IMU[X 5\\0IF
અંજામ
E-mail Address :
Phone no.9377114892
પટ્ટાવાળો ડી.ડી.ઓ. સાહેબ માટે ટીફીન લઇને અંદર પ્રવેશ્યો. ડી.ડી.ઓ. અનુરાગ ત્રિવેદીએ એકપલ પટ્ટાવાળા સામે જોયુંઅને પછી એકપલ ટીફીન સામે જોયું. ટીફીન લઇને પ્રવેશેલા રેસ્ટ હાઉસના પટ્ટાવાળાને જોઇને વી.આઇ.પી. રૂમમાં ડી.ડી.ઓ. સામે બેઠેલા તાલુકા વિકાસ અધિકારી ઉભા થઇ ગયા. એની સાથેજ બાંધકામ વિભાગના નાયબ ઇજનેર, પંચાયત ઇરીગેશન ખાતા નાયબ ઇજનેર, રજુઆત કરવા આવેલા એક બે કાર્યકરો પણ ઉભા થઇ ગયા. અનુરાગ ત્રિવેદીએ હસીને ટી.ડી.ઓ. ઓઝાને ઉદેશીને કહ્યું: ‘અરે બેસો ઓઝા બેસો.‘
‘ના સાહેબ. આપ જમી લો. અમે બહાર બેસીયે છીએ.‘
‘અચ્છા. તો એમ કરો તમે પણ જમતા આવો. અત્યારે દોઢ થયો છે આપણે સૌ સાડાત્રણે નિકળીએ. જે કામ તપાસવાના છે તે તપાસી લઇએ. જે કોઇને સાથે રાખવાના છે, જે ખાતાને સંબંધિત છે તે લોકો મારી સાથે રહેશે ઓ.કે.?‘
‘ઓ.કે સર..‘ ઓઝાએ કહ્યું. અને પછી બધા હળવે પગલે બહાર નીકળી ગયા. બધાને બહાર આવેલા જોઇને પટ્ટાવાળો ઉભો થઇ ગયો કે ટી.ડી.ઓ. એ પટ્ટાવાળાને હુકમ કર્યો: ‘તું સાહેબ માટે ડીશ તૈયાર કરી દે.‘
‘જી, હા, સાહેબ...‘ કહી પટ્ટાવાળો કીચનમાં ડીશ તૈયાર કરવા માટે ચાલ્યા ગયો. બહાર ઉભેલા બાંધકામ ખાતાનાં અને જળસિંચનના નાયબ ઇજનેરને ઉદેશીને ઓઝાએ કહ્યું: ‘આપણે લોકો જમીને આવીએ. ત્યાં સુધી સાહેબે પણ જમી લીધું હશે ઓ.કે.?‘
ત્રણેય અધિકારીઓ છુટા પડ્યા બરાબર ત્યાં જ અનુરાગ ત્રિવેદીએ બહાર નીકળીને ટીડીઓને બુમ પાડી: ‘મિ.ઓઝા‘
‘જી હા સાહેબ‘ ઓઝા હાંફળા ફાંફળા થતા નજીક આવ્યા.
‘ફરમાવો સાહેબ.‘
‘મારે જી.કે. પરમારનું કામ છે. મળશે?‘
ઓઝાને આંચકો લાગ્યો:ડી.ડી.ઓ. સાહેબને પરમારનુ શું કામ હશે? એ ગડમથલમાં ખોવાઇ ગયા કે અનુરાગ ત્રિવેદીએ એમને ઢંઢોળ્યા: ‘મેં તમને પુછ્યું ઓઝા કે મારે જી.કે. પરમારનું કામ-‘
‘ઓહ યસ. યસ. ત્યાં ઓફીસમાં જ બેઠા હશે.‘
‘તો એમને જરા મોકલજો ને મારે તેમનું કામ છે.‘
‘જી હા સાહેબઅત્યારે ફોન કરીને જ બોલાવું.‘
‘વ્યવસ્થા કરો‘ કહી એ અંદર જતા રહ્યા પણ ઓઝાના મનમાં ગડમથલ કરતા ગયા. ઓઝાએ કચેરીમાં ફોન કર્યો. સિનિયર કલાર્ક પરમાર જ ફોન પર આવ્યા. ઓઝાએ તેમને કહ્યું: ‘તમે તાત્કાલિક રેસ્ટહાઉસે આવો ઇમરજન્સી.‘
પાંચ મિનિટમાં જ પરમાર આવી ગયા.
