દોસ્ત, મને માફ કરીશ ને ?
પ્રકરણ - ૫
લેખક :-
નીલમ દોશી
E-mail : nilamhdoshi@gmail.com
© COPYRIGHTS
This book is copyrighted content of the concerned author as well as Matrubharti.
Matrubharti has exclusive digital publishing rights of this book.
Any illegal copies in physical or digital format are strictly prohibited.
Matrubharti can challenge such illegal distribution / copies / usage in court.
પ્રકરણ - ૫
વિદાય લેતું વરસ...
‘‘હું આંખ મીંચુ ત્યાં સ્મરણૉનુ ભરતકામ
અન્ધારનુ એક પોત, ને ઘટનાઓના બુટ્ટા’’
ઈતિ અને અનિકેત હવે આઠમા ધોરણમાં આવ્યા હતા. ઈતિને ભારતનાટયમ શીખવાની ખૂબ હોંશ હતી. પરંતુ એક તો ડાન્સીંગ કલાસ તેના ઘરથી ખાસ્સા દૂર...અને ઈતિનો સમય સાંજનો. તેથી તેને એકલી કેમ મોકલવી ? તેને તેડવા મૂકવા જઈ શકે તેવું ઘરમાં કોઈ હતું નહીં. પરંતુ રામના હનુમાનની જેમ અનિકેત હાજર હતો જ ને ? ઈતિને તેડવા મૂકવાનું કામ સહજ રીતે જ તેના ભાગમાં આવ્યું.
ઈતિનો ડાંસીંગ કલાસ એક કલાક ચાલે. કલાસની બાજુમાં જ એક બગીચો હતો. કલાસ ચાલે તેટલી વાર અનિકેત બગીચાની બેંચ પર બેઠાં બેઠાં પોતાની સ્કેચબુકમાં અનેક ચિત્રો દોરે. આમ પણ અનિકેતનું ડરોઈંગ ખૂબ સરસ હતું. જાતજાતના સ્કેચ નાનપણથી તે બનાવ્યા કરતો. ઈતિના કાર્ટુન બનાવી તેને ચીડવવાનું તો અનિકેતનું હમેશનું મનગમતું કામ હતું. અને અહીં આમ પણ ઈતિની પ્રતીક્ષા કરવા સિવાય બીજું કશું કરવાનું નહોતું. એકલા બેસીને કંટાળો ન આવે તે માટે તે જાતજાતના ચિત્રો દોર્યા કરતો. સાંજના સુન્દર વાતાવરણના અનેકરંગી ચિત્રો તેની બુકમાં આકાર લેવા લાગ્યા. કલ્પનાશીલ તો તે હતો જ. અને હવે અનાયાસે આવી મળેલ આ એક કલાકના એકાંતે તેની કલ્પનાને વેગ આપ્યો. તે આસપાસ નિરીક્ષણ કરતો રહેતો અને તેના હાથની પેંન્સીલ ફર્યા કરતી. અનેક રેખાઓ ઉપસતી રહેતી. ઈતિની પણ વિવિધ મુદ્રાઓ તેમાં ઉપસતી. સાંજને સમયે બહારથી આવીને પોતાના માળામાં લપાઈ જતાં પંખીઓ, વૃક્ષોની વિવિધ છટાઓ, કે આસમાનમાં ખીલતી અનેકરંગી સન્ધ્યાના રંગો કે મુકત રીતે વિહરતા કાળા ધોળા વાદળોના વિવિધ આકારો વિગેરે તેની સ્કેચબુકમાં સ્થાન પામતાં રહેતાં.
ઈતિના કલાસ પૂરા થાય અને ઈતિ બહાર આવે ત્યારે તેનો પહેલો પ્રશ્ન એ જ હોય,
’ અનિ, આજે શું દોર્યું ? બતાવતો.’
