અવઢવ - ભાગ - ૮ …
‘ત્વરા, ખુબ મુંઝાયેલો છું….મળવું જરૂરી છે ….અત્યારે જ મળી શકાય ? ‘
સામે છેડે નૈતિક હતો …..
નૈતિકનો વાત સંભળાઈ તો ખરી પણ સમજાઈ નહિ …. સમજ્યા પછી એકાદ બે પળ શું જવાબ આપવો એ ન સમજાયું . હાથમાં ફોન લઇ એ એમ જ ઉભી રહી ગઈ . નૈતિકના અવાજમાં રહેલો ગભરાટ એના માટે બહુ અજાણ્યો અને નવીન હતો . મોટેભાગે એણે સ્થિર અને સુલઝેલા નૈતિકને જ જોયો ….કલ્પ્યો હતો … આજે એ આવું વર્તન કેમ કરે છે એ તો ન જ સમજાયું પણ પછી ‘કેમ શું થયું છે ? ‘ એવું બહુ ધીરજથી પૂછી લીધું . ‘એ બધું મળીશ ત્યારે કહીશ … પણ મારે તને મળવું જ છે . બોલ ક્યાં મળીએ ? જલ્દી બોલ … ‘ ઠાવકી ત્વરાને એ ન સમજાયું કે શું થયું હશે પણ એણે તરત નૈતિકને કહી દીધું કે ‘એડ્રેસ મેસેજ કરું છું . ત્યાં આવી જજો .’ ફોન કપાયા પછી એવું તે શું થયું કે નૈતિક આમ મળવા માંગે છે ? આટલા વર્ષે નૈતિકને આમ મળવાનું ? . અંતે એણે સરનામું મોકલી દીધું.
અચાનક બેંક યાદ આવતા એણે નેન્સીને એ મોડી આવશે એવો મેસેજ કરી દીધો. નૈતિક વિષે સ્પષ્ટતા કરવાનો ન તો એની પાસે સમય હતો કે ન તો માનસિક તૈયારી .. સાચે જ એણે નૈતિકને આમ સાવ અચાનક મળવાનું થશે એવું ધાર્યું ન હતું . હજુ તો એ આ દોસ્તીને બરાબર સમજી પણ નથી શકી અને હવે નૈતિક સાથે સીધો સામનો થશે એ વિચારે એ થોડી અપસેટ પણ થઇ ગઈ. એમની સાથે કેવી રીતે વાત કરીશ ? શું વાત કરીશ? એવી મૂંઝવણ થઈ આવી . કામવાળાબેનનું કામ પૂરું થયું હતું. એ દરવાજો ઠાલો અડાડી જવા માટે નીકળ્યા .
ઓફીસ માટે તૈયાર થયેલી ત્વરા ખુલ્લા વાળ બાંધવા ડ્રેસિંગ ટેબલ પાસે ગઈ ત્યાં જ દરવાજે બેલ વાગી. બે હાથે વાળ બાંધતી ત્વરા દરવાજા પાસે આવી. અધખુલ્લા દરવાજામાંથી એને એના ભૂતકાળનો એક આખો ખંડ બહાર ઉભેલો દેખાયો. યુવાન બાળકોની માતા એવી ત્વરાએ આવા કોઈ સંજોગોની કલ્પના પણ કરી ન હતી .હ્રદય બે ધડકારા ચુકી ગયું . સામે નૈતિક ઉભેલો હતો . બ્લેક ફ્રેમના ફેન્સી ગ્લાસ પહેરેલો એકદમ સુઘડ અને પ્રભાવશાળી નૈતિક … સરસ સચવાયેલું શરીર અને ઉંમરના ચાસે વધુ પરિપક્વ દેખાતો નૈતિક…!!
