21 વરસના યુવાને કેમ જીવવું?
ક્વોરા પર એક વ્યક્તિએ સવાલ પૂછેલો: એકવીસ વરસના માણસે પોતાનો સમય કઈ રીતે પસાર કરવો જોઈએ.?
સામાન્ય રીતે આપણે શિખામણ દેવામાં ઉસ્તાદ હોઈએ છીએ. મેં જોયું છે કે જે માણસ આપણને કહેતો હોયકે દિવસ દરમિયાન કઈ રીતે દરેક કામને પાર પાડવું જોઈએ એ જ માણસ પોતાનું કામ પાર પાડવા ઇન્ટરનેટ પર મોટીવેશનલ વિડીયો જોઇને ચાર્જ થયા કરતો હોય છે અને છતાં કામ પાર પાડી શકતો નથી હોતો.
પરંતુ ઉપરના સવાલના હજારો જવાબને વાંચીને મેં અહી એક જવાબ તૈયાર કર્યો છે જે હું સંપૂર્ણ રીતે પાળું છું, અનુભવી ચુક્યો છું, અને તમને પણ યુવાનીના આ સમયમાં ખુબ ઉપયોગી થશે.
૧) એકવીસ વરસની ઉંમરમાં માણસ ક્લુંલેસ હોય છે. જીવનમાં શું કરવું ખબર હોતી જ નથી. એટલે પહેલા તો એક કામ કરો: કશુંક કરવાની ટેવ પાડો! હા...ટેવ. કોઈ પણ વસ્તુ પાછળ તમે જો મિનીમમ એક મહિનો આપો તો એક મહિનાને અંતે એ ટેવ બની જશે. અને એ ટેવ જાળવી રાખો તો એક વરસમાં એ લોહીમાં ભળી જશે અને અર્ધ-જાગૃત મન આપોઆપ કરી નાખશે. એકવીસ વરસની ઉમરમાં ૧) રોજે મિનીમમ ૩૦ મિનીટ કસરત કરો. ૨) ફાસ્ટ-ફૂડ બને તેટલું ઓછું કરીને સારા ફળ-શાક ખાઓ. ૩) તમારા દિમાગની કાળજી લેવાનું ચાલુ કરી દો. મતલબ કે ગમે તેવો કચરો માહિતી તેમાં ન ભરો. 4) રોજે એક કલાક પુસ્તક વાંચો. બ્લોગ કે નેટ પર નહી, હાર્ડબુક વાંચો. ૫) મોબાઈલ અને વોટ્સએપ કે ફેસબુકનો વધારે પડતો ઉપયોગ ઘટાડીને TED, મ્યુઝીક, સારી ફિલ્મ્સ, અને કોઈ ગિટાર,તબલા કે ફ્લુટ શીખો.
૨) આ ઉમરે તમારી રીલેશનશીપની કાળજી રાખો. ભરપુર દોસ્તી કરો. રખડો. પોતાના માં-બાપને વધુ જાણો. તેમને વધુ વાતો કરીને ખુશ કરો. તેમના ભૂતકાળ પૂછો. તમારા સપના કહો. બધાના જન્મદિવસ અને એનીવર્સરી યાદ રાખો કારણકે તમારી એ કાઈન્ડનેસ એ માણસ જીવનભર ભૂલશે નહી. આ ઉમર દરેકને માફ કરી દેવાની છે. હા...મોટું મન રાખીને માફ કરી દો એ માણસને. આ ઉમરે જેટલી રિલેશનશિપ સારી એટલા જ લોકો હવે પછીના વરસોમાં મદદ કરશે. પણ હા...ઈમોશનલ બ્લેકમેઈલ કરતા અને તમને વાપરી જતા માણસોથી દુર રહેતા શીખી જાવ. ‘ના’ કહેવાની કળા શીખો.
