-: સ્વીકૃતિ :-
‘રમેશ તને પેલી છોકરી યાદ છે સ્વરા?’ નિષા ચાના ટેબલ પર અનિકેતની સામે બેસીને બોલી રહી હતી ત્યારે પાસેની બારીમાંથી ઠંડી હવા અંદર સુધી ધસી આવતી હતી. લંડનમાં અત્યારે શિયાળાના દિવસો ચાલતા હતા.
‘હા, પેલી મીકેનીકલ ફીલ્ડમાં જે વાંકડિયા વાળ વાળી છોકરી હતી એ જ ને...? યુ નો નીષા શી ઇજ બેહેવિંગ લાઇક અ સાયકો.’ રમેશે ભૂતકાળ વાગોળતા વાગોળતા ચાના કપને ટેબલ પર મૂકી અચરજ પુર્વક નિષા સામે નજર નાખી.
‘ના હવે, આપણા બાજુના ગામ સાંથલમાં રહેતી સ્વરા વિશે વાત કરું છું. જે તારી સાથે એન્જીનીયરીંગના છેલ્લા સેમમાં મુંબઈ કોઈક પ્રેજેનટેશન માટે પસંદગી પામી હતી. પછીથી એ છોકરી દેખાઈ જ નથી. યુ નો એક વાર અમે જ્યારે મળ્યા હતા ત્યારે એની સાથે મેં ઘણો સમય વિતાવ્યો હતો. બહુ જ સારી છોકરી છે, ખબર નઈ ક્યાં ગઈ હશે એ છોકરી.’ નિષાએ ભૂતકાળના જુના આવરણો ઉખાતા કહ્યું. અનિકેતને તો જાણે બળતી ચાનો કપ એના ઉપર કોઈકે ઘા કર્યો હોય એમ દિગ્મૂઢ બની નિષાના ચહેરા સામે એ જોઈ રહ્યો.
‘કેમ શું થયું?’ અનિકેતે ચાનો કપ નીચે મુક્યો અને પાસે રહેલા પાણીના જગમાંથી પાણી ગ્લાસમાં રેડ્યું અને ગટગટાવી ગયો. એના ચહેરા પર બહાર શિયાળાની કકડાવતી ઠંડીમાં પણ પરસેવાના લીસોટા ઉપસેલા જોઈ શકાતા હતા.
‘તને ઠીક તો છે ને અનિકેત?’ નિષાએ અનિકેતના હાથ પર પોતાનો હાથ મુકતા જયારે પૂછ્યું ત્યારે અનિકેતના ચહેરા પર આવેલા પરસેવાના ઓચિંતા બિંદુઓ સાથે ભારોભાર મુંજવણ નિષા અનુભવી શકી હતી.
‘યસ, હું ઠીક છું.’
‘તને પરસેવો...’
‘બસ અમસ્થા થોડોક વાતાવરણ બદલાવ...’
‘પણ તું તો ટેવાયેલો છે વિદેશી આબોહવાથી અને એમાય લંડન તો ખાસ તું રોકાય છે.’
‘નિષા પ્લીઝ, વેઈટ અ મોમેન્ટ હું આવું છું.’ નિષા વધુ બોલે એ પહેલા અનિકેત આટલું કહીને વોશરૂમ તરફ ચાલી નીકળ્યો. એના ચહેરા પર ભૂતકાળની યાદોના ધરબાયેલા રહસ્યો જાણે ઉંઘડી રહ્યા હતા.
લંડનમાં પાછલા ત્રણેક દિવસથી મેક્સવેલ હોટેલમાં રજા ગાળવા આવેલો અનિકેત આજે ઓચિંતો કોઈ વિપત્તિઓમાં પછડાયો હોય એમ ચિંતામાં ઘેરાઈ ગયો હતો. ભૂતકાળ જાણે કે એની આંખો સામે નાચવા લાગ્યો હતો. સ્વરાનો કરુણ ચહેરો એની આંખો સામે આવીને એને ધિક્કારતો હતો. પાછલા કેટલાક મહિનાથી ભુતકાળને ભુલાવી લગ્ન કરીને નિષા સાથે એ અમેરિકાના ન્યુયોર્ક શહેરમાં શીફ્ટ થઇ ગયો હતો. અને અત્યારે રજાઓ માણવા નિષા સાથે એ લંડનમાં રોકાયેલો હતો.
