ભોજન અને સ્વાસ્થ્ય એકબીજાના પર્યાય છે. આરોગ્યની દ્રષ્ટિએ જમતી વખતે નીચે પલાંઠી વાળી બેસીને જમવાના ફાયદા અનેક છે જે બાબતે તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે પ્રાચીન સમયમાં આપણા મહાન ઋષિમુનિઓ જમીન પર બેસીને ભોજન કેમ જમતા હતા? તેઓ ન તો અસંસ્કારી હતા કે ન તો નીચી જાતિ, તો પછી તેઓ ખાવા માટે જમીન કેમ પસંદ કરે છે.
જ્યારે આપણે જમીન પર બેસીને ખોરાક ખાઈએ છીએ, પછી કાં તો આપણે જમીન પર પગ મુકીએ છીએ, પછી તે સુખાસન અથવા અર્ધપદમાસન છે. આ આસનમાં બેસવાથી મગજ શાંત થાય છે અને આપણું પાચનતંત્ર સક્રિય બને છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મુદ્રામાં બેસતી વખતે, પેટ મગજને ખોરાકને પચાવવા માટે જરૂરી પાચન રસનો સ્ત્રાવ કરવાનો સંકેત આપે છે જેથી ખોરાક ઝડપથી પચી જાય.
૧). સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારકઃ* જમીન પર બેસીને ખોરાક ખાવાનો અર્થ માત્ર ખાવાનો નથી, તેને એક પ્રકારનો યોગ કહેવાય છે. ભારતીય પરંપરા અનુસાર, જ્યારે આપણે જમીન પર બેસીને ભોજન કરીએ છીએ, ત્યારે તે રસ્તો સુખાસન અથવા પદ્માસન તરીકે જોવામાં આવે છે. આ આસન આપણા સ્વાસ્થ્યની દૃષ્ટિએ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
૨) બ્લડ પ્રેશરમાં ઘટાડોઃ* આ રીતે બેસવાથી તમારી કરોડરજ્જુના નીચેના ભાગ પર ભાર પડે છે, જેનાથી તમારા શરીરને આરામદાયક લાગે છે. આ તમારા શ્વાસને ધીમું કરે છે, સ્નાયુ તણાવ ઘટાડે છે અને બ્લડ પ્રેશર ઘટાડે છે.
૩). પાચન:* આ આસનમાં બેસવાથી પાચનક્રિયા પણ સ્વસ્થ રહે છે, જેના કારણે ખોરાક ઝડપથી પચી જાય છે.
૪) પાચન સુધારે છે: * જમીન પર બેસીને ખાવાથી તમે જમવા માટે પ્લેટ તરફ ઝુકાવ છો, આ એક કુદરતી દંભ છે. સતત આગળ અને પછી પાછળની પ્રક્રિયા તમારા પેટના સ્નાયુઓને સતત કામ કરતી રાખે છે, જેના કારણે તમારી પાચન પ્રક્રિયા સુધરે છે.
૫) શરીરના મુખ્ય ભાગોને મજબૂત બનાવવું: * જ્યારે તમે જમવા માટે પદ્માસનમાં બેસો છો, ત્યારે તમારા પેટ, પીઠના નીચેના ભાગ અને હિપ્સના સ્નાયુઓમાં સતત ખેંચાણ રહે છે, જેના કારણે તમને પીડા અને અસ્વસ્થતાથી છૂટકારો મળે છે. જો આ સ્નાયુમાં આ ખેંચાણ સતત રહે તો તેનાથી સ્વાસ્થ્યમાં સુધારો જોવા મળે છે.
૬) વજન નિયંત્રણમાં રાખવુંઃ * જમીન પર બેસવું અને ઉઠવું એ સારી કસરત માનવામાં આવે છે. જમવા માટે તમારે જમીન પર બેસવું પડશે અને પછી ઉઠવું પડશે, અર્ધ પદ્માસનનું આ આસન તમને ધીમે ધીમે ખાવામાં અને ખોરાકને યોગ્ય રીતે પચવામાં મદદ કરે છે.
૭) પરિવારની નિકટતા: તમે જાણો છો કે સાથે ખાવાથી પારિવારિક બંધન મજબૂત થાય છે. ઉપરાંત, પદ્માસનમાં બેસીને ખાવાથી, તમે માનસિક તણાવથી મુક્તિ મેળવો છો, જેથી તમે તમારા પરિવાર સાથે સારો સમય પસાર કરી શકો.
૮) ઘૂંટણની કસરતો:* જમીન પર બેસવા માટે તમારે તમારા ઘૂંટણ વાળવા પડે છે. આના કારણે તમારા ઘૂંટણને પણ સારી કસરત મળે છે, તેમની લવચીકતા જળવાઈ રહે છે જેના કારણે તમે સાંધાની સમસ્યાઓથી બચી શકો છો.
૯) મુદ્રામાં સુધારો: * ક્રોસ લેગ્સની મદદથી જમીન પર બેસવાથી તમારી શારીરિક મુદ્રા એટલે કે મુદ્રામાં સુધારો થાય છે. તંદુરસ્ત શરીર માટે યોગ્ય મુદ્રા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, તે તમારા સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવે છે પરંતુ તે જ સમયે રક્ત પરિભ્રમણને સુધારે છે.
૧૦) હૃદયની શક્તિઃ * યોગ્ય મુદ્રામાં બેસવાથી તમારા શરીરમાં લોહીનું પરિભ્રમણ સુધરે છે અને સાથે જ તમને નાડીઓમાં ઓછું દબાણ અનુભવાય છે. રક્ત પરિભ્રમણ પાચનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. પાચનતંત્રને સરળ રીતે ચલાવવામાં હૃદયની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ છે. જ્યારે ખોરાક ઝડપથી પચી જાય છે, ત્યારે હૃદયને પણ ઓછી મહેનત કરવી પડશે.
૧૧) દીર્ધાયુષ્ય: * જ્યારે તમારું હૃદય, શરીર અને સ્નાયુઓ સ્વસ્થ રહે છે, તમારા શરીરમાં રક્ત પરિભ્રમણ સારું રહે છે, તો દેખીતી રીતે તે તમારા લાંબા આયુષ્યની ગેરંટી બની શકે છે.
કેટલી શરમ છે : તો પછી આગલી વખતથી જમીન પર બેસીને જમવામાં બીલકુલ શરમ ન અનુભવો. અરે, ભાઈ! આ શરમની વાત નથી, સ્વાસ્થ્યની વાત છે. ગમે તેમ કરીને આપણા વડવાઓએ રચેલી પરંપરા ખોટી ન હોઈ શકે તેથી તેમની વૈજ્ઞાનિકતાને સમજીને વર્તન કરવું જરૂરી છે.