’ આજે ખાસ કશું નહીં. ‘
કહી અનિકેત બુક સંતાડવાનો ખોટો પ્રયત્ન કરે. એમ સીધી રીતે બતાવી દે તો મજા કેમ આવે ? એ તો ઈતિ ગુસ્સે થાય..પોતે થોડી રકઝક કરે, પછી ઈતિ તેના હાથમાંથી ઝૂંટવીને બુક ખોલે, સાચી ખોટી ટીકા કે વખાણ કરે..એ તો જેવો ઈતિનો મુડ....અને અનિકેતને તેની બધી મહેનત વસૂલ લાગે. ઈતિ કયારેક પ્રશંસા કરે તો કયારેક કડક વિવેચકની માફક ટીકા પણ કરે.
આજે અનિકેતે ઈતિ ડાંસ કરતી હોય તેનો એક સુન્દર સ્કેચ કર્યો હતો. અને ઈતિને હમણાં બતાવવાની ઈચ્છા તેને નહોતી. તેથી ઈતિના બહાર નીકળવાનો સમય થયો ત્યારે નોટબુક થેલામાં મૂકી આંખો બંધ કરી તે ચૂપચાપ બેસી ગયો. તેને ખબર હતી બહાર આવતાની સાથે જ ઈતિ ચહેકવાની.
અને આવી બધી વાતોમાં ઈતિને પટાવવી કંઈ સહેલી વાત તો નહોતી જ.ઈતિની જાસૂસ જેવી પૂછપરછમાંથી છટકવું કંઈ આસાન નહોતું જ. . અનિ, આજે શું દોર્યું ? બહાર નીકળતાની સાથે જ ઈતિનો પહેલો સવાલ હોવાનો જ. અને પોતે ખોટું બોલે એ પકડી પાડતાં ઈતિને જરાયે વાર ન જ લાગે. ઈતિ પાસે ખોટું બોલવું કંઈ સહેલું થોડું હતું ?
પરંતુ આજે ઈતિ બહાર નીકળી ત્યારે કદાચ જુદા મુડમાં હતી કે પછી કોઈ અવઢવમાં હતી. આજે બહાર આવીને તેણે અનિકેતને કશું પૂછયું નહીં..
‘ અનિ, ચાલ..’ કહી તે સીધી ચાલવા લાગી.
પાછળ બીજી છોકરીઓ પણ કંઈક હસતી હસતી બહાર નીકળી. અનિકેત સામે જોઈ બધીએ કંઈક મશ્કરી કરી હોય તેવું લાગ્યું. જોકે અનિકેતને તો આવી કોઈ પરવા કયાં હતી ? પરંતુ ઈતિને મજા નહોતી આવી..અને અનિકેતને કંઈ કહે તો શું પરિણામ આવે તેનાથી તે અજાણ નહોતી. વરસો પહેલાં બિલકુલ નાદાન વયે..પણ ઈતિની મશ્કરી કરનારને તેણે છોડયો નહોતો. તો આજે તો ...
અને તેથી અનિકેતને કોઈ વાતની જાણ ન થવી જોઈએ.
બહાર નીકળતી છોકરીઓની અવગણના કરી તેણે ઝડપથી ચાલવા માંડયું.
આજે અનિકેતને પણ એટલું જ જોઈતું હતું. તે પણ મૌન રહીને તેની સાથે ચાલવા લાગ્યો. આજે આખો રસ્તો ચૂપચાપ જ કપાયો. અનિકેત પોતાના વિચારોમાં મગ્ન હતો અને ઈતિ પોતાના ખયાલોમાં ખોવાયેલ જ રહી. આજે ન ઈતિએ કશું પૂછયું ન અનિકેતે કોઈ વાત કરી.
