અવઢવ ૬
‘ફેસબુક પર નૈતિકની રીક્વેસ્ટ હતી ..મેં સ્વીકારી છે’ કહી ત્વરા પ્રેરક સામે એક ઉત્સુકતાભરી નજરે જોઈ રહી .
પ્રેરકે સામે સવાલ પૂછ્યો ‘આ નૈતિક એટલે પેલા સાઉથના કેમ્પવાળો તારો દોસ્ત તો નહી ?
સ્લીપર કાઢી પગને પથારી પર લઇ પાસે પડેલી રજાઈ ઓઢતા ત્વરાએ કહ્યું : ‘એ જ … અમદાવાદમાં જ છે ..પણ ક્યાં અને શું કરે છે ખબર નથી..વધુ વાત નથી થઇ.’ પછી પ્રેરક તરફ પાસું ફરી એક હાથ એની છાતી પર ટેકવી દીધો .ત્વરાનો હાથ થપથપાવતા પ્રેરકે કહ્યું…
‘ઘણા વર્ષ પછી નહી …!! તારે એને મળવું નથી ? કે પછી આપણે મળીએ ? ‘
એકદમ ધીરા અવાજે ત્વરાએ ‘ જોઈએ ‘ કહી આંખ બંધ કરી. ક્યાંય સુધી પ્રેરકના ખભા પર માથું ટેકવી એ પડી રહી . પ્રેરકે પણ વધુ વાત ન કરી . કદાચ વધુ સવાલો કરવાથી ત્વરા સંકોચાશે એ પણ વિચાર્યું .જોકે ત્વરાની આંખોમાંથી આમ પણ ઊંઘ ગાયબ થઇ ગઈ હતી . બેચાર વાર પડખા ફરી એણે ઊંઘવાનો પ્રત્યન કર્યો. ચોમાસાના આગમને બહાર ફૂંકાવા શરુ થયેલા પવનો એના આટલા વર્ષો સ્થિર રહેલા મન પર વિંઝાયા હોય તેવું એને લાગ્યું .
ત્વરા તરફથી આટલા નાના જવાબ પછી હવે વાત આગળ કેવી રીતે વધારવી એ અવઢવમાં નૈતિક લેપટોપ સામે બેઠો હતો. બહુ વિચારને અંતે નૈતિકે મેસેજ બોક્ષમાં લખવા માંડ્યું:
‘ત્વરા, ઘણા વર્ષો પછી તને અને તારા આખા પરિવારને જોઈ ખુબ આનંદ થયો છે . ખુબ સુંદર અને સુખી પરિવાર . તું વધુ તો નહી પણ થોડીક તો બદલાઈ જ છે. છતાં ઓળખાઈ જાય તેવી તો છે જ :) તે મને મેસેજનો જવાબ આપ્યો એ મને ખુબ ગમ્યું છે …તારો આભાર . ખોટું નહી કહું ..આજનો આખો દિવસ હું ફલેશબેકમાં રહ્યો. એ દિવસો જ અલગ હતા. પણ તારો સંપર્ક થયો તે ગમ્યું . તારા વિષે જણાવજે .’
આટલું લખ્યા પછી થોડી હળવાશ અનુભવતા નૈતિક પથારીમાં પડ્યો. બહાર વરસાદ પડું પડું થઇ રહ્યો હતો…..ત્વરા અને એનો પત્રવ્યવહાર ચોમાસામાં જ થયા કર્યો હતો ..એટલે જ વરસાદની ઋતુમાં એને ત્વરા જરૂર યાદ આવી જતી . આજે એને ત્વરા બહુ પાસે હોય તેવું લાગ્યું …!!
ત્વરાની આંખો સામે ભૂતકાળ તરવરવા માંડ્યો. કેમ્પ પછીનો છ મહિનાનો પત્રવ્યવહાર ….છેલ્લા બે પત્રો પછી નૈતિક તરફથી છવાયેલી ચુપકેદી …. એ માનસિક પરિતાપનો સમયગાળો અને પ્રેરક સાથેના સગાઈ અને લગ્ન વચ્ચેનો ૬ મહિનાનો સમય.
