વિઠ્ઠલ_તીડી
(
માતૃ ભારતી પર પણ કેટલાક લેખકો એ રજૂ કરી છે એટલે આશા રાખું છું કે આ પણ મંજૂરી મળશે) મિત્રો વિઠ્ઠલ તીડી ગુજરાતી વેબ સિરીઝ તો જોઈ હશે, જોઈ ના હોઈ તો નામ તો સાંભળ્યું હશે, નથી સાંભળ્યુ તો ચિંતા ના કરશો, થોડુંક હું જણાવીશ., પણ એ વાત ઘણાં લોકો ને પ્રશ્ન છે કે
''
આ વાર્તા કોઈ ની જીવન પર આધારિત છે કે નહીં??''
જી,ના.
.
પરંતું આ રચના ના અમુક પાત્ર સાચા છે પરંતુ આપની સમકક્ષ રજૂ કરી શકીશ નહીં (due to privacy)
આ રચના ના લેખક મૂકેશ ભાઈ સોજિત્રા :કે જેમણે વિઠ્ઠલ તોડી ની રચના કરી અને એના પર થી આ ખૂબ સફળ વેબ સિરિયલ બની, એમના વિશે થોડીક માહિતી જણાવીશ. મૂકેશ ભાઈ સોજિત્રા એક ગુજરાતી નવી રચના ના અને વાર્તા ના માસ્ટર અને એક કલમ નો જાદુ કહી શકાય કેમ કે આવી રચના તો કોઈક બધા થોડી ને લખી શકે....... મૂળ ભાવનગર જિલ્લાના ને ત્યાં ની આસપાસ ના ગામ ના વતની મૂકેશ ભાઈ એ જીવન માં ઘણી તકલીફો વેઠી ને પછી ભાવનગર માં શિક્ષક તરીકે સાથે સાથે સાહિત્ય માં પણ વિશેષ કાર્ય કરેલ. તેમણે રચેલા સંઘર્ષ માથી પ્રેરણા લઈ ને આવી મસ્ત રચના લખી અને અમુક એકાદ પાત્ર એમના જીવન નું પણ છે.
તો ચાલો આપણે વિઠ્ઠલ તીડી વિશે થોડુંક જાણીએ.
ગામ આખું નહીં,પણ આજુબાજુના દસ ગામમાં એ “વિઠ્ઠલ તીડી” ના નામથી ઓળખાય.આમ તો એ કશું કામ નહોતો કરતો,પણ હોય અપ ટુ ડેટ!! કપડાં પણ એનાં ગજબના હોય એકદમ નવી તરાહના જ બાકી બીજો કોઈ શોખ નહીં!!
જાતે બ્રાહ્મણ.તભા ગોરનું છેલ્લું સંતાન એટલે ‘વિઠ્ઠલ તીડી’!!નવાઈ લાગે એવું નામ છે નહીં
"#વિઠ્ઠલતીડી”!! એમાં એવું થયેલું કે એક તો તભા ગોરે એને આઠ વરસની મોટી ઉમરે ભણવા બેસાડ્યો અને ધોરણ પહેલામાં બહેન એને ચાર એકડા શીખવાડતા હતાં…એક… બે…ત્રણ..ચાર…બોર્ડમાં મોટા ચાર એકડા લખેલા અને વારાફરતી બધાને એક એક અંક વંચાવે અને આવ્યો વિઠ્ઠલનો વારો અને બહેને ૩ નો અંક બતાવી ને પૂછેલું કે “વિઠ્ઠલ આને શું કહેવાય.?" “તીડી કહેવાય તીડી…વિઠ્ઠલ તો હોંશભેર બોલી ઉઠ્યો.!😊અને પછી તો બહેન સમજાવી સમજાવીને થાકી ગયેલાં આને તીડી ના કહેવાય "ત્રણ કહેવાય ત્રણ”.પણ વિઠ્ઠલ એકનો બે ન થયો એણે દફતરમાંથી લાલની તીડી કાઢીને બતાવીને કીધેલું:જુઓ બહેન આ છે ને તીડી!!! અને પછી તો સીસમની ફૂટપટ્ટી થી વિઠ્ઠલનો હાથ સોજી ગયો..આમ તો ફૂટપટ્ટી કે આંકણી એ નિશાળમાં લીટીઓ આંકવા માટે હોય છે પણ એનો મહતમ ઉપયોગ બાળકોની હથેળી સોજવાડી દેવામાં થાય છે,એ વળી જુદી વાત છે!! બસ પછી તો આખા ગામમાં વાત ફેલાઈ ગઈ અને પહેલાં ધોરણમાંથી જ વિઠ્ઠલને ઉપનામ મળ્યું: ‘#વિઠ્ઠલતીડી’!! અને આમેય શાળામાં બનતી ઘટના ગામડાઓમાં વાયુવેગે ઘરે ઘર પહોંચતી હોય છે!! ઘણી વાર તો મોટા કુટુંબમાં ઘણાંને ઘરે શું બને એ ખબર ના હોય પણ નિશાળમાં શું બને છે એની રજેરજ ખબર હોય બોલો!lr
બાવન પતાનો શોખ વિઠ્ઠલને ગળથુથીમાંજ મળ્યો એમ ગણી શકાય!! એનાં બાપા તભા ગોર પતા રમવાના જબરા શોખીન.હુકમબાજીમાં તભા ગોરની તોલે કોઈ ના આવે.અને આ તો જુનવાણી જમાનાની વાત અને એ વખતે મનોરંજનના સાધનોમાં ફક્ત એક રેડિયો અને કોઈ ભાગ્યશાળીને ઘેર ટેપ જોવા મળે અને એટલે જ ગામે ગામ બાવન પન્નાની રમતમાં ઘણાં બાવન બારાની મોજું માણતા.તભા ગોર પતા રમે ત્યારે વિઠ્ઠલ નાનો અને એનાં ખોળામાંજ હોય સાથે ને સાથે એટલે જ એ આઠ વરહનો થયો ને નિશાળે બેસાડ્યો ત્યારે પેલાં દિવસે જ એને એક થી દસ નું અંક જ્ઞાન મોઢે હતું..જરાક જુદી રીતે હતું!!