આસપાસના વૃક્ષોને, પંખીઓને કે પશ્વિમઆકાશમાંથી ઉતરતી આવતી સન્ધ્યાને પણ આજે આ બંનેને મૌન જોઈને આર્શ્વર્ય થયું. તેઓ તો આ બંનેની મસ્તીના રોજના સાથીદાર. સન્ધ્યારાણીને આજે જરાયે મજા ન આવી.તેણે કશું બોલ્યા સિવાય ચૂપચાપ જલદીથી ચાલતી પકડી. બંનેના ટહુકા વિના રસ્તો આખો જાણે અણોહરો બની ગયો. આમ પણ આ રસ્તે ખાસ અવરજવર રહેતી નહીં. ઈતિ આજે મૂડમાં નહોતી. અને અનિકેતને પોતાની ડરોઈંગબુક આજે ઈતિથી સંતાડવી હતી.તેથી તે તેની ચિંતામાં હતો. તેથી ઈતિના બદલાયેલ મૂડની તેને જાણ ન થઈ. ઘેર પહોંચ્યા ત્યાં સુધી બંને મૌન જ રહ્યા.
અનેક વસંત અને પાનખરની આવનજાવન ચાલુ રહી. સસલા જેવો સમય ભાગતો રહ્યો. કિશોરાવસ્થાની મુગ્ધતાનો અદ્રશ્ય સંચાર ધીમે ધીમે ઈતિ, અનિકેતના તન, મનમાં છવાતો જતો હતો. કુદરતના નિયમોમાં અપવાદ નથી હોતા. પરંતુ સાવ નાનપણથી શરૂ થયેલ આ સથવારો ફકત તે બંને માટે જ નહીં પરંતુ તેમના કુટુંબ માટે પણ એટલો સહજ અને સ્વાભાવિક બની ચૂકયો હતો કે તેમાં બીજા કોઈ વિચારને ક્ષણવાર માટે પણ અવકાશ નહોતો. ઈતિ અને અનિકેત તો સાથે જ હોય ને ? અને અનિકેત સાથે હોય પછી ઈતિની ચિંતા કરવાની કોઈને હોય જ નહીં. એ સત્યબહું સહજતાથી સ્વીકારી લેવામાં આવ્યું હતું. સરસ મજાના દિવસો સરસ રીતે દોડયે જતાં હતાં.
ઈતિ નૃત્યમાં નિપુણ હતી. અનિકેત તેના વખાણ કરતાં થાકતો નહીં. ‘ ઈતિ, તું મોટી થઈને ડાન્સ કરવા દેશ અને પરદેશમાં જઈશ..તારા સ્ટેજ પ્રોગ્રામો થશે..ઈતિની વાહ વાહ થશે...અને હું તારો પી.એ. બનીશ. મારા સિવાય એ બધું મેનેજ કોણ કરવાનું હતું ? ‘
‘ હા, અનિ..તારા સિવાય....’ કોઈ ઊંંડી ગુફામાંથી દબાયેલ એક અસ્ફૂટ સ્વર સંભળાયો કે શું ?
ઈતિ અતીતમાં હતી કે વર્તમાનમાં ? આ કયો સંધિકાળ હતો ?
દ્રશ્યો પલટાતા રહ્યા. જાણે બગડી ગયેલ ટેપમાં રીવાઈન્ડ, ફોરવર્ડની પ્રક્રિયા આપોઆપ ચાલી રહી હતી.
સમયની સાથે ઈતિ અને અનિકેત વિકસતા રહ્યા. ઈતિના ડાન્સીંગ કલાસ પૂરા થયા હતા અને હવે આરંગેત્રમની ભવ્ય તૈયારીઓ ચાલી રહી હતી. કલ્પનાની પાંખે તે અને અનિ દેશ અને પરદેશની ગલીઓમાં ઘૂમતા રહેતા. ઈતિના શો યોજાતા અને અનિકેત તેનો પડછાયો હતો..તેનો શ્વાસ..તેનો આત્મા હતો. અને બધું કેટલું સહજ...સ્વાભાવિક... કોઈ આયાસ વિનાનું હતું. જાણે બીજો કોઈ વિકલ્પ..બીજો કોઈ અવકાશ..બીજા કોઈ વિચારની ગુંજાઈશ જ નહોતી.