એક સગા દ્વારા પ્રેરકની વાત આવી. એકાદ મુલાકાત ગોઠવાઈ. વાતચીત દરમ્યાન જરૂર પુરતી બોલકી ત્વરા એ ખુદ બોલકો હોવા છતાં પ્રેરકને તરત પસંદ આવી ગઈ .દરેક વિષય તરફ ત્વરાનો અભ્યાસ અને રુચી જોઈ એ ઘણો પ્રભાવિત થયો. દેખાવડા પ્રેરકની સભ્ય ભાષા ..સારું કુટુંબ અને સારી નોકરી જોઈ ત્વરા અને એના ઘરનાને આ લગ્ન માટે ના પાડવાનું કોઈ કારણ હતું જ નહી . સગાઈ અને લગ્ન વચ્ચે મુલાકાતો અને એકબીજાને મળવા પ્રસંગો ઉભા થતા અને કરાતા ગયા. જીવન એક પરપોટાથી વિશેષ કશું જ નથી એવું માનતો અને એ ફૂલવાની અને ફૂટવાની વચ્ચે જે ક્ષણો છે એને માણવાની વૃતિ ધરાવતો એક જીંદાદિલ યુવાન હતો. એક પોઝીટીવ ઉર્જાથી હંમેશા ઉભરતો રહેતો પ્રેરક જ્યારે પણ ત્વરા સાથે વાતો કરતો ત્યારે ત્વરામાં કશુંક બદલાતું ..કશુંક ઉમેરાતું એવું ત્વરા અનુભવતી. શાંત ત્વરાને જોઈ પ્રેરક ક્યારેક ખચકાઈ જતો ..એને કશુંક ઠીક નથી એવું લાગ્યા કરતુ. અહીં ત્વરા આ નવા સંબંધમાં પોતાની જાતને ગોઠવવા મથ્યા કરતી.
પોતાના મનમાં નૈતિક પ્રત્યે જાગેલા અનુરાગને પાપ કહી શકાય કે નહી એ પણ ત્વરાને સમજાતું ન હતું . પણ રહી રહીને એને નૈતિક યાદ આવ્યા કરતો. ધૂળેટી રમવા આવેલા પ્રેરકને ત્વરાનો સંકોચ દૂર કરતા થોડી વાર લાગી. ગુલાલના સહેલાઈથી રેળાઈને ધોવાઈ રહેલા રંગો પોતાની હથેળીમાં જોઈ રહેલી ત્વરાને પ્રેરકે વારંવાર ખુબ રંગી. સંબંધો રંગો જેવા જ હોય છે . થોડી લાગણી …થોડી આળપંપાળમાં તરબતર થાય તો જેની આજુબાજુમાં હોય તેની ઉપર અસર છોડ્યા વગર રહેતા નથી એટલે શરૂઆતમાં પ્રયત્નપૂર્વક પણ ધીમે ધીમે ત્વરાનું મન ખુશમિજાજ પ્રેરક તરફ ક્યારે વળી ગયું અને ક્યારે એ એને અનુરૂપ થતી ગઈ એ એને પણ સમજાયું નહિ. . નિતનવું કર્યા કરતા પ્રેરકે મિત્રો માટે એક કોમન કાર્ડ છપાવ્યા. બંનેના મિત્રોના લીસ્ટ તો બનાવવા બેઠા પણ નૈતિકનું નામ ત્વરાએ ત્રણથી ચાર વાર લખ્યું અને એના પર જોરથી લીટા પાડી એક ઊંડો શ્વાસ ત્વરાએ લઇ લીધો ….એના મનમાં ચાલતી આ ગડમથલને ચકોર પ્રેરકે નોંધી લીધી. અંતે નૈતિકને કાર્ડ ન લખાયું . પણ એ પછીની પ્રેરકની એક મુલાકાતમાં બંને તળેટી રોડ તરફ ફરવા ગયા.સાંજના સમયે ચારેતરફ ગીરનારની ગિરિમાળા વચ્ચે દામોદર કુંડ અને મંદિરને વટાવી આગળ વધતા ગયા.