૩) તમારા ખિસ્સામાં પડેલા રૂપિયાનું મેનેજમેન્ટ શીખી જાઓ. બાપના રૂપિયા ઉડાડવા કરતા કઈ રીતે જાતે મહિનાનું ખર્ચ નીકળે તે વિચારો. ક્યારેય શેર બજારમાં પડશો નહી. ક્યારેય નહી. ભણતા હો તો સાઈડમાં કોઈ નાનકડી જોબ કરીને અનુભવ લો. પાર્ટ-ટાઇમ જોબ તમને ખુબ મોટો અનુભવ આપશે. તમને જે શોખ હોય એવા ક્ષેત્રમાં જોબ શોધો. શોખને પેશન બનાવો. પેશનને વ્યવસાય બનાવશો તો જિંદગીભર ખુશ રહીને જીવશો. નાનકડા ધંધા કરો. દોસ્તો સાથે મળીને કોઈ રવિવારે હાઈજેનીક ફૂડની લારી ખોલીને પણ હજારો કમાઈ શકાય. વેઈટર-વોચમેન-CCD કે પછી કોલ-સેન્ટર જેવી નાનકડી જોબ કરીને તમે તમારી જાતને ઉભી રાખી શકો.
4) તમારા કોમ્યુનીકેશન પાવરને સ્ટ્રોંગ બનાવો. મોટાભાગના માણસોના દુઃખ મિસ-અન્ડરસ્ટેન્ડ થયેલા કોમ્યુનીકેશન હોય છે! વાત કરતા શીખો! મેઈલ કરતા શીખો. સારો મેઈલ લખતા શીખો. સામેના માણસને પૂરી રીતે સાંભળી, તેના વાક્યોને પચાવીને પછી બે વાર વિચારીને બોલતા શીખો. દોસ્ત હોય કે ગર્લ-ફ્રેન્ડ કે પછી કોઈ કંપની ઇન્ટરવ્યુ આ ઉમરે ટેવ પાડી દો કે તમે સાચું બોલો. જેટલું અંદર હોય એટલું જ બહાર દેખાય. નાના બાળકથી માંડીને કંપનીનો માલિક પણ સમજી શકે એવી વાત મુકો. શીરાની જેમ સત્ય બોલો, અને સત્ય બોલવું ખુબ સહેલું અને ખુબ જ ઉપયોગી છે એટલે એની ટેવ અત્યારથી જ પાડી દો. ચહેરો ન પહેરો. જેવા છો તેવા દેખાવ. ફેસબુક એવી સાઈટ પર લોકોનો પીછો કરવા કરતા રીયલ લાઈફમાં જેવું જીવો છો તેવી જ પોસ્ટ કરો, અને સાચા ફ્રેન્ડ બનાવો.
૫) રખડો. એકલા રખડો. એકલા અને ઓછા પૈસે રખડો. જો દોસ્તો સાથે જાઓ તો એવી ટેવ પાડો કે એવા દોસ્ત સાથે જ જાઓ જેમની સાથે તમે તમારી જાતનો સંગાથ કરી શકો. એકલા ટ્રાવેલ કરવાથી જાત સાથે વાતો થશે. પોતાના સપના અને તાકાત ખબર પડશે. પોતાના ડર ખબર પડશે.
૬) જાત સાથે વાત કરો. આ ઉંમરમાં જેટલા સવાલ થાય એ સવાલ અંદરનો માણસ પૂછ્યા કરે છે, અને એજ જવાબ આપે છે. પોતાની જાતને સમજાવતા શીખો. પોતાની જાતને કહી દો કે તમે કઈ પણ ધારો તે કરી શકો છો. તમારા ડર તમને ખબર જ છે, અને તમે તેના ઉપર કામ કરી રહ્યા છો.