આજે પોતાના ચહેરા પર જાણે સ્વરાના પ્રત્યાઘાત સાક્ષાત અનુભવાઈ રહ્યા હોય એમ એણે ત્રણેક પાણીની છાલકો મો પર મારી પણ, હજુય નિષાની આંખોમાં ડોકાતા સવાલો અને સ્વરાના વેદનામાં ભીંજાયેલા શબ્દો વારંવાર એને તડપાવી રહ્યા હતા. એ રાત્રે જેમતેમ પોતાનું કામ આટોપી લઈને પણ બિસ્તર પર પડખા ફેરવી ફેરવીને જ રાત વિતાવી હતી. નરમ બિસ્તર પર કંટાળેલ અનિકેતે લંબાવી તો દીધું પણ આંખોમાં ઊંઘ જરાય ડોકાતી ના હતી. એની આંખો સામે વારંવાર સ્વરાની બંને નીતરતી આંખો શાંત થવા દેતી જ ના હતી. વિચારોના વમળમાં ફસાઈને ભૂતકાળના એ દિવસો વાગોળવા મજબુર બની જતો હતો. બાજુમાં સુતેલી નિષા પણ બરફ પાસે કોઈ ભડકે બળતી આગની જેમ પ્રાયશ્ચિતની જ્વાળામાં એને ઓગાળી રહી હતી.
આજથી સાતેક મહિના પહેલાના એ દિવસો અનિકેતની આંખોમાં તરવરી ઉઠ્યા. જ્યારે HL કોલેજ દ્વારા એક ઈલેક્ટ્રોનિક મોડેલના પ્રોજેક્ટ માટે મુંબઈની યુનિવર્સીટી સમીટમાં હાજરી આપવાની હતી. ત્યારે અનિકેતને અને સ્વરાની પસંગી કરાઈ હતી. એ અઠવાડિયાની ટુરમાં અનિકેત અને સ્વરા વચ્ચેની કડવાશ ઓછી થતી હતી અને સાવ વિરોધી જીવ હવે સાથે કામ કરવા મજબુર હતા. પણ જેમ એકમેકના સાથમા ઘણા ઝખમો ભુલાય છે એમજ એમની કડવાશ પણ ભૂલાઈ ગઈ. લગભગ છ દિવસનું કામ એમણે માત્ર ત્રણ દિવસમાં પતાવી દીધું હોવાથી એમની પાસે સમય પણ ઘણો વધ્યો હતો. આ સમયમાં મુંબઈના ઘણા ફરવા લાયક સ્થળોમાંથી લગભગ દસેક સ્થળો સ્વરા અને અનિકેત પછીના દિવસોમાં સાથે ફર્યો હતા. મુંબઈની તાજ હોટેલમાં રોકાયેલ અનિકેત માટે અમીરીના કારણે પૈસાની કોઈ અડચણ નડે એમ ન હતી. જ્યારે સ્વરા સામાન્ય પરિવારની છોકરી હોવાથી પોતે આ રંગોથી અંજાવા લાગી હતી.
અનિકેત અને સ્વરા જલ્દી દોસ્ત બની ગયા અથવા એમ પણ કહી શકાય કે બંને જણા દોસ્ત કરતા પણ હવે વધુ ખાસ હતા. સ્વરા માટે કદાચ આ નજદીકીઓ વધવાના સબંધનું નામ પ્રેમ હતું પણ અનિકેત માટે આકર્ષણ માત્ર જ હતું. સ્વરાને અનિકેતને જોઈ દિલમાં કઈક અનુભવાતું હતું. માત્ર પાંચેક દિવસમાં પાંગરેલા લાગણીના આ સબંધોને કદાચ આપવા સ્વરા પાસે કોઈ નામ ન હોવાથી એ મનોમન એને પ્રેમ સમજવા લાગી હતી. ઓચિંતા દિલને મીઠાસના મોઝા ઉપજાવતો કરી દેનારી લાગણીનું નામ જ કદાચ પ્રેમ હોય છે. સ્વરા માટે આ મીઠાસ અનિકેતના સાથની હતી પણ અનિકેત સ્વરાના માયાઝાળમા એવો ડૂબ્યો હતો કે કોઈ પણ રીતે એને પોતાની બાહોમાં લાવવા ઈચ્છવા લાગ્યો હતો. અને એ દિવસ પણ આવ્યો જેના માટે અનિકેતે ઘણી યોજનાઓ બનાવી હતી.