ક્યારેક થઇ જતા અછડતા સ્પર્શો સિવાય ખાસ કોઈ શારીરિક સામીપ્યનો પ્રયત્ન ન કરતા પ્રેરકે પાળી પર પાસે બેઠેલી ત્વરાનો હાથ પોતાના હાથમાં લીધો. એક ધ્રુજારી અને હિચકિચાટ ત્વરાના આખા શરીરમાં ફરી વળ્યા એ પ્રેરકે અનુભવ્યું. છતાં એના હાથને કોમળતાથી પણ એથી વધુ દ્રઢતાથી પકડી રાખી ત્વરાને સહજ બનાવવા એની સાથે વાતો કર્યા કરી. ત્વરાએ પણ એનો હાથ છોડાવવાના પ્રયત્ન ન કર્યા એટલે ધીમેથી પ્રેરકે પૂછ્યું …”ખોટું ન લગાડીશ પણ જાણવું છે કે આ નૈતિક કોણ છે ?” ફરી પાછુ એક આછું કંપન ત્વરાના શરીરમાં જણાયું. શાંત પણ સ્પષ્ટ ત્વરાને આ વાત ઠીક પણ લાગી . જીવનસાથી સાથે મનની વાત શેર કરી શકવાની એક તક જતી શું કામ કરવી ..!!. ધીમે ધીમે એણે કેમ્પ અને પત્રો દ્વારા એ નૈતિકથી પ્રભાવિત થઇ હતી એ કબુલ્યું . પણ ક્યારેક પ્રેરકની સામે તો ક્યારેક આડું અવળું જોઈ ત્વરાએ વાત પ્રેમ કહી શકાય એવા કોઈ પડાવ પર આવી ન હતી એ પણ ખાસ ઉમેરી લીધું . એની આંખોના લાલ થયેલા ખૂણા અને શરમ અને ક્ષોભ અનુભવતી ત્વરા સામે એકધારું જોઈ રહેલા પ્રેરક એની પ્રમાણિકતા પર વારી ગયો અને ત્વરાના હાથને હળવેથી પોતાના હોઠ સુધી લઇ જઈ એક હળવું ચુંબન કરી લીધું .
પ્રેરક શું કહેશે શું વિચારશે એ વાત ભૂલી એ એકદમ હળવી થઇ ગઈ. ત્વરાને મન આ કોઈ છુપાવવા જેવી વાત હતી જ નહી . અને પ્રેરકની માનસિકતા પણ એના પ્રતિભાવથી આજે ઓળખી શકાશે એવું એને લાગ્યું . સહજ ચુંબનથી વધુ હળવી બનેલી ત્વરાના સ્પર્શમાં ભળી રહેલી ઉષ્મા અને પોતાની હથેળી પર થોડી ભીંસ પ્રેરકે અનુભવી ..
એણે ત્વરા સામે જોઈ કહ્યું:
‘ તને એક વાત ખબર છે ત્વરા ..? પ્રેમ એટલે પાપ નહી ….!! ૨૨ કે ૨૩ વર્ષની ઉંમરે કોઈ કહે કે એમનું મન કોઈ તરફ ખેંચાયું જ નથી કે કોઈ તરફ થોડી વિશેષ લાગણી થઇ જ નથી તો હું તો એ વાત માનું જ નહિ. મારી આજુબાજુ દેખાતી ..સાથે ભણતી ..અને હવે મારી પાસે ભણતી ઘણી છોકરીઓ મને આકર્ષક લાગી છે …કોઈને કોઈ લક્ષણ વિશેષ હોય એટલે ધ્યાન બહાર જાય જ નહિ ..પણ એ ફક્ત આકર્ષણ હોય …આપણને ક્યારેક પ્રેમ જેવું પણ લાગે પણ એવું હોય પણ અને ન પણ હોય …ઘણીવાર એથી આગળ યા તો આપણે વિચારી નથી શકતા યા તો આપણે કબુલી નથી શકતા …અને એ સમય હાથમાંથી સરી જાય છે … આ જ આ ઉંમરની વિડંબના છે . પણ મને નથી લાગતું કે આવી …એક સમયે તીવ્ર લાગતી લાગણી જીવનભર કોઈને હેરાન કરે …!! અને આ તો પ્રેમ હતો કે નહી એ પણ તને ખબર નથી તો તારે નૈતિકને એક વણજોઈતા ભાર નહી એક સારા ભાઈબંધ તરીકે મનમાં સાચવી રાખવાનો . જો હું કહું કે ‘એને ભૂલી જા’ …તો તું કહીશ ‘ભૂલી ગઈ’ …પણ સાચું કહે .. તું ભૂલી જઈશ ? એના કરતા એ અધુરા સંબંધને એક નામ આપી દે ..એને દોસ્ત માની લે .. જીવન આસાન થઇ જશે . ન તું મારી સાથે અન્યાય કરીશ ન તારી જાત સાથે … !! એક આગવા ભૂતકાળ વગરની કોઈ વ્યક્તિ હોઈ જ ન શકે એ આપણું મન કબુલતું થાય એ બહુ જરૂરી છે…શું લાગે છે ? હું ખોટો છું ?
