સારૂં, કાલથી તમે ડયુટી પર લાગી જ જો.
તમારી ઓળખ માટે એક ફોટો, તમારૂં એડ્રેસ વગેરે મારા કલાર્કને આપી દેજો.અરે, હા. તમારૂં નામ તો કહો. ગુણવંતરાય હસતા હસતા બોલ્યા.
સાહેબ, મારૂં નામ મંજરી છે.મારી દીકરીનું નામ ગુડ્ડી છે.
તમારા પતિ?
સાહેબ, અમે છૂટા પડી ગયા છીએ. એ ખૂૂબ ઐયાશ હતા. દારૂ પણ ખૂબ પીવેે. મને ઢોર માર મારે. હું કમાઉં ને એ ઉડાવે. મેં ખૂબ સહન કર્યું પણ એ સુધર્યા નહી. મારી નાનકડી દીકરીને પણ ટીચી નાંખે. મેં એના પર પોલીસ કેસ કરી નાખ્યો અને કાયદેસર છૂટાછેડા પણ લઇ લીધા.હવે હું મારી દીકરીને સ્વમાનથી ઉછેરૂં છું. મારી નાની બહેન એને સાચવે ને હું નોકરી કરૂં..પણ બધે લાલચભરી નજરોથી બચતું રહેવું પડે. સ્ત્રીને બિચારી, બાપડી, અબળાની નજરે જ જોવાય. તમારી જાહેરખબર વાંચીને મનોમન નક્કી કરી નાખ્યું કે આવી જગ્યાએ કામ કરવા મારા નસીબ અજમાવી જોઉં.
સારૂં, સારૂં. હવે રંજન જાગી ગઇ હશે.એને મળીને જજો. એને તમે પસંદ પડશો, તો તમે પાસ નહીંતર તમે પણ બીજા બધાની જેમ રીજેક્ટ થશો. મંજરી રંજનના રૂમમાં દાખલ થઇ, મનોમન પ્રાર્થના કરતાં કે "ભગવાન આ નોકરી મને મળી જાય, તો હું ન્યાલ થઇ જાઉં. પગારની સાથે સેવાનું પુણ્ય પણ કમાઇશ. રંજનની પથારી પાસે ગઇ ને હાથ જોડી પ્રણામ કર્યા. "મેમ સાહેબ, હું તમારી આયા મંજરી. કાલથી હું તમારી સાથે જ રહીશ. તમારી ખૂબ ચાકરી કરીશ. તમને ફરિયાદનો કોઇ જ મોકો નહીં આપું. રંજન એને જોઇ જ રહી.એના મનમાં આ બાઇ માટે અણગમો ના થયો.થોડું હળવું સ્મિત કરતાં બોલી સારૂં, હવે.બોલીને નહીં કરીને બતાવજે તો માનું. મંજરી પણ હસી પડી. મેમસાહેબ, હું જાઉં છું, કાલથી આવી જઇશ.કહીને જતી રહી.બીજે દિવસે સવારમાં સાત વાગે કપડાનો થેલો લઇ આવી ગઇ. ગુણવંતરાય છાપુ વાંચતા હતા, રંજન પલંગ પર સૂતી હતી. મંજરી પ્રણામ કરી, કામે લાગી ગઇ.