‘તો છેવટે તારે મારી બાહોમાં આવવું જ પડ્યું ને?’ અનિકેતે તાજ હોટેલના રૂમમાં સ્વરાને પકડીને બેડ પર પછાડી દીધી.
‘મારી સાથે આવું...’ સ્વરાના અવાજમાં હજુ વેદનાની ઝણઝણાટી અનુભવાતી હતી.
‘મેં તારી પાસે બસ એક રાત માંગી અને તે, તે શું કર્યું મારી લાગણીઓને દુભાવી એ તો ઠીક પણ જ્યારે મેં તારી ગરદન પર ચૂમવા પ્રયાશ કર્યો તે મને તમાચો પણ માર્યો.’ અનિકેત હજુય ગાલ પર હાથ મુકીને બધું યાદ કરાવતો બોલી રહ્યો હતો.
‘પણ મેં... મેં તો માત્ર તને સમજાવવા અને મારું સ્વમાન બચાવવા...’ અનિકેતના વિફરેલા રૂપને જોઈ સ્વરા વધુ બોલી ન શકી એની આંખોમાં બસ આંસુઓ વહી રહ્યા હતા.
‘તે પેલી ક્લીપ તો જોઈ છે ને?’
‘પ્લીઝ, અનિકેત હું તારા પગે પડું છું, મને માફ કરી દે. મેં તને એક તમાચો માર્યો હતોને તો તું મને ચાર મારી લે બસ. પણ મારા વ્યક્તિત્વ પર દાગ... મને જીવતે જીવ મારીને તને શું મળવાનું છે. કદાચ પૈસાના બળે તું તો છટકી પણ જઈશ. પણ તને ખબર છે હું તો આખું જીવન કોઈને ઉંચી આંખે મો પણ નહિ બતાવી શકું.’ સ્વરાના શબ્દોમાં અનુભવાતી વેદના અને રુદન કાળજા કંપાવી દે એટલું કરુણ હતું.
‘આજની રાત મને આપી દે, કાલે તો આપણે પોરોજેક્ટ પ્રેજેનટેશન પતાવીને જતા જ રહીશું. આપણા બંને વચ્ચેની વાત કોઈને ક્યાં જાણ થવાની છે. અને હું તારી ક્લિપ પણ તને પાછી આપી દઈશ.’ અનિકેતે એની પાસે બેસીને એના કપડા ખેંચતા એના શરીરને જોયા કર્યું. એની આંખોમાં ટળવળતી હેવાનિયત સ્વરા અનુભવી રહી ત્યારે.
‘મારા માતા-પિતા જીવતે જીવ મરી જશે અનિકેત, મારા પરિવાર પાસે તારા પરિવાર જેટલા રૂપિયા નથી. અને મેં તો તને સારો એવો દોસ્ત ગણ્યો હતો. સાચું કહું તો દોસ્ત જ કેમ દિલના ઊંડાણમાં ક્યાંક હું તો તને સારો વ્યક્તિ સમજીને ચાહવા પણ લાગી હતી પણ તે...’ સ્વરાની છાતીમાં ભરાયેલી ડુમોથી એનો અવાજ રૂંધાઈ ગયો હતો અને શ્વાસ અત્યારે બમણી ગતિએ વહી રહ્યા હતા.
‘પ્રેમ...! તો પછી મારી સાથે સુઈ જવામાં તને સમસ્યા પણ શું છે?’ અનિકેતે ગાળો ભાંડતા સ્વરાના શરીર પરથી ઓઢણીને ખેંચીને બાજુમાં ઉછાળી દીધી.
‘પ્લીઝ અનિકેત મારા આખા જીવનનો સવાલ છે મને જવા દે. તું જેમ કહીશ એમ કરવા હું તૈયાર છું.’ સ્વરાએ પોતાના શરીરને હાથ અને પગ વડે ટૂંટિયું વાળી છુપાવતા કહ્યું ત્યારે એનું શરીર વિચિત્ર પ્રકારે ધ્રુજતું હતું અને આંખોમાં બારેમેઘ ખાંગા થઈને વરસી રહ્યા હતા.