કોઈ સગપણ વિનાના..નામ વિનાના સંબંધો મહોરી રહ્યા હતાં. જેની સુવાસથી બે આત્મા મઘમઘ થઈ રહ્યા હતા.
બારમું ધોરણ પૂરૂં થયું. અને ઈતિનું આરંગેત્રમ યોજાયું.
આરંગેત્રમની આગલી રાત્રે....
‘ઈતિ, એક દિવસ તું મહાન કલાકાર થઈશ. તારી વાહ વાહ દેશ અને પરદેશમાં થશે.’
‘ મને તો સારા ઘરની છોકરીઓ ડાન્સ કરે એ જરાયે ન ગમે...’
જીવનમાં આ કયા શબ્દોની ભેળસેળ થઈ રહી હતી..?
અનિકેતની વાતો ઈતિ પરમ શ્રધ્ધાથી સાંભળતી અને સ્વીકારતી રહેતી.અનિકેતની કોઈ વાતમાં તેને કયારેય અવિશ્વાસ આવી જ ન શકે. અનિ કહે છે તેમ થાય જ..કોઈ શંકાને સ્થાન કયાં હતું ?
ઈતિની મહેનત અને અનિકેતની આસ્થા,અને દોડાદોડી રંગ લાવી. આરંગેત્રમનું ખૂબ ભવ્ય આયોજન થયું. અને તેવી જ ભવ્ય સફળતા. અને ઈતિથી વધુ ખુશખુશાલ અનિકેત.
અનિકેતે ઈતિને એક સરસ મજાની મ્યુઝિકલ ઘડિયાળ ભેટ આપી.
’ આપણો સંબંધ આ ઘડિયાળના કાંટાથી પર...સમયથી પર હશે “ એવું કશું બોલ્યા સિવાય.
શબ્દોની જરૂર કયાં હતી ? શબ્દો તો બિચારા સાવ વામણા..... !
ઘડિયાળ...! ઈતિની નજર પોતાના કાંડા પર પડી. સરસ મજાની રોલેક્ષ ઘડિયાળ ગયા વરસે જ અરૂપે તેને ભેટ આપી હતી. અનિની ઘડિયાળ તો ચૂપચાપ પડી હતી...ઈતિની બેગના કોઈ એક ખૂણામાં અનિકેતની જેમ જ.
સમય બધો કયાં દોડી ગયો હતો...! કાશ ! સમયથી પર જઈ શકાયું હોત..! પણ.... અશકય...અસંભવ લાગતી હોય તેવી વાતો જીવનમાં બનતી જ રહે છે ને ? તેનો ખ્યાલ મુગ્ધાવસ્થામાં ન આવે તે સહજ હતું.
જેમ સૂર્યનું ઊંગવું એક સનાતન સત્ય હતું...સ્વાભાવિક હતું. તેમ ઈતિ અને અનિકેતને તેમનો સાથ એક પણ શબ્દ ઉચ્ચાર્યા વિના સહજ લાગતો હતો. જાણે પથ્થરની લકીર પર કોતરાયેલ એક નામ..! અનિકેત પંજાબી હતો કે ઈતિ ગુજરાતી હતી... એવા કોઈ ભેદભાવની તો કયારેય જાણ પણ કયાં થવા પામી હતી ?
યૌવનાવસ્થામાં પ્રવેશતા આ તરૂણો હવે કોલેજમાં આવ્યા હતા. તેમના સાથમાં, વર્તનમાં કોઈ ફરક નહોતો પડયો. બંનેની સાહજિકતા એવી જ રહેવા પામી હતી. અને દિવસો દોડતાં રહેતાં હતાં. દરેક સવાર સોનેરી અને રાત રૂપેરી..