ત્વરા અભિભૂત થઇ પ્રેરક સામે જોઈ રહી …એણે આવા પ્રતિભાવની અપેક્ષા જ નહોતી કરી .આટલો સમજદાર અને પ્રેમાળ માણસ એની જીંદગીમાં પ્રવેશી ગયો છે એ વિચારતા એના મનમાં ક્યાંક અટકી પડેલી લાગણી વહેતી થઇ. એને લાગ્યું કે એ સભાનપણે આ માણસના પ્રેમમાં પડી રહી હતી….એને પોતાની સામે જોઈ રહેલી જોઈ પ્રેરક બાજુમાંથી ઉભો થઇ એની સામે આવી ઉભો રહી ગયો ..ત્વરાના બંને હાથ પકડી એણે ઉમેર્યું ‘તને જોઈ ત્યારથી તારી આ મોટી મોટી આંખોનું આકર્ષણ થયું … તને ચુપચાપ જોઈ થોડી બેચેની સળવળી પણ તારી બધી વાતો ગમવા લાગી એટલે તું વધુને વધુ ગમવા માંડી …તને ધીમે ધીમે મારી તરફ ઢળતી જોયા કરી ત્યારે બહુ વ્હાલ આવતું અને આજે તારી પ્રમાણિકતા જોઈને તો ઉંધેકાંધ પ્રેમમાં જ પડ્યો છું …મારા જેવા એક સાવ અજાણ્યા માણસને સમજવા તેં જે સમય લીધો એ આપણા સહજીવનનો ઊંડો પાયો નાખશે ‘ એને આવું બોલતો જોઈ તળેટી રોડ પર ચારેબાજુ અંધારૂ પ્રસરી રહ્યુ હોવા છતાં ત્વરાને એના જીવનનો રસ્તો ઝળહળ થતો જણાવા માંડ્યો .
એ પછી પણ પ્રેરકે ત્વરાની અડોઅડ ચાલતા એકાદ વાર એના ખભા પર હાથ મૂકી કહ્યા કર્યું ‘ અને હા , એવું પણ જરાય જરૂરી નથી કે મારો કોઈ દોષ છુપાવવા હું આ કહી રહ્યો હોઉં ..મેં આગળ કહ્યું તેમ મને પણ કોઈક વાર કોઈ ખાસ ગમ્યું જ છે પણ અને આખા જીવન માટે કોઈ દોષ કે કોઈ પાપ તરીકે હું નથી જોતો . એ વિચાર …એ લાગણી..એ ઉંમરનો તકાજો હોય છે . પણ ભૂતકાળમાં મને પ્રિય લાગતી કોઈ વ્યક્તિ મને મળી જાય તો હું એ જ સહજતાથી બદલાઈ ગયેલા પરિમાણો અને સંજોગોને નજરમાં રાખી એની સાથે આત્મીયતાથી વર્તુ .સંબંધનું રૂપ બદલાઈ જાય છે …એ ક્યારેય ખતમ નથી થતા. સરકી ગયેલા સમયને મન પર હાવી થવા દેવો કે નહી એ કોણે નક્કી કરવાનું ? મને સંબંધમાં પ્રમાણિકતા ગમે છે.એક જૂઠ એક આખા સંબંધને પાટા પરથી ઉતારી દે છે . હું ખુલ્લા દિલે કરેલી વાતને વધુ મહત્વ આપું છું . આપણો સંબંધ પારદર્શક હોય એ જ મારી એક માત્ર અપેક્ષા છે.’