‘તારી પાસે માત્ર અત્યારે બે જ રસ્તા છે. કા તો મારું કહેવું માની એક રાત મને આપી દે અથવા તારી પરિસ્થિતિની જવાબદાર તું જાતે બનીશ...’ અનિકેતે ટીવી તરફ નજર કરીને ટીવીમાં ચાલતી ક્લીપ તરફ આંગળી કરી. ગંદી ગાળો બોલતા બોલતા અને શર્ટના બટન ખોલતા એ જોર જોરથી હસવા લાગ્યો. એ જેમ જેમ એની નજીક જઈ સ્વરાના શરીર સાથે અભદ્ર ચેડા પણ કરતો હતો.
‘તું નશામાં છે અનિકેત, અને વિચાર તો કર તને શું મળશે મારા જીવન પર કાળક પોતીને?’ સ્વરાના તૂટતા સાદમાં એની વેદનાઓ ઉભરાતી હતી.
‘દારૂનો નશો તો કઈ નથી સ્વરા, હુતો તને વસ્ત્રહીન જોયા પછી તારા આ દેહના નશામાં ડૂબેલો છું. તારા આ જવાનીના ઉભરાને બસ એકવાર છલકાવી દેવા માંગું છે અને એમાં ભીંજાવાની એ મજા માણવા માંગું છું.’ અનિકેત એના સ્તનયુગ્મોના આકારો પર સ્પર્શીને ગંદા ઈશારા કરી રહ્યો હતો. સ્વરાને બે દિવસ પહેલા અનેરો આનંદ આપતો એજ સપર્શ અત્યારે તીક્ષ્ણ સોયની જેમ ચુભવા લાગ્યો હતો. કદાચ પ્રેમ અને બળજબરીમાં આ નાનકડી સ્પર્શની ભેદરેખા જ પ્રેમની અહલાદકતા સૂચવતી હશે.
સ્વરાની સાંભળનાર એ રાત્રે હોટલના રૂમમાં કોઈ ન હતું. એ રાત સ્વરાના જીવનમાં કાળો અંધકાર લઈને ત્રાટકી હતી. યુવાનીમાં દિલના ઊંડાણમાં ઉદ્ભવેલી પ્રેમ તત્વની લાગણીઓ ફરી એક વાર હવસના વંટોળે ફૂંકાઈ રહી હતી. અનિકેત જેવા રાક્ષસ દ્વારા એ રાત્રે સતત સ્વરાનું કૌમાર્ય, એનું શરીર, એનું માન, સ્વમાન અને એના સપનાઓ પીંખાઇ ગયા. દિલમાં ઉદ્ભવતી લાગણી અને ભાવનાઓ પણ જન્મતા વેત મૃત્યુ પામ્યા અને એનું પાછળનું જીવન પણ કાળા અંધકારમાં ખડકાઈ ગયું હતું. એ રાત્રે સ્વરાના દર્દનાક અવાજો અને અનિકેતનું હેવાની હાસ્ય રૂમના ચારેખૂણે ગુંજી ઉઠ્યું હતું. એજ આવાજે અનિકેતની આંખો ઉઘડી ગઈ એ ચીસ પાડીને જાગી ગયો. નિષાએ તરત જ એને પાણીનો ગ્લાસ ભરી આપ્યો અને કઈ પણ બોલ્યા વગર અનિકેત ફરી આંખો મીંચી સુઈ ગયો.