એનાં કપડાં એક ખૂણામાં ગોઠવી મૂકી દીધાં. રંજનની દવાની શીશીઓ, વ્યવસ્થિત ગોઠવી, ટેબલ સરસ રીતે લૂછી નાંખ્યું.રંજન પાસે જઇને એને ટેકો દઇને બેઠી કરી, ચા પીવડાવી. રંજન તો હબકાઇ ગઇ. આટલી બધી સૂઝ? એણે પૂછ્યું, "મંજરી.તને અજાણ્યું નથી લાગતું ? આવતાવેંત તું જાણીતી હોય એમ કામ કરવા લાગી. મંજરી હસીને બોલી, "મેમ સાહેબ,કાલે હું તમારા રૂમમાં આવી ત્યારે અસ્તવ્યસ્ત બોટલો ,ગંદુ ટેબલ વગેરે જોઇ લીધાં હતાં. મનોમન નક્કી કરી લીધું હતું કે પહેલાં દવાઓ સરખી ગોઠવીને ટેબલ ચોખ્ખું કરી નાખીશ. જયાં ગંદકી હોય ત્યા માંદગી તો રહેવાની જ ને ? હવે તમને વોકરના સહારે બહાર ગાર્ડનમાં બેસાડીશ.ચોખ્ખી હવાથી ભીતર તાજગી અનુભવશો તમે". રંજન તો અવાચક જ બની ગઇ. બહાર નીકળતાં જ જાણે નવી દુનિયા જોઇ હોય એવું અનુભવવા લાગી.રૂમમાં ગોંધાઇ રહેતી, કોઇ એને બહાર ના લાવે. દીકરાઓ ઐયાશીમાં મશગુલ હોય. ગુણવંતરાય પાસે એવો સમય ના હોય કે સવારના બે કલાક આવી આળપંપાળ કરે. આજે મંજરીએ એને બહારની હવા સાથે ઊગતા સૂરજનાં કિરણોથી નવી તાજગી આપી. બે કલાક બહાર બેસાડી પાછી રૂમમાં લઇ ગઇ. ખૂબ વ્હાલથી સૂવડાવીને કમરમાં તેલથી માલીશ કરી આપી, નવડાવી. બપોરે બન્ને જણા ટીવી જુએ. વાતો કરે. કયારેક પત્તાં પણ રમે. રંજનને સખીરૂપી આયા મળી. ગુણવંતરાય મનોમન ખૂબ ખુશ થયા. રંજનને ખુશ જોઇને. સમય પાણીની જેમ વહેવા લાગ્યો. રંજન સ્વસ્થ થવા લાગી. ગુણવંતરાય મંજરીની કામ પ્રત્યેની લગન અને ઇમાનદારીથી અંજાવવા લાગ્યા. એમને મનથી આકર્ષણ થવા લાગ્યું મંજરી માટે. તેઓ ઓફીસમાં ઓછું ને ઘરમાં વધારે રહેવા લાગ્યા. મંજરીની દીકરી ગુડ્ડી ગુણવંતરાય સાથે ખૂબ મસ્તી કરે. ગુણવંતરાય એને દીકરીની જેમ વ્હાલ કરે. એના માટે રમકડાં,કપડાં,ચોકલેટ વગેરે લાવે. રંજનને પણ ગુડ્ડી ખૂબ વ્હાલી. ગુડ્ડી આવે ત્યારે ઘરમાં કલરવ થઇ જાય. મંજરી ગુડ્ડીને ગુણવંતરાયથી દૂર રાખે. ગુડ્ડી હંમેશાં ગુણવંતરાયને પિતાની જેમ હેત કરે. એમને ઘોડો ઘોડો કરે,માથે પંપાળે,ખોળામાં બેસી જાય ને અવનવી ફરમાઇશો કરે. કયારેક જીદ પણ કરે. ગુણવંતરાયને આવાં લાડ ખૂબ ગમે. ગુડ્ડીનાં બધાં લાડ હોંશે હોંશે પૂરા કરે. મંજરી કયારેક બહુ ઉદાસ થઇ જાય. મારી દીકરીનાં નસીબમાં પિતાનો પ્રેમ જ નહીં? સ્ત્રી પારકા પુરૂષના સંતાનને અપનાવી શકે પણ પુરૂષ કોઇના બાળકને કયારેય ના અપનાવે. એમના પુરૂષપણાનો અહમ્ ઘવાય. રંજન મંજરીની વ્યથા સમજતી. મંજરીને પતિની હૂંફ નહી,બલ્કે દીકરી માટે પિતાની હૂંફ જરૂર જોઇતી હતી. એક બાજુ મારા દીકરાઓ છે, જેને માતા-પિતા જીવે છે કે નહીં એ પણ પડી નથી, એક તરફ આ નિર્દોષ બાળકી છે, જે પિતાના પ્રેમ માટે તરફડે છે. કર્મનું ચક્ર કોને કયારે કેવા ફટકા મારે છે એ સમજવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. રંજન હવે વોકર વગર થોડું થોડું ચાલવા લાગી. મંજરીની નિસ્વાર્થ ચાકરીએ એને નવું જીવન આપ્યું જાણે. ગુણવંતરાય મંજરીને ખૂબ પ્રેમ કરવા લાગ્યા હતા. મંજરીને પણ એમની એ લાગણી ખૂબ ગમવા લાગી.
એક દિવસ રંજનને સૂતી જોઇ, ગુણવંતરાયે મંજરીને ઇશારો કરી બહાર બોલાવી. મંજરી બહાર આવી. ગુણવંતરાય એની સામે જોતાં બોલ્યા,"મંજરી, તારી નિસ્વાર્થ સેવાથી રંજન ચાલતી થઇ, તારી પ્રેમાળ વાણી ને કુશળ વર્તનથી મારૂં મન તારા તરફ ખેંચાયું છે. હું તને તથા ગુડ્ડીને સ્વીકારવા તૈયાર છું. આપણે સૌ સાથે રહીશું.’’