એ ઘટના પછી ઘરે આવેલી ત્વરામાં થોડો તરવરાટ ઉમેરાયેલો વિજયાબેને અનુભવ્યો . બધા ખુશ થયા . ત્વરા લગ્નની તૈયારીમાં લાગી ગઈ. એના મન પર છવાયેલી ખુશી એના ચહેરા પર આવી ગઈ હતી.
બાજુમાં સુતેલા પ્રેરકને એ એકીટશે જોઈ રહી …પછી ધીમેથી ઉઠી સ્ટડીરૂમમાં નાઈટ લેમ્પ અને કોમ્પ્યુટર ચાલુ કર્યા. અપેક્ષા હતી જ કે નૈતિકનો મેસેજ હશે જ …નૈતિકનો મેસેજ વાંચ્યો …થોડું વિચારી એણે લખવા માંડ્યું.
‘same here ..તમે કેમ છો ? ઘણા વર્ષો થયા નહી ? હું ઘણી બદલાઈ ગઈ છું … તોય તમે ઓળખી ..મને ગમ્યું .ડો. પ્રેરક અહીં યુનિવર્સીટીમાં ભણાવે છે .પ્રાપ્તિ અને સમર્થ ભણે છે .હું બેંકમાં જોબ કરું છું ….તમે અહીં અમદાવાદમાં કેટલા વર્ષથી છો ? જોબ કે બીઝનેસ ? જાણવું ગમશે.’ આટલું ટાઈપ કરી ત્વરા ‘વધુ તો શું લખું ?’ એવું વિચારતી ઉભી થવા ગઈ ત્યાં જ એના મેસેજની રાહમાં ફરી ઓનલાઈન આવેલા નૈતિક તરફથી લીલી લાઈટ ઝબકી ઉઠી . ત્વરાને ઓનલાઈન જોઈ નૈતિકની આંખોમાંથી ઊંઘ ગાયબ થઇ ગઈ ..એવી જ હાલત આ બાજુ ત્વરાની થઇ …અને બહાર ધોધમાર વરસાદ તૂટી પડ્યો.
વાતાવરણમાં ફેલાઈ રહેલી ઠંડક ત્વરા અને નૈતિક અનુભવી રહ્યા…. આંતરિક અને બાહ્ય ઠંડક. બે અલગઅલગ પાત્રો સાથે પરણેલા એક સમયનાં એકબીજાના પ્રિય પાત્રો આજે સાવ સામાન્ય મિત્રોની જેમ વર્તી રહ્યા હતા . લાગણીને બુરખો પહેરાવતા આવડી જાય પછી વ્યવહાર શરુ થાય છે એવો જ કોઈ વ્યવહાર આ બંને પોતપોતાની ઉંમર અને પરિસ્થિતિને ઘ્યાનમાં રાખી વાતો કરવા પ્રયત્ન કરી રહ્યા હતા.