***
આખી રાતના સ્વરાના વિચારો પછી જ્યારે અનિકેત બહારગામ ઓફીસના કામેથી જઈને બે દિવસ પછી પાછો ફર્યો ત્યારે એનું ઘર એવું જરાય ના હતું જેવું જતી વખતે છોડ્યું હતું. હોટેલના એ રૂમમાં બીજા પાંચ વ્યક્તિઓનો વધારો હતો અને દરવાજો ખોલીને નિષા પણ એની આંખો સામેથી ક્યાંય ઓઝલ થઇ ગઈ હતી. અત્યારે ઘણા બધા સવાલો હતા જે અનિકેત નિષાને પૂછી લેવા માંગતો હતો. પણ, અત્યારે એટલો સમય ન હતો. છેવટે સામા સોફામાં બેઠેલા માતા-પિતાના ચરણ સ્પર્શ કરીને આશીર્વાદ લીધા અને ત્યાજ બીસી ગયો. એનામાં સ્વરાની આંખોમાં આંખ પરોવી શકવાની હિમ્મત ન હોવાથી એની નજરો જમીનમાં ખોડાયેલી જ રહી હતી. સહેજ નજર ફેરવી સ્વરાની બાજુમાં બેસેલ એની મમ્મીને ઓળખી શક્યો પછી સાથેના પુરુષ જરૂર એના પિતા જ હશે એવી ધારણા એને બાંધી. પણ અચાનક મમ્મી અને પપ્પા સાથે અહીં અને સ્વરાની ફેમીલી. આ પ્રસંગ અને દ્રશ્ય વારંવાર અનિકેતના માનસપટ પર પછડાઈ રહ્યું હતું. એનો ભૂતકાળ ફરી એની સામે માથું ઊંચકીને ધસી આવતો દેખાતો હતો. મુંબઈના તાજનો એ રૂમ અને ત્યાર બાદનો વિસનગરના રેલ્વે સ્ટેશનનો પ્રસંગ આંખો સામે તરવરી ઉઠ્યો.
‘મારા બાળકને સ્વીકારી લે અનિકેત મારા જીવનની બરબાદીમાં પણ તારો જ હાથ છે. તો હવે સ્વીકાર કરવામાં આનાકાની કેમ...?’ સ્વરા અનિકેતને વિનંતી કરી રહી હતી.
‘મારે શું કામ કોઈકના પાપને મારા ગળે ટાંગવું જોઈએ. જો સ્વરા લેટ મી ક્લીયર આ છોકરું મારું હોઈ જ ન શકે?’ અનિકેતે એના સામે જોવાની દરકાર કાર્યા વગર સંભળાવી દીધું હતું.
‘આ મારા પેટમાં છે એ કોઈનું પાપ નથી અનિકેત આ તારા કુકર્મોની નિષાની જ છે. મેં તો તને એ દિવસ પણ કેટલી વિનંતી કરી સમજાવ્યો હતો પણ તુજ નહતો સમજી શક્યો.’ સ્વરા પોતાના બેગુનાપણાને શાબીત કરવા અસમર્થ હોવા છતાં પથ્થર સામે માથા ફોડતી હતી.
‘તો હું શું કરૂ, તને તારી લાજ વહાલી હતી, કઈ પ્રેમ ખાતર મારી સાથે સુવાનું પસંદ નથી કર્યું. કે હું તને સ્વીકારું? એ સમયે તારા માટે જરૂરી તે કર્યું અને મને યોગ્ય લાગ્યું એ મેં. પછી દોશનો ટોપલો મારા પર કેમ?’ અનિકેતે બેફિકરાઈથી સંભળાવી દીધું.
‘પણ આ બાળક જે મારી કોખમાં છે, એનું શું?’
‘પડાવી દે, મને કહેવા શું કામ આવી છે?’
‘નથી મારી નાખવું, ભલે તારા પાપની નિષાની કેમ ન હોય મારી કોખે જન્મ લેતું બાળક છે ને?’ સ્વરાએ આંસુઓ લૂછતાં લૂછતાં કરુણ સ્વરે કહ્યું.
‘હશે કોઈનું પાપ, તારે મારા જેવા કેટલા હોય એની મને શું ખબર. આવી મોટી સંતાન વાળી તને ગમે એ કર...’ અનિકેત આટલું કહીને સ્વરાની આજીજીઓ પણ ધુત્કારીને નીકળી ગયો હતો.
‘હું તારા પાપને દુનિયા સામે જરૂર લાવીશ, મને હતું કે સ્વીકારી લઈશ તો હું મારા સ્વમાન ભંગને પણ બાળક ખાતર ભૂલવવા તૈયાર હતી. પણ તારા જેવા રાક્ષસને એ નહિ સમજાય.’