દરવાજાની આ બાજુ ઠીકઠીક ભરાવદાર પણ આકર્ષક શરીર પર ખુબ ખૂબીથી પહેરાયેલી સાડી, હળવા મેકઅપ અને થોડા અસ્તવ્યસ્ત વાળમાં ત્વરા ખુબ સુંદર લાગતી હતી. રીમલેસ ગ્લાસ પાછળ એની મોટી મોટી આંખોમાં છવાયેલું આશ્ચર્ય અને અનેક ભાવોની ઉતરચડ નૈતિક જોતો જ રહી ગયો. દરેક ઉંમરને એક ગરિમા હોય છે ..એક ખુબસુરતી હોય છે ..કોઈ આધેડ વયની માતા યુવતી જેવી દેખાય સારું કહેવાય …પણ કુદરતે સમયે સમયે કરેલા ફેરફારોને સ્વીકારી અંતરથી ખુબ ખુશ રહે એ કદાચ ત્વરાનું સુંદરતા જોઈ સમજી શકાય…નૈતિકે ત્વરાનું આંતરિક સૌદર્ય મહેસુસ કર્યું …આમ ત્રાટક થતું જોઈ ત્વરા દરવાજા પાસેથી ‘આવો’ કહેતી આઘી સરકી …
દરવાજો આખો ખુલ્યો અને ત્વરાના પ્રભાવમાંથી બહાર આવતા જ નૈતિકના ચહેરા પર રીતસર અસમંજસ આવીને પથરાઈ ગઈ . આ ત્વરાનું ઘર છે એ સમજાતા એની છાતી ભીંસાવા લાગી. ત્વરાએ મને ઘરે કેમ બોલાવ્યો ? બહાર પણ મળી શક્યા હોત ….એક સમયના પ્રિય પાત્રને મળવાની તાલાવેલી અને પોતાની વાત કહેવાની પણ ઉતાવળ … હળવા થવા ઈચ્છેલી પળોમાં અનિચ્છાએ ભારે થઇ જવાયુ. છતાં એ ઘરમાં પ્રવેશી ગયો.
ત્વરાને એ ન સમજાયું કે એ શેક હેન્ડ કરે કે નમસ્તે ….!!! આ મિત્ર છે કે અજાણ્યો માણસ ..!! એણે આવકાર આપ્યો અને સોફા પર બેસવા હાથથી ઈશારો કર્યો. ‘કેમ છો ? ઘર તરત મળી ગયું ?’ એવા ઔપચારિક સવાલો પૂછી લીધા ….સામે નૈતિક પણ એકાક્ષરી જવાબ આપતો ગયો. સામે ત્વરા ઉભી છે … જેનાં વિષે હજારો રાતો વિચાર્યું છે …જેના માટે હજારો વાક્યો લખી લખીને કાગળો ફાડ્યા છે એ સ્ત્રી …. એણે પણ ક્યાં વિચાર્યું હતું કે મુલાકાત આમ થશે …!! બંનેની બોડી લેન્વેજ વીતેલા વર્ષો અને આજના સંજોગો વચ્ચે અવઢવમાં પડી હતી એ સ્પષ્ટ દેખાઈ આવ્યું. અલબત બે પુખ્તો જેમ વર્તે એમ સહજ વર્તવાના પ્રયત્નો ચાલુ હતા.
‘પાણી લઈને આવું’ એમ કહેતી ત્વરા રસોડા બાજુ સરકી ગઈ . નૈતિકની આંખો આખા રૂમ અને રૂમની સજાવટ તરફ ફરી વળી. ઘણી ટેલેન્ટેડ તો ત્વરા હતી જ એ ઘર જોતા સાવ અજાણ્યા પણ સમજી શકે એવી સાદી પણ સુંદર સજાવટ. એક પણ પ્લાસ્ટીકના ફૂલ વગર ફક્ત ઘાસ અને જૂવારના ડૂંડા રંગીને સજાવેલ વાઝ ખુબ આકર્ષક લાગ્યા. બહુ જ આછા રંગોવાળી દીવાલ અને સાગના લાકડામાંથી બનાવેલ ફર્નીચર આખા ઘરને અનેરો ઓપ આપતા હતા. બારીમાંથી દેખાતા નાનકડી બાલ્કનીના નાના છોડવાઓ વરસાદ પછી સ્વચ્છ થઇ ખુશમિજાજ લાગ્યા. દરેક ઘરને પોતાની એક અલગ ઉર્જા હોય છે …નૈતિકના અજંપ મનને અહીં શાંતિનો અનુભવ થયો .
રસોડામાં ફ્રીજમાંથી બોટલ કાઢી ઠંડામાં સાદું પાણી ભેળવતી ત્વરાના મનમાં ભૂત અને વર્તમાન કાળની ભેળસેળ થઇ રહી હતી. કેટલા વર્ષે નૈતિકને જોયા … ઉંમર બદલાય એ સાથે માણસ બદલાય ..અમે કેમ ભીતરથી જોડાયેલા રહ્યા ? ઓહ …. શું ખાસ કહેવું હશે ? એ સામેથી કહેશે કે મારે પૂછવું પડશે ? કેવી રીતે પૂછીશ ? દરવાજા પર લટકતું નાનકડું નેપકીન લઈ એણે મોઢા પર ફેરવી લીધું … જાણે યુવાન ત્વરાને આ આધેડ ત્વરાએ છાવરી લીધી. ટ્રેમાં ગ્લાસ મૂકી એ બહાર આવી.