કોલેજના દિવસો એટલે દરેકની જિંદગીનો અણમોલ સમય. આંખોમાં શમણા ઉઘડવાની વેળા..ભાવિના સપનાં, દિલને ઝકઝોરતી અદીઠ લાગણીઓ..એક થનગનાટ. ઉત્સાહ, અને રોમાંચ. કશુંક કરવાની ઝંખના, મનગમતા સાથીદારની જાણ્યે અજાણ્યે થતી રહેતી તલાશ, દિલમાં પ્રગટતો રેશમી એહસાસ.... આ સઘળા તત્વો કોલેજજીવનને યાદગાર બનાવે છે. અને ભવિષ્યની સુમધુર..ખાટીમીઠી સ્મૃતિઓ તરીકે સચવાઈ રહે છે.અને ઘણીવાર જીવનસંધ્યાએ ફરી એકવાર સ્મૃતિઓનો એ ખજાનો ‘ સિમસિમ ખૂલ જા’ ની માફક ખૂલતો રહે છે.
શૈશવથી શરૂ થયેલ ઈતિ,અનિકેતનો સંગાથ એવો જ લીલોછમ્મ રહ્યો હતો.આમ પણ બંને એક જ કોલેજમાં હતાં. શૈશવના મસ્તી તોફાન હજુ કયારેક પ્રગટતાં રહેતાં.
તે દિવસે કબીરવડના સાન્નિધ્યમાં..નર્મદાને કિનારે યુવક યુવતીઓનો મેળો જામ્યો હતો, પરીક્ષા પછીનો રવિવાર હતો તેથી કેટલી બધી કોલેજની બસો નર્મદાના કિનારે આવી પહોંચી હતી. કબીરવડ એ પિકનીક માટેનું આ તરફનું સૌથી નજીકનું, વિશાળ અને રળિયામણું સ્થળ હતું. યૌવનના ઉત્સાહ અને રંગીનીથી વાતાવરણ છલકતું હતું. કોઈ નર્મદામાં નાહવાનો લહાવો લેતા હતા. કોઈ વડલાની વિશાળ છત્રછાયામાં આરામ ફરમાવતા હતા. કોઈ અમસ્તા અમસ્તા ટહેલતાં હતાં. કોઈ મંદિરમાં દર્શન કરતા હતા. કોઈ પંખીઓના કલરવને માણતા હતા. તો કોઈ ઈતિહાસના શોખીન કબીરવડના ઈતિહાસની વાતો જાણવામાં મશગૂલ હતા. અંતાક્ષરીના ચાહકોએ અહીં પણ ગીતોની રમઝટ જમાવી હતી. કયાંક પ્રેમીપંખીડાને તક મળતા એકાંત શોધી પારેવાની જેમ ઘૂ.. ઘૂ કરી રહ્યા હતા. પસંદ અપની અપની..ખયાલ અપના અપના...
ઈતિ અને અનિકેત મૌન બની નર્મદાના પાણીમાં પગ બોળી ઊંભા હતા. શબ્દો નહોતા છતાં વાતો નહોતા કરતા તેમ કેમ કહી શકાય ? અચાનક અનિકેત બોલ્યો,
‘ ઈતિ, જો આ નાનકડી માછલી બરાબર તારા જેવી જ દેખાય છે ને ? ‘
‘હું કંઈ માછલી જેવી છું ? ’ કૃત્રિમ ગુસ્સાથી માનૂની બોલી ઉઠી.
’ના રે, મેં એમ કયાં કહ્યું ? તું કંઈ માછલી જેવી થોડી છે ? એ તો માછલી તારા જેવી છે. ‘
‘ અને તું મગરમચ્છ જેવો..જા..’
કહેતી ઈતિ છણકો કરી અનિકેતને ગુસ્સે કરવાના ઈરાદાથી પાણીમાં આગળ જવા લાગી. બે મિનિટ તો અનિકેત એ ગુસ્સાને માણી રહ્યો અને મૌન રહ્યો. અને પોતે ત્યાં જ ઉભો રહ્યો. ..પરંતુ આગળ પાણીનો ફોર્સ વધારે હતો. તેથી ગભરાઈને તેણે બૂમ પાડી,
‘ ઈતિ, પાછી ફર. ...ત્યાં પાણી વધારે છે..’