માન્ય ભાષામાં એ એક…બે..ત્રણ ચાર પાંચ ….આઠ નવ.. દસ ગણાય!! જયારે વિઠ્ઠલ તીડીની ભાષામાં એ એકો..દુડી…
તીડી…ચોકો.પંજો..છકો….સતો.અઠ્ઠો…નવો અને દસો ગણાય!!
તભા ગોરનું આખું નામ તો ત્રિભુવન રતિલાલ ત્રિપાઠી હતું.પણ ગામ એને લાડમાં તભા દાદા કહેતું અને વળી કોઈ તભા ગોર કહેતું.તભાના બાપ રતિલાલ કેશવ ત્રિપાઠીનો એક જમાનો હતો.મહારાજ સાહેબ આપેલ વીસ વીઘા જમીન એ વાવી ખાતા.પણ કોઈની ઘરે કડી જાય નહીં કે હાથ લાંબો કરેલ નહીં.એવી એક ખુમારી.વિઠ્ઠલ તીડી સુધી વારસામાં આવી હતી.ગામ થોડુક મોટું અને એમાં એક જ ખોરડું આ બ્રાહ્મણનું એટલે ગોરબાપાને કોઈ દિવસ આદર્યું કામ અધુરુ રહેતું નહીં.પણ તોય કાળ ક્રમે પ્રસંગો સાચવતા સાચવતા મૂળ હવે પાંચેક વીઘા જમીન વધી હતી અને એ જમીન પણ હવે દેખરેખ વિનાની અને ફક્ત વિલાયતી બાવળ ઉગે એવી કાટ્ય થઈ ગઈ હતી.તે દર પાંચ વરસે એ બાવળ વેચે એટલે થોડી ઘણી આવક થઈ જાય!! તભા ગોર તો ખાલી સાદા પતા જ રમતા હુક્મબાજી જ સ્તો!પણ વિઠ્ઠલ તીડીને તીન પત્તી બરાબરની ફાવી ગયેલી અને એની જ સારથના ભાઈબંધો મળી ગયેલાં ને પછી તો રોજે રોજ તીન પત્તીની જમાવટ થઈ જાય.ક્યારેક નાથા કાળાની વાડીયે રમતા હોય તો ક્યારેક ઊંડા ખારામાં રમતા હોય
જો શ્રાવણ મહિનો ના હોય તો શિવ મંદિરે પણ જમાવી દે!! વિઠ્ઠલ તીડી આમ તો પુરેપુરો ધાર્મિક માણસ!શ્રાવણ માસમાં એ આખો દિવસ ઉપવાસ કરે અને આખો દિવસ મંદિરે શિવજીને બિલ્લી પત્ર ચડાવીને જલાભિષેક કરતો હોય!! શ્રાવણ માસમાં આખો મલક શ્રાવણીયો જુગાર રમે ત્યારે વિઠ્ઠલ તીડી ને ‘ઉપવાસ’ હોય જેવો શ્રાવણ પૂરો થાય કે તરત વિઠ્ઠલ તીડી જમાવે ને તે લગભગ આખું વરસ એ બાવન પાનામય જ હોય!!lr
તભા ગોરને ત્રણ સંતાનો હતાં!મોટો પ્રમોદ એનાથી ત્રણ વરસ નાની વંદના અને પછી બે વરસ નાનો આ વિઠ્ઠલ!વિઠ્ઠલ જન્મ્યો પછી આઠેક માસ થયા હશે ને શાન્તુમાં ગોરાણીને કમળાની ગાંઠ નીકળી અને એકાદ માસ ગોરાણી રહ્યા ખાટલે!! ઘણી દવા કરી તભા ગોરે પણ પણ પરિણામ શૂન્ય!! ગોરાણીએ લાંબુ ગામતરું કર્યું!! ત્યારે વંદના બે વરસની અને પ્રમોદ પાંચ વરસનો અને વિઠ્ઠલને તો વરસ પણ નહોતું થયું!ગામમાં અરેરાટી થઈ ગયેલી.પણ તભા ગોર ખરો બ્રાહ્મણ.એ બધું દુઃખ પચાવી ગયો.