થોડીક સ્વસ્થતા બંને પક્ષે છવાઈ ગઈ. હળવે ઘૂંટડે પાણી પી રહેલા નૈતિક સામે જોઈ ત્વરા બાજુમાં પડેલી ખુરશી પર બેઠી . મદ્રાસ સ્ટેશન પર એની ચિબુક પકડી મોંમાં દવા નાખતા નૈતિકની એક આછી છબી મન પર ઝબકી ગઈ . વાત શરુ કેમ કરવી એ અવઢવમાં બંને ચુપચાપ બેસી રહ્યા . નૈતિક શબ્દો ગોઠવતો રહ્યો અને ત્વરાએ પૂછી લીધું ‘શું વાત છે? બધું ઠીક છે ને ?’ કોલેજ પછી નોકરીઓની અરજીઓ અને ઈન્ટરવ્યું પછી ક્યારેક પત્રોમાં આમ કાળજીથી નૈતિકને આવું પૂછાઈ જતું એ ત્વરાને ઝડપથી યાદ આવી ગયું .
‘હમણાં પ્રેરણાનો ફોન હતો ….ધ્રુવના રીપોર્ટસ ઠીક નથી . મેં ડોક્ટરને ફોન કર્યો… એ બહુ ચિંતિત લાગ્યા ..કશું સ્પષ્ટ ખબર નથી પણ કાલે બાયોપ્સી માટે ધ્રુવને હોસ્પીટલમાં દાખલ કરવાનો છે …બપોરે ૩ વાગે એક મીટીંગમાં જવું જરૂરી છે એટલે સાંજની બસમાં જવાનું છે… ત્યાં તો મુસીબતોમાં પરિવાર અને મિત્રોથી ઘેરાઈને સચવાઈ જતો . અહીં નવી નોકરી … નવી જગ્યા … આટલે દૂર બેસી એકલા સાંજ નહી જ પડે એવું લાગ્યું …અહીં તારા સિવાય કોણ છે જેની પાસે હું દિલ ખોલી શકું ? ‘ કટકે કટકે આટલું બોલતા નૈતિકની આંખો સહેજ ભીની થઇ ગઈ . ત્વરા શું કહેવું એ કશ્મકશમાં પડી ગઈ.
આશ્વાસન એક બહુ પડકારરૂપ બાબત છે . કપરા સમયે સાવ ઔપચારિક ન લાગે એવા શબ્દો આમેય જડતા નથી .વળી લાગણીશીલ માણસો માટે શબ્દોનો સહારો બહુ મજબુત નથી હોતો. સામે જો પોતાનું સ્વજન હોય તો સંજોગો વધુ નાજુક થઇ જાય છે ..પણ સારું છે પ્રેમને …લાગણીને ભાષા નથી હોતી ….એકાદ હુંફાળો સ્પર્શ કે એકબીજાનું સાનિધ્ય બહુ મોટો આશરો બની જાય છે .
સ્પર્શ લાગણી વહાવી શકે પણ ત્વરા નૈતિકની મિત્ર જ નહિ પ્રેરકની પત્ની પણ છે …એ એક અચકાટ સાથે એ નૈતિક સામે કરુણ નજરે જોઈ રહી. એના પ્રિય પુરુષને આવી હાલતમાં જોઈ એનું દિલ બહુ દુઃખી આવ્યું.
જ્યારે નૈતિકને આજે એ સહારો વર્ષો પહેલા એના મનમાં દટાઈ ગયેલા એક વણકહ્યા સંબંધમાં દેખાયો . એને હજુ સમજાતું ન હતું કે ત્વરામાં એણે આજ સુધી એવું ખાસ શું જોયું છે કે એ એની પાસે ખેંચાઈ આવે છે . આજે પણ એને ત્વરા પાસે આવી જવાનું એની સાથે વાત કરવાનું કેમ સુઝ્યું ? આ એની અસ્વસ્થતા હતી કે ત્વરા તરફની આસ્થા ?