‘તું કરીશ, મને બેનકાબ કરીશ... મને? તું પણ યાદ રાખજે તારી બદચલનતા ક્લીપ દ્વારા એ રાત્રે તાજ હોટેલમાં થયું એ આખી દુનિયા સામે લાવીશ...’ અનિકેતે ખંધુ હસીને ત્યાંથી નીકળી ગયો. સ્વરાના ચહેરા પર વ્યાપેલી વેદના અને એના આવજમાં ભારોભાર દર્દ અનુભવી શક્યો. એની આંખોમાં નીતરતા આંસુ એની બેગુનાઈની ગવાઈ રાડો નાખી નાખીને આપતા હતા. તેમ છતાં પોતાની જાતને બચાવવા સ્વરાની વીડીઓ ફરતી કરીને એણે ગુજરાત છોડી અમેરિકા એની ફિયાન્સે નિષા સાથે જવાનું પસંદ કર્યું હતું.
‘બેટા સ્વરા સાથે નિષાના કહેવાથી અમે તારા લગ્ન નક્કી કરી લીધા છે. એના બાળકને સ્વીકારવાનો પણ નિર્ણય લઈ લીધો છે. તારે માનવું કે પછી મારે કોઈ લીગલ પગલા લેવા મજબુર થવું એ તારા પર છોડું છું.’ ધીરજભાઈએ અનિકેતના ખભે હાથ મુકીને કહ્યું. અનિકેત પિતા દ્વારા બોલાયેલા શબ્દો સાંભળ્યા પછી ડઘાઈ ગયો. નિષા અત્યારે સામે ધીરજભાઈ અને શાંતિ બેન પાસે બેસેલી હતી.
‘પણ...’ અનિકેત પાસે કહેવા માટે શબ્દો ન હતા. ધીરજભાઈનો સ્વભાવ જણતો હતો એ લાગણીશીલ અને નિયમોના ચુસ્ત વ્યક્તિ હતા. જરૂર સ્વરાએ બધી વાતો કરી હશે એવું મનોમન વિચારી એણે ત્યારે વાત પતાવવા ‘તમને યોગ્ય લાગે એમ કરો’ એમ કહી પોતાના રૂમ તરફ ચાલઈ નીકળ્યો.
***
‘તું આટલો નાલાયક હોઈશ મને કલ્પના પણ ન હતી?’ નિષાએ નજર ફેરવી લેતા ગુસ્સા સાથે અનિકેતને સંભળાવી દીધું.
‘મને માફ કરી દે એ રાત માટે જ્યારે સ્વરા સાથે...’ અનિકેતના શબ્દોમાં ખચકાટ હતો નિષા સામે જોઈ એણે કહ્યું ‘યુ નો હું નશામાં હતો યાર ત્યારે.’
‘અને જ્યારે વિસનગર રેલ્વે સ્ટેશન બિચારી હાથ જોડીને કરગરતી હતી ત્યારે...?’
‘હું તને ચાહતો હતો નિષા એટલે એને કેમ અપનાવું?’
‘એટલે તારા માટે એક સ્ત્રીના માન અને સ્વમાનની કોઈ કદર નથી એમ ને? તું ત્યારે સંપૂર્ણ હોશમાં હતો છતાં તે એક રાત્રીના અસ્તિત્વ પર એમ કહીને કલંક લગાડી દીધો કે તારે એવા કેટલાય હશે અને આ બાળક કોઇક પાપ હશે ધિક્કાર છે અનિકેત. તું જાણતો હતો કે સ્વરા સ્વમાની છોકરી છે અને એની બદનામી પાછળ તું જવાબદાર છે.’ નિષા હજુય જાણે સ્વરાની વ્યથા અનુભવી રહી હોય એમ બોલતી હતી.
‘પણ હું તને ચાહતો હતો.’