૭) તમારી આજને સાર્થક બનાવવાની ટ્રાય કરો. યાદ રહે: યુવાનીમાં મોજ-શોખ કરવામાં સમય ફટાફટ ભાગી જાય છે. જયારે સાચું દુઃખ આવે ત્યારે સમય ખુબ ધીમો થઇ જાય છે. એકવીસ વરસની ઉંમરમાં તમારે નક્કી કરી લેવાનું છે કે આજે હાથમાં લીધેલા કામ કઈ રીતે પુરા થાય. કઈ રીતે તમે પ્રાયોરીટી મુજબ કામને સેટ કરીને પાર પડો અને પછી મોજશોખનો સમય શોધો.
8) કમ્ફર્ટ ઝોનથી બહાર નીકળો. મોટા ભાગના યુવાનો પોતાના કોલેજ ટાઈમમાં પોતાનું કમ્ફર્ટ શોધતા રહે છે. પોતાના ગમતા કામ શોધતા નથી અને માત્ર પોતાના ભણવા પૂરતા કલાક કામ કરીને બાકીના કલાકોમાં ટાઈમપાસ કરે છે. બેટર છે કે તમારી જાતને થોડો સમય કમ્ફર્ટ માંથી બહાર કાઢીને એક્સ્પરીમેન્ટ કરી લો. કોલેજના કલ્ચરલ ફેસ્ટ અને ટેક્નીકલ ફેસ્ટમાં ભાગ લો. કોઈ સારી મુવી કે આર્ટ બનાવો. કોઈ વ્યક્તવ્ય કે સ્પોર્ટમાં ભાગ લો. આ બધા કામ કરવા માટે કમ્ફર્ટ ઝોન છોડીને પરાણે કામ કરવા બેસવું પડશે. કોઈ પુસ્તક વાંચવા માટે પણ તમારું મન ના પાડશે, એટલે ગમે તેમ કરીને કામને ધક્કો મારીને પણ પાર પડવાની કળા શીખી લો.
૯) કશુંક સર્જન કરો. હા...આ ખુબ જ અગત્યની વાત છે. જોબ લાઈફ હોય કે કોલેજ લાઈફ...માણસ બહાનાં બતાવતો હોય છે કે તેને ટાઈમ મળતો નથી! હાવ ટ્રેજિક! ટાઈમ બધા પાસે હોય છે. કોઈ બીઝી હોતું જ નથી. ટાઈમ કાઢીને નવા કામ કરવા પડે છે. આ સમય એવો છે કે તમે ધારો તે સર્જન કરીને લોકો સમક્ષ કે ઇન્ટરનેટ સામે મુકો એટલે લોકો તરત જ તમને રીવ્યુ આપે છે. તમે લખેલી કવિતા કે થીસીસ ઓનલાઈન મુકશો એટલે તુરંત જ ખબર પડી જશે કે તમારા કામમાં કેટલો દમ છે. પરંતુ કઈંક કરો!
10) ઊંડા ઉતરો. કોઈ પણ કામ, વિષય કે વ્યક્તિને વધુ ઊંડાણથી સમજો. આ ટેવ જીવનભર સાથ આપશે. સફળ બનાવશે. દરેક વસ્તુ કે વ્યક્તિ અંદર હજારો શીખવા જેવી વાત હોય છે. કોઈ સમાચાર, કોઈ બુક, કોઈ વેબ સાઈટ, કે કોઈ આર્ટ પીસને ઊંડાણથી સમજીને તમે તેને જીવનમાં વણી શકો છો. આ ઉમરે ઉપર છલો પ્રેમ પણ ન કરવો! ઊંડો પ્રેમ કરો. ઊંડું જીવો, અને ઊંડી ખુશીઓ શોધો.
બસ ધીમે-ધીમે પચીસ વરસની ઉંમર સુધીમાં તમે ઘણું બધું મેળવી ચુક્યા હશો. પચીસ વરસ સુધીમાં જે મેળવ્યું એ સાચું, અને સાર્થક હશે, કારણકે બાકીની ઉપર લગભગ માણસને લેવાનું નથી હોતું, પણ લીધેલાનો ઉપયોગ કરીને પરફોર્મન્સ આપવાનું હોય છે.