‘ચાલો..‘ ટી.ડી.ઓ. એ કહ્યું. અને પછી અંદર દોરી જતા ધીમેથી બોલ્યા: ‘ડી.ડી.ઓ. સાહેબ યાદ કરે છે. શું કાંઇ પ્રોબલેમ? ટ્રાન્સફર માટે? કે પછી-‘
એ લોકે બન્ને અંદરો અંદરની વાત પુરી કરે એ પહેલાં જ રૂમમાં પ્રવેશી જવાયું. એટલે પછી વાત બંધ કરી દીધી. પરમારની દ્રષ્ટિ અનુરાગ ત્રિવેદી ઉપર પડી. ને તેના પગ તળેથી જમીન સરકી ગઇ. અનુરાગે ટી.ડી.ઓ.ને કહ્યું: ‘ઓઝા તમતમારે નીકળો. જમીને આવો હું રાહ જોઉં છું.‘
‘જી હાં.‘ કહી ઓઝા બહાર નીકળી ગયા. પરમાર હજી ત્યાં જ ઉભો હતો. ડી.ડી.ઓ. અનુરાગે તેમને કહ્યું: ‘આવો પરમાર... ત્યાં કેમ ઉભા રહી ગયા?
‘જી હા સાહેબ.‘ પરમાર નજીક આવીને ઉભો રહી ગયો.
‘બેસો પરમાર‘ અનુરાગે સ્હેજ સ્મીત કર્યું. પણ પરમારને એ સ્મીતમાં કટા્ક્ષ, અભીમાન અને વિજયની નાનકડી લ્હેર દેખાઇ. એ ધ્રુજી ઉઠ્યો: ‘ના ના સાહેબ હું ઉભો જ છું. ફરમાવો.‘
‘અરે બેસો પરમાર. હું તમને કહું છું‘ અનુરાગે સોફા સામે આંગળી ચીંધતા કહ્યું: ‘તમે બેસી શકો છો. અનુમતિ આપું છું.‘ પરમાર સાવ સંકોડાઇને અને સંકોચાઇને સોફા પર બેઠો. અનુરાગે તેની આંખોમાં આંખો નાંખી, સ્મીત કરીને કહ્યુ: ‘ઓળખાણ પડે છે?‘
‘જી સાહેબ‘
‘મને એમ કે કદાચ ભુલી ગયા હશો.‘
‘જી ના સાહેબ.‘
પરમાર નીચે જોઇ ગયોઇ કે અનુરાગે કહ્યું: ‘ઘણાજ દિવસોની ઇચ્છા આજે બર આવી. માનો ને કે આજ અંજળ આવ્યું. વચ્ચે સાંભળ્યું હતુ કે તમે વલ્લભગટ હતા. ત્યાંથી સુરજપુર પર બદલી થઇને ગયેલા. અને ત્યાંથી અહીં આવ્યા.‘
‘જી હા! સાહેબ‘
‘કેવી રહી સફર? તમારા અનુભવો?‘
‘નોકરી કરી ખાઉં છું. પાંચ પેટ પુરતો ગુજારો! જે પાંચ સાત હજાર પગાર હાથમાં આવે છે. કુટુંબનું ભરણ પોષણ થાય છે. આઠેક વરસ બાકી રહ્યા છે. આમને આમ નીકળી જાય તો-‘
‘હા. પરમાર. બહુ જાળવી જાળવી ને ચાલવા જેવું છે! અત્યારે પહેલા જેવા સાથી કર્મચારી મિત્રોય નથી કે નથી વિપત સમયે ખંભા પડખે ખંભો દઇને હૂંફ આપનાર અધિકારીઓ! પંચાયતમાં નોકરી કરવી એ તો તલવારની ધાર ઉપર ચાલવા જેવું કપરૂંછે. ક્યારે આપણી ઇન્કવાયરી શરૂ થઇ જાય એ ક્યાં કાંઇ નક્કી છે પરમાર?‘ અનુરાગ ત્રિવેદી હસીને બોલ્યો ને પરમાર નીચું જોઇ ગયો: ‘સાહેબ એકવાર મારાથી ભૂલ થઇ ગઇ હતી. મને માફી નહીં આપો?‘
‘ભૂલ? શેની ભૂલ? અનુરાગે હસીને કહ્યું: ‘મને યાદ છે કે જે ઘટનાને આજે તમે ભૂલ કહો છો એ જ ઘટના ને તમે તે દિવસે ફરજ કહેતા હતા. મને તો એ બધું યાદ છે પણ તમને યાદ છે?‘