‘મારો પ્રેમ કોઈકના જીવન અંને વ્યક્તિત્વ પર પ્રશ્નાર્થ ચિહ્ન મુકશે એવી સપનામાંય મને કલ્પના ન હતી. સારું થયું મને બે દિવસ પહેલા જ સ્વરા યાદ આવી અને એક ફ્રેન્ડ દ્વારા મને જાણ મળી. નહિ તો હું પણ મારી જાતને કદી માફ ના કરી શકત. સ્ત્રીતો હંમેશા આપનાર વ્યક્તિ હોય, ભલે મજબુરી વશ એ રાત્રે પણ એણે પોતાનું સ્વમાન સુધ્ધા સોપી દીધું. અને તે... તે તો એના સ્વમાનની દુનિયા સામે નીલામી કરી દીધી. તારા પાપનો ટોપલો પણ એના માથે મઢ્યો અને છતા એની ક્લીપો જાહેરમાં ફેરવી એના આખા કુટુંબ પર કલંક લાગતીને તો એને જીવતે જીવ મરી જવા મજબુર કરી દીધી. તને શું ખબર હોય કે એક સ્ત્રી એનું શરીર સોપે ત્યારે સમજી લેવું કે એની પાસે હવે વધુ કઈજ નથી કે જે તમને આપી શકે છે. એનું કારણ બદલાતો યુગ છે પહેલા પૌરાણિક કાળમાં પ્રેમ મહત્વનો હતો અને શરીર ગૌણ હતું અત્યારે તો શરીર એજ સર્વત્ર છે. અને સ્વરાએ એજ સર્વત્ર પણ તારા હાથમાં ધરી દીધું હતું.’ નિષાની આંખોમાં બોલતા બોલતા પણ ભીનાશ વર્તાઈ રહી હતી. અનિકેત પાસે બોલવા શબ્દો પણ ના હતા અને વહાવી નાખવા આંસુઓ પણ. એ પ્રશ્ચતાપની આગમાં ભડકે બળી રહ્યો હતો એની આંખો સામે સ્વરાનો રોતલ ચહેરો તરવરી રહ્યો હતો. એના શરીરમાં કંપારી છુટવા લાગી હતી.
‘હું નથી કહેતી કે એ રાત્રે જે કાઈ કર્યું એના કારણે તને ધિક્કારું છું. ભૂલ માણસની સહજ પ્રકૃતિ છે અને યુવાનીના સમયમાં આવેશમાં ભૂલ થવી યોગ્ય તો નથી પણ શક્ય છે. પણ, તારી ભૂલ તારે જાતે સ્વીકારી લેવી એ તારી જવાબદારી નથી? તું તારી ભૂલના કારણે એક સાથે કેટલા લોકો પર પાપની કલાક માધવ માંગતો હતો? તારે ભૂલ કરવી જ નહોતી જોઈતી અને છતાં થઇ હતી તો એણે ભોગવવી પણ હતી. કદાચ તારા સાથે છુટા પડવું મારા માટે ત્યારે સરળ હોત જો બધી વાતોનો મારી સામે ખુલાસો કરી નાખ્યો હોત. પણ હવે આપણે લગ્નના બંધનમાં બંધાઈ ગયા છીએ. એટલે કદાચ હવે મારો તારા પર થોડો ઘણો અધીકાર પણ હોય અને એના આધારે જ હું આજ તને તારી ભૂતકાળની ભૂલ સ્વીકારી લેવાની માંગણી કરું છે. મારા પ્રેમ ખાતર તે એને ઠુકરાવી અને હવે મારા પ્રેમ ખાતર તો તું એને અપનાવી જ શકે ને...?’ નિષાની આંખોમાં એજ વેદના અનિકેત જોઈ શક્યો હતો જે એણે સ્વરાના ચહેરા પર અનુભવી હતી. કદાચ સ્ત્રીઓનું મન સહજ રીતે એક સમાન હોતું હશે અને વેદનાઓ પણ. અનિકેતનું દિલ બધું સાંભળ્યા પછી કડડભૂસ થઈને વિખેરાઈ ગયું હતું. એની નજરો એટલી હદે જુકી ગઈ હતી કે કદાચ પોતે પોતાને જ આરીસામાં જોવા પણ સમર્થ ના હતો. એક સ્ત્રીના અસ્તિત્વની સાચી પરખ આજે જ સમજી શકાઈ હતી. એણે પોતાની જાત પર એટલો ધિક્કાર ભાવ થતો હતો કે કદાચ એ આત્મવિલોપન કરી લે, પણ નિષાની પોતાના પર અસ્થા, વિશ્વાસ અને પોતાની ભૂલ સુધ્ધા સ્વીકારી લેવાની સમર્થતા એના ચરણોમાં સમર્પિત થઇ જવા અનિકેતને પ્રેરી હતી.
‘મને માફ કરી દે નિષા, આજથી તું જે કહીશ એ મને માન્ય છે. પણ, પ્લીઝ તું મને છોડીને ક્યાંય ન જતી મને જીવન અંગે સાચું જ્ઞાન આજે જ થયું છે. હવે કોઈ ભૂલ નહિ કરું અને તારી બધી જ ઈચ્છાઓ હું માન્ય કરું છું.’ અનિકેત એના પગમાં સોટીની જેમ કોઈ દેવીને નમન કરતો હોય પટકાઈ પડ્યો હતો. આજની આ સાક્ષાત ચરીત્રણની ઝાંખી એને નિષામાં દેવીસ્વરૂપે દર્શન આપતી હતી.