નાતીલાએ કીધું પણ ખરું :
“ક્યાંક આછું પાતળું જોણ શરુ રાખીએ છોકરાં નાના છે.માં વગર છોકરાનો ઉછેર કેમ કરશો???“મહાદેવ,મહાદેવ , આ તમે શું બોલ્યાં હવે તો લાખ ઉપાય કરો તોય ગોરાણીની જગ્યા આ ઘરમાં કોઈ લઈ શકે નહીં.”તભા ગોર મન મક્કમ કરીને બોલ્યાં'તા. પ્રમોદને ભણવા બેસાડ્યો.આજુબાજુ વાળા ગોરને ત્યાં પાણી ભરી જાય સાફ સફાઈ કરી જાય.ગોર બે ટાઈમ રોટલો શાક કરી નાંખે.ત્રણેય છોકરાને જમાડીને પછી આંગણામાં નાંખે ખાટલો.અને ભાઈબંધો આવે પછી ને તભા ગોર હુકમબાજી રમે!! વિઠ્ઠલ ગોરબાપાના ખોળામાં સુઈ જાય.મોડી રાત થાય એટલે બધાં જાય પોતાની ઘરે અને ગોર પણ ફળીયામાં જ ખાટલામાં સુઈ જાય.સમય વીતતો ચાલ્યો.પ્રમોદ શાળાંત પાસ કરીને મામાને ઘરે ભણવા ગયો.વંદનાને નિશાળમાં દાખલ કરી એ ત્રીજા ધોરણમાં હતી અને પહેલાં ધોરણમાં દાખલ કર્યો વિઠ્ઠલને અને નામ પડી ગયું
એનું તીડી!! વિઠ્ઠલ તીડી !!
વિઠ્ઠલને વંદના સાથે ગજબનો નાતો!ભાઈ બહેન વચ્ચે અજબ પ્રીત!વિઠ્ઠલ પોતાના ભાગના પૈસાની બહેન ને કોડીઓ લઈ દે અને વંદનાને કોડીએ રમવું ખુબ ગમતું!! કોઈ છોકરો કે છોકરી વંદનાને કઈ ખીજવે કે હેરાન કરે ને જો વિઠ્ઠલ તીડીને ખબર પડે કે તરત જ એનો ખાખરો ખરી જાય.પછી એ ગમે ઈ ચમરબંધીનો દીકરો કે દીકરી કેમ ના હોય.
એવામાં વંદના સાતમાં ધોરણમાં ભણે અને શુક્રવારે વંદનાને તાવ જેવું હતું અને વહેલું ના ઉઠાયું અને ભાઈ બહેન ગયાં નિશાળે અને મોડું થઈ ગયેલું!! જુના શિક્ષકો તો વિઠ્ઠલને વતાવતા જ નહીં!! અને એમાં એક નવા સાહેબ આવેલાને અને એ એવું શીખીને આવેલા કે “
ફર્સ્ટ ઈમ્પ્રેસન ઈઝ લાસ્ટ ઈમ્પ્રેસન” એટલે એક કડક છાપ પડે એ હેતુસર એણે કસરતના દાવ કરાવતી વખતે વંદનાને ખખડાવી.
“
કેમ મોડી આવી આહીં વાળવું પડે એટલે?? સફાઈ કરવી પડે એટલે ?? આ બાપાનો બગીચો છે ,એમ?? મન ફાવે ત્યારે આવવાનું એમ”
સાહેબ બોલતાં હતાં ત્યારે ચોથા ધોરણની લાઈનમાંથી વિઠ્ઠલ તીડી આવ્યો અને સાહેબની સામે જોઈને કીધું
કે
:“સાહેબ મારી બહેનને તાવ આવે છે રાતનો,અને બાપ સામું નો જાવ તો સારું રહેશે”
અને સાહેબે વિઠ્ઠલનો કાંઠલો પકડ્યો.“હજુ તો ઉગીને ઉભો થયો ત્યાંજ દાદાગીરી એક ઝાપટ ભેગો...“બોલવાનું પૂરું ના થયું અને વિઠ્ઠલ તીડીએ ભર્યું બટકું ને સાહેબનો પહોંચો તોડી નાંખ્યો.અને પછી વિઠલ દફતર મુકીને ભાગ્યો..