શબ્દો આમ તો વજન વગરના હોય છે પણ આવા સંજોગોમાં ખુબ ભારરૂપ લાગે એટલે ત્વરાએ બહુ ઓછા શબ્દોમાં ‘હજુ રીપોર્ટસ આવવાના બાકી છે અને અત્યારથી તમે ચિંતા કરો એ કેમ ચાલશે ? તમે જો આટલા ભાંગી પડશો તો કેમ ચાલશે ? તમારે પ્રેરણાનું પણ વિચારવાનું છે ….બધું ઠીક થઇ થશે ‘ ભરપુર લાગણીભર્યા અવાજે આશ્વાસન આપ્યું . દુઃખ કે ચિંતાભર્યા દિવસોમાં…..ક્ષણોમાં કોઈ સલાહ કે આશ્વાસન કરતા કોઈ સાંભળનારની જરૂર હોય છે . ત્વરાએ ધીમે ધીમે ખુલી રહેલા નૈતિકને સાંભળ્યા કર્યો . નૈતિકને કેમ્પ વખતની બધાને સાંભળ્યા કરતી ત્વરા યાદ આવી ગઈ.
નૈતિકે વારંવાર તાવ, શરદી અને નબળાઈથી પટકાયા કરતા ધ્રુવ વિષે વાત કરી. એકદમ મજબુત નૈતિક એકલતાના કારણે અને હવે ત્વરા છે એ વિચારે અહીં સુધી દોરાઈ આવ્યો એવું એણે વારંવાર કહ્યા કર્યું. એની મૂંઝવણ અને માનસિક સ્થિતિ ત્વરા બરાબર સમજી શકી. …જોકે એના મનના એકાદ ખૂણે એને નૈતિકનું આ અવલંબન રીતસર ગમ્યું. નૈતિકના હ્રદયમાં પોતે હજુ પણ વસી રહી છે એવું એને લાગ્યું .ત્વરાએ મનમાં લીલીછમ લાગણીઓનો પગપેસારો મહેસુસ કર્યો. એ વધુ વિસ્તરે એ પહેલા ‘મમ્મી, હજુ તું ગઈ નથી ?’ એમ બોલતી પ્રાપ્તિ એના રૂમમાંથી બહાર આવી . હોલમાં બેઠેલા અજાણ્યા અંકલને જોઈ થોડી ખચકાઈ ગઈ .
ત્વરાએ ઉભા થતા પ્રાપ્તિની ઓળખાણ નૈતિક સાથે કરાવી …અને ‘તમે બંને વાતો કરો હું હમણાં આવી’ એમ કહી એ રસોડા તરફ ગઈ. પ્રાપ્તિ બિન્દાસ સોફા પર પલોઠી વાળી બેસી ગઈ
મમ્મીના દોસ્તને મળીને પ્રાપ્તિને એક નવો અનુભવ થઇ રહ્યો હતો. એને નૈતિક પાસેથી જૂની ત્વરા વિષે ઘણું બધું જાણવાની ઈચ્છા થઇ આવી.
‘ ઓછા બોલી મમ્મી અને વાચાળ પપ્પા , ખબર નથી આવું ડેડલી કોમ્બીનેશન આટલું સફળ કેવી રીતે રહ્યું . પણ પપ્પા કહેતા કે એ બહુ ઓછું બોલતી. હવે ઘણી સુધરી છે … તો તમે તો મમ્મી સાથે કેમ્પમાં હતા ..કોલેજના સમયમાં પણ મમ્મી સાવ ખપ પૂરતું જ બોલતી ? ‘ તમારાથી મમ્મી ઘણી ઈમ્પ્રેસ હતી એ પણ મને ખબર છે . મસ્ત વાત કહેવાય નહી ? મને હમણાં જ ખબર પડી અને બસ ત્યારથી તમને મળવાનું મન હતું ..wow , મને તમે આવ્યા એ બહુ ગમ્યું . ‘
એકધારું બોલતું ત્વરાનું પ્રતિબિંબ નૈતિક જોઈ જ રહ્યો . નિખાલસ , જીવંત , ચુલબુલી છોકરી …નૈતિક બે ઘડી પોતાના બધા દુઃખો ભૂલી ગયો .