પણ આજે ઈતિ ન જાણે કયા મૂડમાં હતી ? અનિકેતની બૂમ તેણે સાંભળી તો ખરી..પણ રોકાવાને બદલે કે પાછા વળવાને બદલે રીસે ભરાયેલ મહારાણીની માફક તે તો આગળ ને આગળ વધતી રહી...અને પાછળ ફરીને અનિકેતને અંગૂઠો બતાવતી રહી..
અનિકેતનો શ્વાસ થંભી ગયો હતો.
એક ક્ષણ....અને તે પાણીમાં દોડયો. ઝડપથી ઈતિને પક્ડી લીધી. અને કશું બોલ્યા સિવાય કે ઈતિ કશું સમજે તે પહેલાં તેણે ઈતિને એક લાફો લગાવી દીધો. ઈતિ સ્તબ્ધ. અનિએ તેને માર્યું ? તેણે તેની સામે જોયું. પરંતુ અનિકેત તો ભરપૂર ગુસ્સામાં હતો. ઈતિ સામે નજર પણ નાખ્યા સિવાય તે ઈતિનો હાથ ખેંચી તેને પાણીની બહાર લઈ આવ્યો. અને ત્યાં જ કિનારે બેસી પડયો. અનિકેતના ચહેરા સામે જોઈ ઈતિ કશું બોલી શકી નહીં.
થોડીવાર બંને મૌન બેસી રહ્યા. પછી ધીમેથી અનિકેતે પૂછયું,’ ઈતિ, બહું લાગી ગયું ? ‘
ઈતિએ અનિકેત સામે જોયું. ધીમેથી નકારમાં ગરદન હલાવી...બંનેની આંખમાં અસ્ત થતાં સૂરજની લાલિમાનું પ્રતિબિંબ ઉભરતું હતું. પવનની મંદ લહેરખી આવીને ધીમે ધીમે ઈતિના વાળની લટને અછડતો સ્પર્શ કરી, ભાગી જતી હતી. જાણે કોઈ સુન્દર યુવતીની છેડતી કરીને સરી જતી ન હોય.!
અને એ લાલિમા આ ક્ષણે પણ ઈતિના ચહેરા પર ચમકી રહી હતી. આ ક્ષણે પણ અનિકેતનો ગુસ્સાથી લાલઘૂમ થયેલ ચહેરો તેની નજર સમક્ષ તરવરી રહ્યો હતો. તેની બંધ કીકીઓમાં આ કયો પ્રકાશ પથરાતો હતો ?કયારેક કોઈ કોઈ સંબંધ સંજોગોની દીવાલોમાં ચણાઈ ગયેલ લાગતો હોય છતાં દીવાલના પોલાણમાં એના પડઘા ..એનો સળવળાટ દ્રશ્ય કે અદ્રશ્ય રીતે હાજર જ રહે છે. એ સંબંધો કાળને પણ અતિક્રમી જતાં હોય છે. સમયની સાથે એ ઝાંખા પડવાને બદલે એ દિલના અતલ ઉંડાણમાં સચવાઈને પડી રહે છે.
અને ફિલ્મની રીલ રીવાઈન્ડ થતી રહી. એક પછી એક દરિયાના મોજા ઊંછળતા હતા કે શું ? આ કઈ ભરતી આજે અણધારી..સાવ અણધારી ઈતિના મનોઆકાશમાં ઉછાળા મારતી હતી. ? દીવાલના પોલાણમાં વરસોથી અકબંધ રહેલા પડઘા આજે બહાર આવવા કેમ ઉછાળા મારી રહ્યા હતા ? ફિનીકસ પક્ષીની માફક રાખમાંથી આજે વરસો સજીવન થતા હતા કે શું ?
“ અનિકેત “ નામની એક ચિનગારી પ્રજવળી હતી અને.