. તભા ગોર આવ્યા સા'બની માફી માંગી.પણ એ દિવસ પછી લગભગ વિઠ્ઠલ નિશાળે જતો જ નહીં.કયારેક આવે પણ દરવાજા સુધી વંદનાને મૂકી ને બાજુમાં તળાવની પાળે અને ત્યાં છકાવે તીન પતિ !
! શરૂઆત કોડીથી થઈ અને પછી પાવલી પાવલી…રૂપિયો…રૂપિયો અને પછી પાંચનો ડબ્બો.. દસનો ડબ્બો તે વાત પહોંચી ગઈ હજારના પડ સુધી!!જેમ જેમ ઉમર વધતી ગઈ તેમ તેમ વિઠ્ઠલ તીડી પ્રગતિ કરતો ગયો.આ એક જ અવગુણ,બાકી એ નજરનો ચોખ્ખો!! આખા ગામમાં કોઈના પણ એ ઘરે જઈ ચડે કોઈ મોઢું કાળું કરે જ નહીં!! જે દિવસ એ જીતીને આવે તે દિવસ ભાઈબંધોને મોજેમોજ!! અને લગભગ એ હારતો જ નહીં.એનાં પાનાં એવા ચડે કે સામે ભલભલાને ફીણ આવી જાય!! ભાંગતા ઘરને વિઠ્ઠલે બચાવી લીધેલું.પ્રમોદ કોલેજમાં ગયો.વંદના મોટી થઈ હાઈસ્કુલ સુધી ભણી હતી.ઘરનું એ બધું જ કામ કરતી થઈ.વિઠ્ઠલનો બહેન પ્રત્યેનો સ્નેહ બેવડાઈ ગયો હતો.વંદના માટે એ સારી જાતના કપડાં લાવે.પ્રમોદનો ભણવાનો ખર્ચો ઘર ખર્ચ બધોજ વિઠ્ઠલ ઉપાડી લેતો..અને સમય સરકતો રહ્યો..તભા ગોરની હવે અવસ્થા થવા આવી હતી!!lr
👉
પ્રમોદને હવે નોકરી મળી ગઈ હતી.એનાં ધામધૂમથી લગ્ન લેવાયા.પૈસા બધાં વિઠ્ઠલના જ.તભા ગોર બધું સમજતા પણ કશું નહોતા કહેતા.નાનપણથી જ વિઠ્ઠલની આવક પર જ ઘર નભતું.બીજો વિકલ્પ પણ કયા હતો.લગ્નના એક વરસ પછી તભા ગોર અમદાવાદ ગયાં.પ્રમોદ એની પત્ની સાથે અમદાવાદ રહેતો હતો!! એક કંપનીમાં ઊંચા માયલી નોકરી કરતો હતો.ગોરે કીધું..“
"પ્રમોદ,હવે તું અહી કાંઈક છેડા કરીને આડા અવળી લાઈન લગાડીને વિઠ્ઠલને અહી બોલાવી લે.એને ક્યાંક પટ્ટાવાળામાં પણ ગોઠવી દે,ગામડામાં તો એ તીનપત્તિ જ રમે છે ને પૂરું કરે છે.જોકે એને પૈસાની જરૂર નથી,પણ કાંઈક નોકરી હોય તો એનું આછું પાતળું ઘર બંધાઈ જાય” ‘ હવે એની લાઈન જ આડી છે એમાં હું શું કરું,બ્રાહ્મણનો દીકરો થઈને પતા રમે ઈ આપણી નાતમાં ખબર પડી ગઈ છે.અને એની છાપ પણ તીડી પડી ગઈ ને મારાથી કશું ના થઈ શકે” પ્રમોદે તિરસ્કારપૂર્વક કહ્યું.