"સાહેબ, આ શું બોલો છો ? મેમસાહેબનો જરા પણ વિચાર ના આવ્યો તમને ? જે સ્ત્રી તમારી સાથે સદાય વફાદાર રહી, એને દગો આપતાં તમને જરાય રંજ નથી થતો ?"
ગુણવંતરાય મોઢું નીચે રાખી ઊભા રહ્યા. આંખમાંથી આંસુ નીકળી પડ્યાં. "મંજરી તારી વાત સો ટકા સાચી છે.પણ હું તને અને ગુડ્ડીને ખૂબ પ્રેમ કરૂ છું. જે લાડ માટે હુ વરસો તરસ્યો છું,એ મને ગુડ્ડી જ આપે છે. તારા માટે પ્રેમ કરતાં વધુ આદર છે મને. કોઇ શારીરિક ખેંચાણ નથી ,પણ મનથી મનનું આકર્ષણ છે."
મંજરી ચૂપચાપ સાંભળી રહી. મનથી એને પણ એટલું જ માન હતું એમના માટે. પણ હાવભાવથી કયારેય જતાવતી નહીં. કોઇની શોક્ય બનવું એને કદાપિ મંજૂર ન હતું. આમ દિવસો વીતવા લાગ્યા. પણ ગુણવંતરાય મંજરીની મંજૂરીની આશ લગાવી બેઠા હતા.
રંજનને થોડો અણસાર આવી ગયો હતો પણ એ વાતને વધારવા નહોતી માંગતી. મંજરી હવે નોકરી છોડવાની વાત કરતી હતી. "મેમસાહેબ, હવે તમે સાજા થઇ ગયા છો. હું અહીંયા નકામી રોકાઇ છું . મફતનો પગાર મને ના પચે. હું બીજી નોકરી શોધી લઇશ." રંજને પરવાનગી આપી. બીજી નોકરી મળે ત્યા સુધી અહીંયા જ રોકાવાનું, એવું નક્કી થયું. મંજરી જયાં જયાં નોકરી માટે અરજી કરે, ગુણવંતરાય ઓળખાણ લગાવી નોકરી નકારી કઢાવે. એ નહોતા ઇચ્છતા કે મંજરી એમની આંખથી ઓઝલ થાય. એક દિવસ સવારમાં ચહા પીતા ગુણવંતરાયે ધડાકો કર્યો, "રંજન, હું તારી પરવાનગીથી મંજરીને અપનાવવા માંગુ છું. એની બાળકીને પિતાનું સ્થાન આપવા માંગુ છું. તારી પદવી, તારૂં સ્થાન એ જ રહેશે પણ બાળકોના પ્રેમવિહોણો આ બાપ, આ દીકરીના પ્રેમથી તરી જવા તરફડે છે. એને હૈયાસરસી ચાંપીને વહાલથી નવડાવી નાખવી છે.તારાથી છાનો મારે કોઇ પણ સંબંધ રાખવો નથી. તું વર્ષોથી બીમાર છે, હુ બહાર અનૈતિક સંબંધ રાખત, તો તને જાણ સુધ્ધાં ના થાત. પણ હુ મારી ને તારી નજરમાંથી ઊતરવા નથી માંગતો. તારી પરવાનગી વગર હું કંઇ જ નહીં કરૂં, આ મારૂં તને વચન છે. તું વિચારી જો જે, પછી જવાબ આપજે". કહી ત્યાંથી જતા રહ્યા. મંજરી તો ડધાઇ જ ગઇ. એને થયું રંજન એને ધક્કા મારીને કાઢી મૂકશે. પણ આ તો કંઇ જુદું જ થયું. રંજન મંજરીને વહાલથી પંપાળવા લાગી. "મંજરી હું પણ એક સ્ત્રી છું. તારૂં દર્દ હું ના સમજું એટલી નિર્દય નથી. મારા ઐયાશ બાળકો રોજ નવી છોકરીને ફસાવે છે, પ્રેમનું નાટક કરી તરછોડી દે છે. એમની થનાર પત્નીને એ કેટલા વફાદાર કહેવાય? એના કરતાં મારા પતિ લાખ ગણા વફાદાર કહેવાય,જેને પ્રેમ કર્યો, એની સાથે વફાદારી રાખવા, પોતાની પત્ની સાથે બેવફાઇ ના કરી. બાકી આવા દંભી સમાજમાં આવા ધનાઢય પુરૂષોને આવા સંબંધ રાખવાનો કોઇ છોછ નથી હોતો." રંજનની વાત સાંભળી મંજરી ડધાઇ જ ગઇ. આવા વિશાળ હ્ય્દયવાળી સ્ત્રીનાં પહેલી વાર દર્શન કર્યાં હતાં.