ઘણીવાર સુધી બંને ચેટ કરતા રહ્યા. નૈતિકે એના વીતેલા વર્ષોનો સાર કહી દીધો .અને ત્વરાએ એના વિષે … બેય સમજદાર વ્યક્તિઓની જેમ ભૂતકાળના એ સંવેદનશીલ ખૂણાને અડ્કાઈ ન જવાય એ તકેદારીથી વાતોમાં ક્યાંય કોઈ ફરિયાદ કે ટીસ વગર બંને ખુલીને વાતો કરતા રહ્યા. ભણ્યા પછી દુનિયાની ભીડમાં ખોવાઈ ગયેલા મિત્રો અને લગ્ન કરી અલગ જગ્યાઓમાં ઠરીઠામ થયેલી છોકરીઓ વિષે વાત કરતા જ તૃષાની વાત નીકળી … ઓછાબોલી ત્વરા આમ પણ ધરતી સિવાય વધુ મિત્રો સાથે સંપર્ક જાળવી શકી ન હતી એટલે જામનગરના મિત્રોની વાત સહજતાથી નીકળી . તૃષાની વાત નીકળતા પ્રેરણા સાથેના લગ્ન વિષે કુતુહલથી પુછપરછ કરી . પ્રેરણાની વાત આવતા જ નૈતિક થોડો અચકાઈ ગયો . પણ ધ્યાન ત્વરાનું એ તરફ ન ગયું. એણે વારે વારે પ્રેરણા કેવી છે ? બાળકો કેવા છે ? કોના જેવા દેખાય છે? એવું પૂછ્યા કર્યું . નૈતિકે મોબાઈલમાં રહેલા ફેમીલી ફોટાને ફેસબુક પર ટ્રાન્સફર કર્યો . બાળકોને જોઈ ત્વરા રીતસર હરખાઇ ગઈ .અલબત પ્રેરણાના પણ વખાણ કર્યા. સાથે એમના આ નવેસરથી થયેલા સંપર્કની પ્રેરકને ખબર છે એ કહેતા નૈતિક વધુ ઓઝપાઈ ગયો.
બહુ રાત થઇ હતી. બંનેએ કમને વાત આટોપી .આટલા વર્ષે એકબીજા સાથે વાતો કરી સારું લાગ્યું ..વિચારોમાં સવાર પડી …એ જ ઘટમાળ પછી સાંજે જમી પરવારી નૈતિક જામનગર જવા નીકળી ગયો . ફોનથી ફેસબુક પર જવું ફાવતું નહોતું એટલે ગમતું પણ ન હતું ..છતાં આવતાજતા નેટવર્કમાં એક હોલ્ટ દરમિયાન મેસેજ બોક્ષ ખોલવાની લાલચ એ રોકી ન શક્યો . એણે મેસેજ કર્યો … ‘on the way to jamnagar …will be back by monday’ સામે મોબાઈલથી જ મેસેજનો જવાબ આવ્યો ‘ ok..tc n say hi to prerna …love to kids ‘
અને એ પછી આખા રસ્તે ત્વરા સાથેના સંપર્કની વાત પ્રેરણાને કહેવી કે નહી એ વિષે વિચારતો રહ્યો.એવું પણ બને કે પરણીને ઠરીઠામ થયેલી ત્વરા વિષે જાણી પ્રેરણા નૈતિક પ્રત્યે રહેલી રહીસહી ફરિયાદ પણ મનમાંથી ભૂંસી નાખે . ત્વરા સાથેની વાતચીત વિષે તો મારે પ્રેરણાને કહેવું જ જોઈએ એવું નક્કી કર્યા કર્યું તો ન કહેવાથી શું ફેર પડે એવી દલીલ પણ મનમાં ઉભી થયા કરી .
સવારે જામનગર પહોચ્યો ત્યારે અનુષ્કા કોલેજે જવા તૈયાર થઇ ગઈ હતી . પપ્પાને મળી ખુશખુશાલ થઇ ગઈ ..જલ્દી પાછી આવીશ એમ કહી એ નીકળી ગઈ …ધ્રુવની તબિયત થોડી નરમ હોવાથી એ સુતો હતો . પ્રેરણાએ નૈતિકને જોઈ રાહતનો શ્વાસ લીધો .એ પણ ઓફિસે ગઈ . નૈતિકે દવાખાના અને બેંકના એકબે મહત્વના કામો પત્યા અને ઘરની જરૂરી ખરીદી પૂરી થઇ ત્યાં રાત પડી ગઈ. જમીને બધા પરવાર્યા . હવે ધ્રુવને થોડું ઠીક હતું.
રાતે પાસે સુતેલી પ્રેરણા સામે જોઈ એણે ત્વરાનો ઉલ્લેખ કરવાની હિંમત એકઠી કરી.