તભા ગોર બોલ્યા: “એની આડી લાઈનને કારણે તું આજ સીધી લાઈન પર છો એ ના ભૂલતો,તારા આ બાપ પાસે શું હતું,કશું નહીં કશું, તારી અને વંદના પાછળ વિઠ્ઠલે પોતાની જિંદગી ખર્ચી નાંખી છે બેટા.બાકી ભણતરના આ ખર્ચા એની તીન પત્તીમાંથી આવ્યાં છે,પણ હવે તું કમાય છે,તારી વહુ પણ નોકરી કરે છે એવું પણ મેં સાંભળ્યું છે..અને મેં એ પણ સાંભળ્યું છે કે તે તારા બે સાળાને પણ તારી કંપનીમાં લઈ લીધા છે નોકરી પર.એટલે કહું છું કે હવે તારી ફરજ છે કે ભાઈ બહેનને તું અમદાવાદ બોલાવી લે.અત્યાર સુધી નાનાએ તને લાઈન પર ચડાવવાની જવાબદારી નિભાવી હવે તારે એને લાઈન પર ચડાવવાનો છે..તભા ગોર ગળગળા થઈ ગયાં.lr હું
હોંશિયાર હતો ને એટલે નોકરી કરું છું બાકી માંબાપની જવાબદારી હોય છે કે સંતાનોને ભણાવીને લાઈને લગાડવા અને તમે કાઈ ઉપકાર નથી કર્યો.જે પેદા કરે એને બધી તેવડ હોવી જોઈએ.કાલ સવારે મારે સંતાન થાય તો એની જવાબદારી મારી છે.બાકી સહુ સહુનું નસીબ લઈને આવ્યાં હોય છે.રહી વાત વિઠ્ઠલની તો એ એની મેળે ગોતી લેશે.એની લાઈન બાકી આઉટ લાઈન તો છે જ ને એની પાછળ બાકી, મને તો શરમ આવે છે એને ભાઈ કહેતા અને વંદના પણ એને જ ભાઈ ગણે છે!!મારા કરતાં વંદનાને વિઠ્ઠલ વધારે વહાલો છે ને તે વિઠ્ઠલ પરણાવશે એની લાડકી બહેનને એમાં મારે શું?? અને તમે, હવે પછી મારા સાળાની વાત ના કરશો.એને મેં નોકરી અપાવી છે એમાં તમારે બળવાની જરૂર નથી એ મારી “પર્સનલ મેટર” છે સમજયા.બોલો હવે કાઈ કહેવું છે?!”
તભા ગોર તો સડક જ થઈ ગયાં!! શું આ જ શિક્ષણ હતું.છોકરો સાત-આઠ વરસ બહાર ભણ્યો એ
માં આટલો કલિયુગ અડી ગયો.“મહાદેવ મહાદેવ, કહેતા તભા ગોર ફલેટમાંથી બહાર નીકળી ગયાં,
પ્રમોદે જમીને જવાનું કીધું પણ તભા ગોર બોલ્યાં :“ધરાઈ ગયો છું બેટા ધરાઈ ગયો છું હું જીંદગીમાં કોઈ દિવસ ના આવ્યો હોયને એવો ઓડકાર આવ્યો છે આજે” “તો કાઈ વાંધો નહીં, અને આમેય તમને વિઠ્ઠલાની કમાણીનું જ ભાવે ને અમારી જેવા પ્રમાણિકનું તો તમને ક્યાંથી ભાવે” પ્રમોદ પોતાની ઉચ્ચ બુધ્ધિમતાનું પ્રદર્શન કરી રહ્યો હતો.પ્રમોદના આ શબ્દો તભા ગોર માટે અતિ ઘાતક નીવડ્યા.કાળજે સહેજ દુ:ખવા આવ્યું.માંડ માંડ ગામ આવ્યું.વંદના પિતાજીની સ્થિતિ સમજી ગઈ અને આમેય દીકરી પિતાજીના વિચારો સારી રીતે સમજી શકે છે.!
ઘેર આવીને “વિઠ્ઠલ, હવે તું કાંઈક બીજો ધંધો કરી લેને” તભા ગોરે કીધું.“તમે કહો એ કરું બોલો” વિઠ્ઠલ બોલ્યો.“તારું ઘર બંધાય એ માટે કહું છું,બાકી પ્રમોદને તો હવે હું મારો દીકરો ગણતો જ નથી.એ તો એનાં રસ્તે જતો રહ્યો છે,એક ફૂલ જેવી બહેન છે એની ય એને નથી પડી.જો મને આવી ખબર હોત ને તો એને મામાને ઘરે મોકલીને ભણાવાત જ નહીં..નખ્ખોદ જાય એનાં ભણતરનું.!😢" “ભાઈનું જોઈને જ મારે લગ્ન નથી કરવા,મારે તો હવે તમે છો અને આ વંદુ છે એટલાંમાં મારો સંસાર આવી ગયો.તમે ચિંતા ના કરો વંદના માટે મેં મુરતિયો શોધી લીધો છે.છોકરો જોયો છે સંસ્કારી છે.ગરીબ છે પણ મેં જવાબદારી લીધી છે કે મારી બહેનને હું ઓછું નહીં આપું.
એ લોકો કાલે વંદુને જોવા આવશે,વંદુને ગમી જાય એટલે વાત આગળ વધશે.વંદુને નયન ગમી ગયો.નયન અમદાવાદની બાજુના ગામમાં રહેતો હતો.એનાં બાપા ગોરપદુ કરતાં હતાં નયન ખાનગી શાળામાં શિક્ષક હતો.નયન અને વિઠ્ઠલ તીડીની મુલાકાત ભવનાથના મેળામાં થઈ હતી.બેય એક જ ધર્મશાળામાં રોકાયા હતાં અને નયનની સાથે એનાં માં બાપ હતાં.વિઠ્ઠલ માણસ પારખું હતાં એને નયન અને એનું કુટુંબ ગમી ગયેલું!!અને આમેય નિર્જીવ બંધ પાનાં પારખી જનાર વિઠ્ઠલ તીડી માણસ તો પારખી શકે જ ને!!