‘સાહેબ! જે બની ગયું એ બની ગયું. હું એ બદલ માફી માંગુ છું.‘
‘પણ હું માફી આપીને મુક્ત થવા માંગતો નથી. પરમાર! મને એ ઘટના છેલ્લા સ્વાસ લગી યાદ રહેશે. અને અત્યાર સુધી મેં રાખી છે કે મેં તમારી નીચે નોકરી કરી હતી. એ મારી જીંદગીનો એક ‘ટર્નીંગ પોઇન્ટ‘ હતો. કદાચ ઇશ્વરની મરજી પણ એમાં કારણભૂત હતી કે મારે તમારી નીચે જ નોકરી કરવાની આવી નહીંતર તો જગ્યાની ક્યાં કમી હતી?‘
બાર તાલુકા પંચાયત, બાંધકામ ખાતું, ઇરીગેશન, આખી જીલ્લા પંચાયતની બત્રીસ શાખાઓ, ચાર પાંચ રેસ્ટ હાઉસમાં પડેલી ખાલી જગ્યાઓ... મેં જ્યારે જુનિયર ક્લાર્ક માટે અરજી કરેલી ત્યારે બસ્સો નેવાસી જગ્યા ખાલી પડી હતી. હું સિલેકટ થયો પણ બબસ્સો અઠ્યાસીને બાદ કરતા મારે ગઢપુર તાલુકા પંચાયતમાં તમારા સબ ઓર્ડિનેટરમાંજ, એકસાથે બે ટેબલ ઉપર કામ કરવાનું આવ્યું પરાર! ગ્રેજ્યુએટ થયાને ચાર જ મહિના થયેલા. ઉભરતી યુવાની અને મહત્વકાંક્ષાઓના શમણાંની ફાંટ ભરીને હું તાલુકા પંચાયતમાં હાજર થયો ને પહેલે જ દિવસે આપણી વચ્ચે ઘર્ષણના પાયા નંખાયા. એ પાયા ઉપર ધીરે ધીરે દિવાલ ચણાતી ગઇ ને હું અંદર પુરાતો ગયો. પંચાયતના કાવાદાવાથી અજાણ મારૂં ભોળું મનપંખી ક્યારે એમાં સપડાઇ ગયું ને અચાનક, કોઇના હાથે ગુમ થયેલી એક ઇન્કવાયરીની ફાઇલને ગુમ કરી દેવાનું આળ તમે મારી માથે નાંખ્યું. પરમાર! ડેપ્યુટી ડી.ડી.ઓ. એ તાત્કાલિક અસરથી મારી બદલી કરી નાંખી. મને ખાવડા જેવા અંતરિયાળ ગામમાં રહેલા પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રમાં ધક્કેલી દેવામાં આવ્યો. મારા માનસપટ પર ઉભેલો પેલો સ્વ૫નનો ગઢ કડડડ ભૂસ કરતો તુટી પડ્યો પરમાર! મારા ઉપર શું નહિં વીતી હોય? એ વાતની યાદ દેવડાવવા માટે તમને મેં બોલાવ્યા. બોલો, યાદ છે તમને? તમે મને યાદ કરેલો ખરો?‘
‘એ મારી ભૂલ હતી સાહેબ. મને ખ્યાલ નહોતો કે મારા એકમાત્ર કાગળનો આવો અંજામ આવશે. આવો બુરો અંજામ મેં કલ્પ્યો પણ નહોતો!‘
‘બુરો અંજામ? અનુરાગ હસી પડ્યો: અંજામ તો બહુ સરસ આવ્યો છે પરમાર. તમે ક્યા અંજામની વાત કરો છો! મારા કે તમારા?‘