‘ચરણો તો મારે તારા પડવું જોઈએ અનિકેત. તમે માન્યા એજ સર્વસ્વ છે મારા માટે તો.’ નિષા એના સામે સ્મિત કરતા બેસીને એની બાહોમાં વીંટળાઈ વળી. બંને આજુબાજુની આંખો આજે અનરાધાર વરસી રહી હતી. આનંદ હતો એમાં અત્યંત કરુણ વેદનાઓ વીત્યા પછી મળેલો અનહદ આનંદ.
‘મને માફ કરી દે નિષા હું તારો પણ ગુનેહગાર છું.’ અનીકેતના ડુસ્કાઓ હવે ત્રીવ્ર થતા જઈ રહ્યા હતા. કદાચ પુરુષ ક્યારેય રડતો નથી. પણ જ્યારે રડે છે ત્યારે એ ભાંગીને ચકનાચૂર થઇ ગયો હોય છે. ‘અને સ્વરાનો પણ...’ અનિકેતના શબ્દો સર્ય.
‘તારે એની માફી તો માંગવી જ જોઈએ, તું સાચો ગુનેગાર એનો છે.’ નિષાએ અનિકેતની પીઠ પસવારતા કહ્યું.
‘વાહ દીકરા વાહ...’ ધીરજભાઈ બધું સાંભળી ચુક્યા હતા એટલે આવતા વેત નિષાના ખભા પર સ્નેહભર્યો હાથ મુક્યો. વિધિબેનની આંખોમાં પણ સમજુ વહુ મળવાનો આનંદ હતો. સ્વરા અને એના માતા-પિતાને પણ કદાચ દીકરીના ભવિષ્યની ઉજળી આશા બંધાવાની ખુશી હતી.
‘મને માફ કરી દો પપ્પા...’ અનિકેત ભીની આંખો સાથે એ તરફ વળ્યો અને ભેટી પડ્યો. એની આંખોમાં અત્યારે એજ વેદના ઉપસી આવી હતી જે એણે નિષાની આંખોમાં જોઈ હતી. પોતાના કોઈ પ્રિય વ્યક્તિને ગુમાવી દેવાની વેદના હતી એ.
‘એતો સ્વરાનો અધિકાર છે તને માફ કરવું કે કેમ... સાચું ને નિષા બેટા...?’ ધીરજભાઈએ પુત્રવધુ તરફ નજર ફેરવી.
‘મને માફ કરીદે સ્વરા...’ અનિકેતે નીચી નજરો રાખીને સ્વરાને સંબોધતા કહ્યું.
‘મને હવે કોઈ ગમ નથી અનિકેત, નિષા ને મળ્યા પછી મારો ભૂતકાળ ભૂલાવી દેવા માંગું છું. મારા સંતાનને પિતાનું નામ મળે અને મારા પરિવારને મારા માથા પર લાગેલા કલંકમાંથી મુક્તિ એનાથી વધુ મેં કોઈ ઝંખના રાખી જ નથી.’ સ્વરા આટલું બોલતા બોલતા નિષાને ભેટી પડી હતી. એની આંખોમાં પણ અત્યારે ઝળહળતા એ આંસુઓ હરખના હતા.
બધા ફરી એજ રૂમમાં સામસામે ગોઠવાયા અને વડીલો તેમજ નિષાની મંજૂરી સાથે સ્વરા અને અનિકેતના લગ્નના મુહૂર્ત મેળવ્યા. થોડાક જ દિવસોમાં બન્ને જણે વિધિ સર લગ્ન પણ કરી લીધા. છેવટે સ્વરાના સંતાનને પિતાનું નામ મળ્યું. એક સ્ત્રી તરીકે એણે ગુમાવેલું સ્વમાન તો ક્યારેય એને પાછું નથી મળ્યું કે નથી મળવાનું પણ એની કલંકિત પ્રતિભામાંથી એને મુક્તિ જરૂર મળી.
[ સમાપ્ત...]