છુટા પડતી વખતે નયનના પિતાએ કહેલું કે,“
વિઠ્ઠલભાઈ નયન માટે કન્યા ધ્યાનમાં રાખજો ને આપણે વધારે ઊંચામાં નથી જાવું પણ નયનને હેરાન ના કરે અને અમને સાચવે એવી છોકરી જોઈએ છે” નયનના પીતાએ હસતા હસતા કહ્યું.
અને વંદનાનું ગોઠવાઈ ગયું.સારું મુહુર્ત જોવરાવીને તભા ગોરે દીકરીના લગ્ન લીધા અને પોતાની એકની એક વહાલી બેનના લગ્ન પૂર્વે વિઠ્ઠલ તીડી પહેલી વાર શહેરમાં એક મોટી કલબમાં રમવા ગયો.અને પોતાની જિંદગીના શ્રેષ્ઠ પાનાં ચડ્યા.ધામધૂમ પૂર્વક લગ્નનો પ્રસંગ ગોઠવ્યો.સગાસંબંધી તો ખાસ હતાં નહીં, પણ ગામ આખું ખડે પગે હતું.તભા ગોરની ચોખ્ખી મનાઈ હોવા છતાં વિઠ્ઠલ પ્રમોદને ત્યાં ગયો લગ્નનું આમંત્રણ આપવાને માટે ફરજ સમજી.
"
બીજી તારીખે લગ્ન છે વંદુના, કુમાર અહી અમદાવાદમાં છે ખાનગી શાળામાં.તમે ને ભાભી આવજો બહેનને આશીર્વાદ આપવાં” પ્રમોદે કંકોતરી હાથમાં લીધી.“આ જ તારીખે મારે બહાર જવાનું છે એક ડિલ કરવાની છે,કાઈ જરૂર હોય તો કહેજે પૈસા થોડાં ઘણાં જરૂર હોય તો લેતો જા” પ્રમોદે કહ્યું.“વિઠ્ઠલ તીડી હમેશાં આપતો આવ્યો છે, સુદામા ટાઈપનો હું બ્રાહ્મણ નથી.મહાદેવ સિવાય બીજા પાસે કશું માગ્યું નથી,તમારે જરૂર હોય તો કહેજો બાપના બોલથી મદદ કરીશ,આવો તો ગમશે બહેનના લગ્ન હોય તો ભાઈના સાતેય કામ બાજુમાં મૂકી દેવાય.” વિઠ્ઠલ વટથી બોલ્યો,અને ફલેટના દાદરા ઉતરી ગયો.lr
ધામધૂમ પૂર્વક લગ્ન ગોઠવાયા.વિઠ્ઠલે જવતલ હોમ્યા.વંદના ભાઈને મળી.ઓવારણા લીધા.પ્રમોદ નહોતો આવ્યો.ભાઈના ઓવારણા લીધા.“
ભાઈ તારી તબિયત સાચવજે બાપુજીનો ખ્યાલ રાખજે.”એક રેશમની થેલી કાઢી જે વંદના નાનપણથી રાખતી.એમાં પેલી નાનપણની કોડીઓ હતી.”
આ મુકતી જાવ છું.મારી યાદ આવે ત્યારે આ કોડીઓને જોઈ લેજે અને આજ તું મને એક વચન આપ”વંદના રડતા રડતાં બોલી.“બોલ બહેન તારે શું જોઈએ છે” વિઠ્ઠલ બોલ્યો.“બને તો હવે પછી ગંજીપો ના અડતો,જાણું છું કે તું અમારા માટે રમતો હતો.સંજોગોનો તું શિકાર બન્યો હતો.પણ હવે તું તારી બધી જ જવાબદારીમાંથી મુક્ત છો ભાઈ,બીજો કોઈપણ ધંધો કરી ખાજે,મહાદેવ પાસે આશા રાખું છું કે ભવોભવ મને તારા જેવો ભાઈ આપે.વંદના ભાઈને ભેટી પડી.
“
જેમ તું કહે એમ” ગળે ડૂમો ભરાઈ ગયો.વંદનાને વિદાય આપી.ઘરમાં સુનકાર વ્યાપી ગયો.સમય વીતતો ગયો.દર મહીને વિઠ્ઠલ બહેનને ત્યાં જાય.વંદનાને ત્યાંકોઈ જ તકલીફ નહોતી.વિઠ્ઠલ તીડી હવે ઘરે ને ઘરે હોય!!! રમવાનું સાવ બંધ.!!