‘એ બધી તમારી સતાની વાત છે. તમારા હાથની વાત છે મને મારવો કે તારવો એ સઘળુ તમારી હેસિયતને આધારિત છે! એક વખત મેં જીંદગીમાં ભૂલ કરી નાંખી-‘ કહી, પરમાર સોફા પરથી ઊભો થઇ ગયો. અને અનુરાગના પગ આગળ ઢગલો થઇ જતા બોલ્યો:‘મારા છોકરા હજી નાના છે. બે દિકરીઓ પરણાવવા જોગ છે. મારી ભૂલને તમે માફ નહીં કરો!‘
‘અરે પરમાર!‘ અનુરાગે તેને ખભેથી બેઠો કરતા કહ્યું: ‘જે થયું એને તમે કદાચ ભૂલ કહેતા હોય તો એ ભૂલને મેં સુધારી લીધી છે. બીજું કે, એ ભૂલ નહોતી. પણ મારે માટે એક ચેલેન્જ હતી. જે ઘડી જેપળ, આજ આપણી વચ્ચે, એ ગુમ થયેલી ઇન્કવાયરીની ફાઇલને લીધે તીવ્ર ઝઘડો થયો હતો અને જેને પરિણામે મારે ખાવડા જવું પડ્યું હતુ. પણ જે ચેલેન્જ મારી સામે આવીને ઊભી હતી તેનો મેં હિંમતથી સામનો કર્યો હતો પરમાર! મેં ત્યારથી જ નક્કી કરેલું કે જીંદગીમાં કદાચ ખાવડા એ મારા માટે છેલ્લું સ્ટેશન હશે. હવે કોઇ દિ‘વસ કારકુની નહીં કરૂં.‘ખાવડા પી.અેચ.સી.‘ સ્ટેશનેથી જ મેં આઇ.એ.એસ. થવા માટેની તૈયારી આરંભી દીધીને ત્યાંથી જ સીધો હું દિલ્હી પહોંચ્યો. સવાર પડતું ને તમે મને યાદ આવતા. હું સૂતો‘તો પણ તમારી યાદ લઇને!‘ આખરે મારી તમન્નાઓની ટ્રેન ખાવડાથી ઉપડીને દિલ્લી ઉભી રહી. હું આઇ.એ.એસ. કેડરમાં ઉતીર્ણ થયો! અને આજે, જિલ્લા વિકાસ અધિકારી બનીને તમારી સામે ઉભો છું...‘
‘....પણ હું એક બોજ લઇને જીવ્યા કર્યો છું સાહેબ! કે, મેં જાણી જોઇને તમને એ પ્રકરણમાં દોષીત જાહેર કરી દીધા. ભગવાન મને ક્યારેય માફ નહીં કરે.‘
‘તમે ભગવાનનું ખરાબ કર્યું હતું કે મારૂ?‘
‘તમારૂ! પણ એ તો જુએ છે ને-‘
‘અરે.... ‘ અનુરાગ ખડખડાટ હસતો બોલ્યો: ‘અરે, એને તો હું જ્યાં નોકરી કરતો હતો એ ખપતું ન હતું. એણે તમને તો માત્ર નિમિત બનાવ્યા. જો તમે ન મળ્યા હોત તો અનુરાગ ત્રિવેદી કરીને એક જુનિયર કલાર્ક જીલ્લા પંચાયતની લોબીમાં આમ તેમ આંટા મારતો રહ્યો હતો! ને એવી જ જીંદગી બસર કરતો હોત!! પણ મને ડી.ડી.ઓ. ના હોદા સુધી પહોંચાડનાર તમે છો પરમાર. અને આજ, એને માટે હું આભાર તમારો માનું છું...‘ કહી અનુરાગે, પરમારની પીઠ થપથપાવી. પણ પછી કહ્યું: ‘પણ હા.... તમે કરેલી ભૂલની સજા હું આપ્યા વગર તો નહીં જ રહું- બોલો, કેવી સજા ફાવશે?‘
‘તમે જે ચાહો તે-‘
‘તો પરમાર.... આજ તો આપણે બંને સાથે બેસીને જમીએ એ જ સજા ચાહું છું ફાવશે....‘ કહી, બેલ માર્યો. પટ્ટાવાળો બંધ બારણુ ખોલીને અંદર આવ્યો ને અનુરાગ ત્રિવેદીએ બે ડીશ તૈયાર કરવાનો હુકમ આપ્યો.