એના મોં પર હાસ્ય અને ખુશી બેસી ગયા. આખા ઘરના લોકોની પારદર્શિતા જોઈ નૈતિક અચંબામાં પડી ગયો . ‘ પપ્પા હમણાં આવશે , એ પણ તમને જોઈ રાજી થશે. તો બોલો , મમ્મી વિષે મને ખબર ન હોય એવું કશુંક કહો.’ પ્રાપ્તિએ પ્રેરકનો ઉલ્લેખ સાવ અજાણતામાં કર્યો પણ પછી નૈતિકના શબ્દો ગોથા ખાઈ જવા લાગ્યા. ત્વરાની વાત કહેવાથી છટકવા ‘ તું તો તારા મમ્મી વિષે બધું જાણતી જ હોય ને ..!! ‘ એમ કહી વાતનું વહેણ બદલી પ્રાપ્તિ શું ભણે છે અને ભવિષ્યના શું વિચાર છે એ પૂછવા લાગ્યો . પ્રેરક આવે એ પહેલા પોતે જતા રહેવું જોઈએ એવું એણે મનોમન નક્કી કરી લીધું … એક વાર ત્વરા આવીને ગઈ …બંનેને વાતો કરતા જોઈ , નૈતિકને થોડો હળવો થતા જોઈ મનમાં ખુશ થઇ ‘આ બહુ બડબડ કરશે’ એમ કહી એ હાથમાં મોબાઈલ લઇ પાછી અંદર ગઈ.
રસોડામાંથી ‘પ્રાપ્તિ, બે મિનીટ અંદર આવજે’ એવો અવાજ સંભળાતા ‘હમણાં આવું ..અંકલ’ કહી પ્રાપ્તિ અંદર ભાગી . નૈતિકના મોં પર હવે સ્મિત છવાયું હતું … જાણે અજાણે એના મનમાં અનુષ્કા અને પ્રાપ્તિની સરખામણી થઇ ગઈ .
ત્યાં જ ત્વરાએ આવી હાથમાંના મોબાઈલ ફોનને નૈતિક તરફ ધર્યો ‘ પ્રેરક છે , વાત કરો ‘ નૈતિકે હાથ લંબાવી ફોન તો લીધો પણ એ રીતસર ડઘાઈ ગયો . કાને ફોન લગાડી ‘હેલો’ બોલતા સુધીમાં એના શ્વાસ અધ્ધર થઇ ગયા.
સામેથી એક પડછંદ અવાજ વહી આવ્યો . ‘hi નૈતિક , પ્રેરક બોલું છું . ત્વરાએ હમણાં જ બધી વાત કરી . ફિકર નોટ . આપણે સારું જ વિચારીએ ..સારું જ થશે . જામનગર જઈ આવો . મને નથી લાગતું કે કશું ગંભીર હશે પણ જરૂર પડે તો અહીં અમદાવાદમાં ડોક્ટરોની ફોજ ઉભી કરી દેશું . ગઈ રાતે અહીં ક્લબમાં થોડી ભાંગફોડ થઇ છે .પોલીસ તપાસ ચાલુ છે અને મારું રોકાવું જરૂરી છે નહિતર પાકું મળત.’ સામે નૈતિક એ ઘેરા અવાજના અસ્ખલિત પ્રભાવમાં ‘હા ,thank you’ થી વધુ ન બોલી શક્યો . ફરી પાછો પ્રેરક બોલ્યો ‘ દીકરાની બરાબર સારવાર કરવી પાછા આવો ત્યારે જણાવજો સાથે જમીશું અને આમ પણ તમારી વિષે ત્વરા પાસેથી બહુ વર્ષો પહેલા સાંભળ્યું હતું . એટલેય મળવું જરૂરી છે ..તો મળીએ……બોસ ‘
ત્વરા એકધારું એની સામે જોઈ રહી હતી …પતિ અને મિત્ર આવી સહજતાથી વાતો કરે છે … એ ખુશખુશાલ થઇ ગઈ…નૈતિક ‘આવીશ .. જરૂર મળીશું’ બોલી ગયો. વાત પૂરી થતા ફોન એણે ત્વરાને આપી દીધો . પ્રાપ્તિ ચા નાસ્તાની ટ્રે લઇને આવી . ત્વરા પ્રેરક સાથે નૈતિકની વાત કરાવી સાવ હળવાશ અનુભવી રહી હતી.
નૈતિકનો ફોન વાગતા એક ચુપી છવાઈ ગઈ .સામે પ્રેરણા હતી .પ્રાપ્તિ ઉઠીને અંદર જતી રહી .ત્વરાએ પણ ખાલી કપ અને ટ્રે લઇ રસોડામાં મુકવાના બહાને નૈતિકને વાત કરવાની મોકળાશ કરી આપી .. નૈતિકે વાત કરી ફોન બંધ કર્યો. ત્વરાની અપેક્ષા જરૂર હતી કે નૈતિક એની વાત પ્રેરણા સાથે કરાવશે .પણ આ સંજોગોમાં કદાચ મનોમન તૈયાર નહી હોય એમ માની મન મનાવી લીધું. તો પાછી આવેલી ત્વરાના ચહેરાને જોઈ નૈતિક એજ બાબતે એક ગીલ્ટ અનુભવી રહ્યો.