બાવળિયા ની કાટ્ય વેચીને જે થોડાં પૈસા આવ્યાં એમાંથી નાનકડી દુકાન કરીને બાપ દીકરો જીવન જીવવા લાગ્યાં.બહેનની યાદ આવે ત્યારે પેલી રેશમની થેલી માંથી કોડી ઓ કાઢે અને જોઈ લે.એકાદ વરસ પછી તભા ગોર દેવ થયા.વંદના અને નયન આવ્યાં.નિયમાનુસાર તભા ગોરનું તર્પણ કરવામાં આવ્યું.વિઠ્ઠલ તીડી હવે એકલો થઈ ગયો હતો.મનથી પડી ભાંગ્યો હતો.પેલાં જેવી ટાપ ટીપ રહી નહોતી એમાં એક દિવસ અચાનક ફોન આવ્યો
.“
નયનને દવાખાને દાખલ કર્યા છે તું જલદી આવ” વંદનાએ રોતા રોતા કહ્યું.તરત જ વિઠ્ઠલ અમદાવાદ ગયો.વંદનાના સાસુ સસરા અને વંદના આઈસીયુ ની બહાર હતાં.lr
“મગજમાં ગાંઠ નીકળી છે ડો.કહે છે ઓપરેશન કરવું પડશે,આઠ કલાકનો સમય છે પછી કદાચ ગાંઠ અંદર જ ફાટી જાય તો નકામું” વંદનાના સસરા બોલતાં હતાં. વંદનાની આંખ સોજીને દડા જેવી થઈ ગઈ હતી.રાતના આઠ વાગી ગયાં હતા.વિઠ્ઠલ વંદના પાસે ગયો માથે હાથ ફેરવ્યો.“
વંદુ રડ નહિ નયન કુમારને કશું નહિ થાય.આજ રાતે જ ઓપરેશન થઇ જશે,’’વિઠ્ઠલ ભીની આંખે બોલ્યો.એટલામાં ડોકટર આવ્યાં.“સાહેબ ઓપરેશનની તૈયારી કરો,વિઠ્ઠલ બોલ્યો.“ પણ એ માટે અઢી લાખ ખર્ચ થશે એમ તો મેં કહ્યું છે.”ડો.શુષ્ક અવાજે બોલ્યાં.
“બે કલાકમાં વ્યવસ્થા કરીને આવું છું” વિઠ્ઠલ આટલું કહીને બહાર આવ્યો અને ફોન લગાવ્યો.“ ડટ્ટી કયા છો?હું વિઠ્ઠલ તીડી બોલું છું. કનું ડટ્ટી વિઠ્ઠલનો જુનો ભાઈ બંધ એની પાસેથી વિઠ્ઠલને પચાસ હજાર લેવાના હતાં.ઘણી વાર કનું એ કીધેલું કે એલા તારા પૈસા તો લઈ જા ત્યારે વિઠ્ઠલ કહેતો કે જરૂર પડશે ત્યારે લઇ જઈશ.
કનું અને વિઠ્ઠલ કલબમાં જતાં ત્યારે ક્યારેક ભાગમાં રમતા અને હવે તો વિઠ્ઠલે રમવાનું બંધ કરેલ.એટલે કનું એકલો એકલો રમતો.“
કલબમાં છું,બોપલ બાજુ બોલ આજ ઘણાં દિવસે ફોન કર્યો,” દટ્ટીએ કીધું.“પૈસા જોઈએ છે નયન કુમાર ને દાખલ કર્યા છે.“આવી જા બોપલ ખૂણા પર દાળ વડા ની લારી છે,ત્યાં ઉભો રહેજે ત્યાં હું આવીશ તને લેવા.વિઠ્ઠલ ઓટોમાં ત્યાં પહોંચ્યો.કનું મળ્યો વાત થઇ.“ ચાલ કલબમાં તને પચાસ હજાર આપી દઉં,”બંને કલબમાં ગયાં વિઠ્ઠલને પૈસા આપ્યા પણ હજુ જરૂર હતી.વિઠ્ઠલને એક બાજુ વંદનાનો ચહેરો યાદ આવ્યો,વિદાય વખતે વંદનાએ કીધેલું બની શકે તો ગંજીપાને ના અડતો અને બીજી બાજુ બહેનનો ચાંદલો યાદ આવ્યો..નયન કુમારનો આઇસીયુમાં સૂતેલો ચહેરો મને માફ કર વંદના મનોમન કહીને વિઠ્ઠલ ગોઠવાયો સામે પાંચ જણા બેઠા હતાં.કનું દટ્ટીએ પરિચય આપ્યો.lr
"
તેરા નામ તો બહોત સુના હૈ બીડુ યહ દટ્ટી સાલા તુમકી બહોત તારીફ કરતા થા.ચલ આજ દેખતે હૈ કી મછલીમેં કિતની ચટપહાટ હૈ” એક દાઢીવાળો બોલ્યો દેશી બીડી પીતાં પીતાં. .અને બાજી ગોઠવાઈ પેલી એક બે ગેમ એમને એમ ગઈ ત્રીજી ગેમથી પાનાં ચડયા તે સારો દલ્લો વિઠ્ઠલે કબજે કર્યો.પાનાં નીકળતાં ગયાં અને સામે વાળા હારતા ગયાં. છેલ્લે વિઠ્ઠલ તીડી બ્લાઈંડ ચાલ્યો.સામેવાળો દાઢી તો ત્રીજી વારીમાં જ નીકળી ગયો.બ્લાઈંડમાં બ્લાઈંડ છેલ્લે પેલો કંટાળ્યો.વીસ હજારના બંડલનો ઘા કરીને કીધું કે: “
શો કર વિઠ્ઠલ શો કર” પણ શો કરે એ વિઠ્ઠલ નહીં એ બોલ્યો.