ચોપડીમાં વાચ્યું હતું, વાર્તાઓમાં સાંભળ્યું હતું કે સ્ત્રીનું હ્ય્દય દરિયા જેટલું વિશાળ હોય છે પણ વાસ્તવિક જીવનમાં પહેલીવાર અનુભવ્યું. રંજનની મંજુરી મળી, ને ગુણવંતરાયને જાણે એક ટીપામાં સમુદ્ર મળ્યો. તેઓ ગુડ્ડીને જઇને લઇ આવ્યા. પપ્પા કહીને સંબોધાવ્યું. ગુડ્ડીને ચૂમી ચૂમીને અઢળક હેત વર્ષાવ્યું. રંજનને આ દૃશ્ય જોઇ હરખનાં આંસુ આવી ગયા.આ માણસે ના દિવસ જોયો ના રાત, જાતમહેનતથી આટલો રૂપિયા બનાવ્યો. કેવળ પોતાનાં સંતાનોના ભાવિ માટે. એ સંતાનો પૈસાની આડમાં ઐયાશી કરતા ગયા. ના બાપની પીડા જાણી,ન માના દુઃખ જોયાં. આજે આ દીકરીના પ્રેમથી એમનું જીવન ધન્ય થઇ ગયું. આ પ્રેમ માટે તેઓ અત્યાર સુધી તરસ્યા હતા.હે ભગવાન, મારા આ નિર્ણયમાં મને મક્કમ રાખવા બદલ તારો લાખ લાખ ઉપકાર. મંજરી, પોતાની દીકરીને આવી પ્રેમઘેલી જોઇને ગદ્ગદ્ થઇ ગઇ.આ માણસ, જે પોતાનાં બાળકો હોવા છતાં, મારી બાળકીને પોતાનું નામ આપવા તૈયાર થયા. સમાજ સાથે લડી, મને અપનાવવા તૈયાર થયા. મારી બાળકીને બેશુમાર પ્રેમ આપ્યો, લાડ લડાવ્યા. હે ભગવાન, હું કયાય થોડી ઘણી પણ સ્વાર્થી થઇ હોઉં તો મને માફ કરજે. બન્ને સ્ત્રીઓની મનોદશા ઇશ્વરને પણ પીગળાવે એવી હતી. ગુણવંતરાયના બન્ને દીકરાઓએ સખત વિરોધ લીધો. સમાજમાં તમે અમને બદનામ કર્યા છે, તમારી ઉંમર લજવો છો,લાજ શરમ નેવે મૂકી દીધી, વગેરે વગેરે સંભળાવ્યું. લોકોમાં પણ ચર્ચા થવા લાગી. બુઢ્ઢો ધેલો થઇ ગયો છે. પોતાની દીકરીની ઉમરની સ્ત્રી સાથે સંબંધ બાંધ્યો. બે બે પત્નીઓ રાખે છે.બાપ ઐશ હોય તો દીકરા એવા જ થાય ને. આ બધુું સાંભળીને પણ તેઓ કડવા ઘૂંટડા પી જતા, ફક્ત પોતાની પત્ની રંજન ,દીકરી ગુડ્ડી અને મંજરી માટે. હવે તેઓ ચર્ચાનો વિષય બની ગયા હતા. દીકરાઓએ લીગલ નોટીસ મોકલાવી. અમારા બે સિવાય કોઇને સંપત્તિમાં ભાગ ના મળવો જોઇએ. ગુણવંતરાય ચૂપચાપ બધો તમાષો જોયા કરે. ઝેરના ઘૂંટડા પી જાય ને ઉફ પણ ના કરે.
પણ આ બધા ઘા હ્ય્દયને નબળું કરી નાખે છે.ગુણવંતરાયને એક દિવસ સીવીયર હાર્ટએટક આવ્યો. બે દિવસ આઈ.સી.યુ.માં રાખ્યા . ખૂબ પ્રયાસ કરવા છતાં બચાવી ના શકાયા. તેઓ હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ પામ્યા. આજે એમનું બેસણું હતું.