ત્વરાએ સિફતથી વાત ફેરવી લીધી ‘પ્રાપ્તિની કાલે ટેસ્ટ છે એટલે વાંચવા ગઈ … અનુષ્કા ભણવામાં કેવી છે ?’ ‘સરસ પણ થોડી જીદ્દી છે …પ્રાપ્તિને જોઈ એ જ યાદ આવી ‘ એક ઝાંખો ફરિયાદનો સૂર સંભળાયો . પણ નૈતિકે તરત વાત બદલી નાખી. ફરી પાછી ધ્રુવની વાતો થવા લાગી …આજે થોડું જમ્યો છે … ઠીક છે …પ્રેરણાએ કહ્યું હતું.
‘તારે બેંકે જવાનું હશે..ચાલ . હું હવે નીકળું’ કહેતો નૈતિક ઉભો થયો. ત્વરાને એને જવા દેવાનું મન તો ન હતું .પણ વધુ રોકી પણ ના શકી . ઝડપથી એક નિર્ણય કરી લીધો અને પ્રાપ્તિને જણાવી નૈતિક સાથે જ એ પણ બહાર નીકળી. આજે એકટીવા નહી રિક્ષામાં જવું એને ઠીક લાગ્યું. રિક્ષામાં નૈતિકની સાવ બાજુમાં બેસતા એને બસની એ મુસાફરી યાદ આવી ગઈ …એણે બહાર જોવા માંડ્યું. કૈક એવી જ હાલત નૈતિકની હતી.
એણે ધીમેથી પૂછ્યું :’ત્વરા, તારા ઘરે આવી ચડ્યો એનું તને ખરાબ તો નથી લાગ્યું ને ..? પણ મને બીજું કશું સુઝ્યું જ નહિ .’ ભાવવાહી આંખો નૈતિક તરફ ફેરવી ત્વરાએ પૂછ્યું …’કોના વર્તનથી દૂભાઈને આવો સવાલ કરો છો ? મારા , પ્રાપ્તિના કે પ્રેરકના ? તમે આવ્યા એ શું કામ ન ગમે ? મારા મિત્ર છો આવી જ શકો. પ્રેરક હોત તો તને વધુ સારું લાગત.’ બેંક આવતા નૈતિક પણ રિક્ષામાંથી ઉતરી પડ્યો.
ત્વરા સાથે હજુ થોડી વાતો કર્યા કરવાનું નૈતિકનું મન હતું. પણ નેન્સીનો ફોન આવ્યો ‘મેસેજથી કોન્ટેક્ટમાં રહીશ..તમે ખોટી ચિંતા ન કરતા જોજો ધ્રુવના રીપોર્ટ સારા જ આવશે .’ કહેતી ત્વરાએ બેંકમાં જવા પગ ઉપડ્યા . બીજી રિક્ષામાં બેસી નૈતિક ઓફિસે ગયો . મીટીંગ પતાવી રજા મૂકી એ રૂમ પર જઈ એ આડો પડ્યો … ત્વરાને ત્યાં થોડો નાસ્તો કર્યો હતો અને ધ્રુવની ચિંતા …જમવાની રૂચી થઇ જ નહી . એકલો પડતા નૈતિક વિચારોથી ઘેરાઈ ગયો ….પોતે ત્વરાના ઘર સુધી આવી ગયો અને એના ઘરે કોઈ ત્વરા વિષે જાણતું નથી .કહેવું છે પણ કઈ રીતે એ સમજતું નથી . અને હવે ધ્રુવની આ હાલત . હમણાં કહી પણ શી રીતે શકાય ?
વીતી ગયેલી ઘટનાઓ આપણે મન પર પડેલા રેતીના પગલાની જેમ મન પરથી ખેરવી..ઝાટકી ..ખંખેરી ..વિખેરી નાખવા માંગતા હોઈએ છીએ પણ એ જ યાદોને વાગોળ્યા કરી …ચગળ્યા કરી ભીની માટીમાં પડેલા પગલાની જેમ એની છાપ મન પરથી ભૂંસવામાં નિષ્ફળ રહીએ છીએ. એ પછી સંબંધ હોય કે સ્મરણ હોય …વ્યક્તિ હોય કે વ્યથા હોય……એમ જલ્દી પીછો ક્યાં છોડે છે….!!