“શો જ કરવો જ છે બસ પણ હવે પેલાં તારા પાનાં બતાવ તો ખરો, હું પહેલાં બતાઉ કે તું બતાવ શું ફેર પડે છે આખરે શો જ કરવો છે ને”પેલાં એ એક પછી એક પાનાં ખોલ્યા એકા બાદશાહની પાકલ રોન કાઢી ને આવી ગયો ગેલમાં.“ચલ અબ આયા ઊંટ પહાડ કે નીચે ચાલ હવે તારા પાનાં બતાવ” “એમ નહીં, લે આ પચાસ હજાર તે પાનાં જોયા છે ને મેં જોયા પણ નથી,તોય હું ચાલ ચાલુ છું બોલ તારી પાસે પાકલ રોન છે મારી પાસે શું છે એ મને ખબર નથી પણ મારી પાસે ગાઢ છે તારી પાસે છે ગાઢ તો નાંખ પચાસ હજાર” વિઠ્ઠલ હવે ઓરીજીનલ રંગમાં આવી ગયો હતો.પેલો થોથવાઈ ગયો .
.હવે બાપ ગોતરમાં આવો આંધળો જુગાર તો એ રમ્યો જ નહોતો પણ તોય એણે પચાસ હજારનું બંડલ નાંખ્યું.વિઠ્ઠલે બીજું પચાસનું નાંખ્યું અને પેલો લેવાણો,પ
ણ તોય એણે નાંખ્યા પચાસ અને કહ્યું.
“હવે નહીં હો હવે તારા પાનાં બતાવ” બીજા બધાને પણ રસ પડ્યો.“મેં તો પાનાં જોયા ય નથી પણ મારે ત્રણ છે બોલ,ગમે ઈ ત્રણ નીકળે બોલ જો ના નીકળે તો મારી પાસે જીતેલી રકમ બધી તારી બોલ જોવો છે આ ખેલ જો જોવો હોય તો નાંખ બીજા પચાસ નહીતર અત્યારે શો કરું” વિઠ્ઠલે પેલાને વિમાસણમાં મૂકી દીધો.વચ્ચે પૈસાનો ઢગલો હતો તોય વિઠલ પાસે ઘણી રકમ વધતી હતી.બીજા પાસેથી વિઠ્ઠલ ઘણું જીતી ગયો હતો.એણે છેલ્લે છેલ્લે બીજા પચાસ પણ નાંખ્યા અને કીધું કે “જો ત્રણ ના નીકળ્યાં તો તારા બધાં જ પૈસા મારા બરાબર ને”
“બરાબર બરાબર આ વિઠ્ઠલ તીડી છે બોલ્યું ના ફરે,,, મહાદેવ મહાદેવ “ કહીને એકી ઝાટકે વિઠ્ઠલે પોતાના ત્રણેય પાનાં છતાં કર્યા….. ૩…..૩……૩ #ત્રણતીડી નીકળી અને તાળીઓનો ગડગડાટ થયો.વિઠ્ઠલ તીડી ત્રણ તીડી ના કાઢે તો બીજું કોણ કાઢે???… કનું દટ્ટી અને વિઠ્ઠલ તીડીએ નોટોનું પોટકું વાળીને હોસ્પિટલ બાજુ રવાના થયા..રીતસરની દોટ જ કાઢી.અઢી લાખ કરતાં પણ વધુ રકમ તેમની પાસે આવી ગઈ હતી.!!
.
મહાદેવ!!! મહાદેવ!!!! - Jay dave
( મિત્રો આશા રાખું છું કે આપને ગમશે અને આપ આપનો અમૂલ્ય પ્રતિભાવ જરૂર આપશો)