અચલ ગાંધી મેહુલનો લીગલ એડવાઇઝર અને બાળપણનો મિત્ર પણ. આ મિત્રતા ફક્ત હાય-હેલો પૂરતી જ. અચલની સલાહ હમેંશા ગુણવંતરાયની તરફેણમાં જ હોય.જે મેહુલને કદાપિ મંજૂર ના હોય. અચલ હંમેશાં કહેતો "મેહુલ, વકીલને હંમેશાં કાળાં કપડાંવાળા સફેદ ઠગ જ કહેવાય છે". સાચાને જૂઠું ને જૂઠાંને સાચું સાબિત કરવું એ વકીલો માટે ચપટીનું કામ છે. પણ હું એમાં અપવાદ છું. હું કાયદાને અનુસરૂં છું, કાયદાને બદલતો નથી."
આજે અચલને મેહુલના સંબંધથી નહીં,પણ ગુણવંતરાયના પરોપકારી સ્વભાવથી શ્રધ્ધાંજલિ આપવા જવું હતું. બેસણામાં બધા ગપસપ કરતા હતા. હવે રંજનને ખબર પડશે, કે રખાત કેટલી ભારે પડશે, આ ડાકણ ગુણવંતરાયને ખાઇ ગઇ,પૈસાની લાલચમાં બુઢ્ઢાને ફસાવ્યો, વગેરે વગેરે ચર્ચા ચાલતી હતી. મંજરી એક ખૂણામાં બેઠી બેઠી ચોધાર આંસુડે રડતી હતી. મારી બાળકી પિતા વગરની થઇ ગઇ. કેટલો પ્રેમ હતો એમના પર. દીકરી ગુડ્ડી પણ ફોટા સામે જોઇ જોઇ રડતી હતી. બેસણું પત્યું. બધા ચાલ્યા ગયા પછી વકીલે વીલ વાંચવાનું ચાલુ કર્યું, "હું ગુણવંતરાય મફતલાલ ડગલી, મારી તમામ મિલ્કત મારી પત્ની રંજન અને મંજરીના નામે કરૂં છું જેમાં ૫૦ ટકા રંજનને, ૪૦ ટકા મંજરીને અને ૧૦ ટકા ધર્માદા ખાતે અર્પણ કરૂં છું. મંજરીને સમાજમાં એ જ અધિકાર મળશે જે રંજનને મળે છે. વીલ સાંભળતા જ બન્ને દીકરાઓ ટૂટી પડ્યા.
"અમને મંજૂર નથી. અમારી મિલ્કતમાં આ લાલચુ સ્ત્રી કદાપિ ભાગીદાર નહીં થાય. અમારા બાપની મિલ્કત અમને અને અમારી માને જ મળે, અન્ય કોઇને નહીં."
મંજરી ઊઠીને ફોટા પાસે આવી. હાથ જોડી નમન કરતાં બોલી, "મને સમાજમાં આ સજ્જન પુરૂષે જેે સ્થાન આપ્યું છે એ પૂજનીય છે. મારી દીકરીને પિતાનું નામ મળ્યું. પિતાનો બેશુમાર પ્રેમ મળ્યો. અમારા બન્ને માટે એટલું જ કાફી છે. મારા ભાગની મિલ્કત હું તમને જ આપીને જાઉં છું. અરે દુષ્ટો, પૈસો જ મારો પ્રાણ ને પરમેશ્વર હોત તો હું કયારનીય લઇને જતી રહી હોત.તમારા પિતાજી મને ઘણા રૂપિયા આપવા મથતા હતા. હું સ્ત્રી છું, સંવેદનાના તારથી જોડાઇ છું આ પરિવાર સાથે. તમારી આ મહાન "મા" મારી મોટી બહેન સમાન છે. મારી દીકરીને પિતાનું નામ મળ્યું, એમના પ્રેમની મીઠી યાદોની થાપણ મળી. મને બીજું શું જોઇએ ? પૈસો હું રળતી હતી અને રળતી રહીશ. ઇમાનદારીથી કામ કરવું છે, તો ભૂખી તો નહી ંજ મરૂં ને ? મારી દીકરીને લઇને જતી રહું છું. તમે બધા સુખી થાવ અને તમારી "મા"ને સુખી કરો. એ વિનંતી કરતી જાઉં છું ."
રંજનને વળગી ખૂબ રડી, પગે લાગી મંજરી ત્યાંથી નીકળી ગઇ. રંજન એને રોકી ના શકી.સ્વમાની સ્ત્રી એ જ કરે જે મંજરીએ કર્યું.
" મારા લીધેલા નિર્ણય પર મને અતૂટ વિશ્વાસ છે.
મારા વિશ્વાસમાં હરપળ ઝબકતી એક આસ છે.
તમે માની મને લાલચુ ને દગાખોર સ્ત્રી, જે તમારી ભૂલ છે.
તમારા આ નબળા મનના તર્કની પેશકદમીથી
તમારા જ પિતાનો આત્મા ઉદાસ છે".