એક મુલાકાત પછી તો ત્વરા એના મન પર વધુને વધુ કબજો કરવા લાગી હતી .વર્ષો પહેલાની કેમ્પમાંની ત્વરા અને આજની ગૃહિણી ત્વરા બંનેમાં નૈતિક પોતાની ‘ખાસ’ ત્વરાને શોધવાની અકારણ મહેનત કરવા માંડ્યો . એને સમજાયું નહી કે ઈર્ષ્યા એને ત્વરાની થઇ રહી હતી કે પ્રેરકની ….!!! . એકબીજા સાથે એટલું ખુલીને વાત કરતા પતિપત્ની વચ્ચે કેવો તંદુરસ્ત સંબંધ હશે …!! પોતાના જીવનમાં ત્વરા હોત તો પોતે પ્રેરક જેવો બની શક્યો હોત ? એવો સવાલ એણે અજાણતામાં જાતને કરી લીધો. જવાબ ન આપી શકાયો. આમ પણ જાતને જવાબ આપવો બહુ આકરો હોય છે . રહી રહીને એની નજર મોબાઈલ ફોન તરફ લંબાયા કરતી હતી. ધ્રુવની ચિંતાથી દૂર રહેવા એને ત્વરા સાથે વાતો કર્યા કરવાનું મન થયા કરતું હતું કે પોતાની ઈચ્છાને કારણે ? એક નવો સવાલ ઉઠ્યો …જેનો જવાબ પણ એ આપી શકે તેમ ન હતો.
કશું ન સુઝતા એણે ત્વરાને મેસેજ કર્યો ….’ મારી ઓળખાણ પ્રેરકને કેવી રીતે આપી છે ?’ સામેથી એક સ્માઈલી જવાબમાં આવ્યું . અકળામણમાં વધારો થયો …સામે ‘એટલે?’ એવો મેસેજ પાછો ગયો . ‘તમે મને ગમતા ….!!!’ એવો જવાબ આવતા આજે પ્રેરક સાથે થયેલી વાત યાદ આવી . my God . કેવો સહજ માણસ છે આ …!!!
ત્વરાએ ધ્રુવ અને નૈતિકની આજની મુલાકાત વિષે નેન્સીને જણાવ્યું . નેન્સી પણ ધ્રુવ માટે દુઃખી થઇ . પણ પ્રેરકના વખાણ કર્યા વગર ન રહી શકી . ત્વરાએ એક અભિમાનથી નેન્સીને નૈતિકનું આગમન અને એ વખતનો સમય એ ખુબ સારી રીતે સંભાળી શકી એ પણ કહી દીધું .
સાંજે બસમાં બેઠા પછી ફેસબુક તો ચાલુ ન કરી શક્યો પણ મેસેજથી ત્વરાને જણાવી દીધું . સામે ‘આરામથી સુઈ જજો ..સવારે પહોંચીને મેસેજ કરી દેજો’ એવો મેસેજ ત્વરાએ કરી દીધો.
આજની નૈતિકની મુલાકાત વિષે અને ધ્રુવની તબિયત વિષે એની પ્રેરક અને પ્રાપ્તિ વચ્ચે વાત થયા કરી. પ્રાપ્તિએ સમર્થ સામે જોતા મજાકમાં કીધું ‘ તને ખબર છે ? મમ્મીના ફ્રેન્ડ એ અંકલ બહુ cool છે. આજે થોડા ચિંતામાં હતા બાકી છે મસ્ત…!! ‘ પછી પ્રેરક સામે જોઈ પ્રાપ્તિએ આંખ મારી દીધી . ‘ પપ્પા,તમે કેવી રીતે મમ્મીને જીતી શક્યા …બદલી શક્યા ….એ આજે હું વિચારું છું ‘ સામે પ્રેરકે પણ મજાકના સૂરમાં જીવનનું એક સત્ય બોલી ગયો …. ‘ કોઈ કોઈને બદલતું નથી હોતું ….સાચી વાત તો એ છે કે દરેક પોતાની જરુરિયાત પ્રમાણે અને જેટલું બદલાતા હોય છે……!!! પછી ત્વરા સામે જોઈ બોલ્યો …’તારી મમ્મીને બદલાવું હશે એટલે એ બદલાઈ …!!’ ત્વરા રસોડામાં કામ સમેટતી આ બધી મસ્તી જોઈ હસી રહી હતી . પ્રેરકને આમ બોલતો સાંભળી એ વિચારે ચડી ….ખરેખર ને બદલાવું હતું એટલે એ બદલાઈ ? એ પ્રેરક સામે જોઈ રહી . એ પોતે એક નદી છે ..વહેતી , ઉછળતી , કૂદતી , ઓગળતી અંતે તો સમુદ્રમાં રૂપાંતરિત થઇ ગઈ કે સુંદર ફળદ્રુપ જમીન જેમાં પ્રેરક વિષે વવાયેલો આદર પ્રેમ બની ઉગી નીકળ્યો હતો ?
આ બાજુ નૈતિક પ્રેરણા અને એના સંબંધ વિષે વિચારી રહ્યો હતો. એક સુખી પુરુષ આજે એના સંસાર વિષે વિચારી રહ્યો હતો. એક સારો પતિ એક સારી પત્ની વિષે વિચારી રહ્યો હતો. ચીજ જેટલી નજીક હોય છે, એટલી જ વધુ નજર બહાર નીકળી જાય છે….એવું જ વ્યક્તિનું હોય છે ..સતત સાનિધ્ય કે એકધારાપણું સંબંધ માટે ક્યારેક જીવલેણ હોય છે .પણ આટલા દિવસ દૂર રહી નૈતિકને પોતાનો પરિવાર ખુબ યાદ આવ્યો …. તો પછી થોડાક દિવસના ત્વરાના સંપર્કથી એવું તો શું બદલાયું છે કે પોતે આવા વિચારે ચડ્યો છે. એક વાત સમજાઈ કે આપણે ભલે એને અવશેષ માનતા હોઈએ પણ લાગણી હંમેશા વિશેષ હોય છે …..
ફરી પાછુ એનું ધ્યાન ધ્રુવ તરફ ખસી ગયું …..અને એ ચિંતામાં ગરકાવ થઇ ગયો….!!!
રાતે સુતી વખતે પ્રેરકે કહ્યું ‘ધ્રુવ વિષે બાળકો સામે વધુ ચર્ચા કરી એમને upset ન કર્યા પણ ચિંતાજનક બાબત તો ગણાય જ ,. કેટલીક વાર નાની લાગતી બીમારી પાણીની અંદર રહેલા બરફના પહાડ જેવી હોય છે બહુ મોટું નુકશાન કરી બેસે. આશા કરીએ ધ્રુવ ઠીક હોય …તું નૈતિક સાથે સંપર્ક જાળવી સમાચાર લીધા કરજે ..’
પ્રેરકના સુઈ ગયા પછી ત્વરા ક્યાંય સુધી નૈતિક , એની મુલાકાત, ધ્રુવ , પ્રેરણા એ બધા વિષે વિચારતી રહી …. !!
સંબંધનો અર્થ જોડણીકોશમાં સાવ અલગ હોય છે અને જીવનકોશમાં સાવ અલગ હોય છે ….કારણ સંબંધ લખવાનાં કે વાંચવાના નહી જીવવાના હોય છે . જીવનનાં એક પછી એક પડાવે એક જ સંબંધના અલગ અલગ રૂપ જોવા મળે છે …..આવા સમયે એક મોટો સવાલ સામે આવી જાય છે મહત્વનું શું – સંબંધ કે વ્યક્તિ ? વ્યક્તિ છે તો સંબંધ છે કે સંબંધ છે તો વ્યક્તિ છે ?
નૈતિક મારા માટે શું છે ? કદાચ મિત્ર છે પણ પ્રેરણા માટે હું શું હોઈશ ? કોઇ નિયમ કે બંધન , ન અપેક્ષા કે શરત વગરનો સંબંધ હોઈ શકે ? હકીકત એ છે કે મિત્રતા આપણે જાતે બનાવેલો …કમાયેલો …મેળવેલો …કેળવેલો ..સીંચેલો સંબંધ હોય છે …એટલે આવા સંબંધને હર્યોભર્યો રાખવા …જાળવવામાં લોહીના સંબંધ કરતા પડકાર વધારે હોય ……..!!!
મારા તરફની પ્રેરકની આસ્થા અને નૈતિકનો અનુરાગ બંને મારે કોઈ પણ ભોગે જાળવી લેવાના છે …. એવું એણે જાતને વચન આપ્યું ત્યાં જ મેસેજ ટોન સંભળાયો …….નૈતિકનો મેસેજ હતો ..