વિશ્વ શિક્ષક દિન
શિક્ષક બનવું એ અન્ય લોકોના જીવન પર પરિવર્તનશીલ અને કાયમી અસર કરવાની અનન્ય તક પૂરી પાડે છે, ટકાઉ ભવિષ્યને આકાર આપવામાં અને વ્યક્તિગત પરિપૂર્ણતા પ્રદાન કરવામાં યોગદાન આપે છે. જો કે, વિશ્વ અભૂતપૂર્વ વૈશ્વિક શિક્ષકોની અછતનો સામનો કરી રહ્યું છે જે તેમની કાર્યકારી પરિસ્થિતિઓ અને દરજ્જામાં ઘટાડાથી વધી છે.
વિશ્વ શિક્ષક દિવસ દર વર્ષે 5 ઓક્ટોબરે વિશ્વભરના તમામ શિક્ષકોને વંદન માટે ઉજવવામાં આવે છે. તે 1966ની ILO/UNESCO ભલામણને અપનાવવાની વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરે છે, જે શિક્ષકોની સ્થિતિને લગતી ભલામણ કરે છે, જે શિક્ષકોના અધિકારો અને જવાબદારીઓ અને તેમની પ્રારંભિક તૈયારી અને આગળની શિક્ષણ, ભરતી, રોજગાર અને શિક્ષણ અને શીખવાની પરિસ્થિતિઓ માટેના ધોરણો નક્કી કરે છે. . ઉચ્ચ શિક્ષણમાં શિક્ષણ કર્મચારીઓને આવરી લઈને 1966ની ભલામણને પૂરક બનાવવા માટે 1997માં ઉચ્ચ-શિક્ષણ અધ્યાપન કર્મચારીઓની સ્થિતિ સંબંધિત ભલામણને અપનાવવામાં આવી હતી. વિશ્વ શિક્ષક દિવસ 1994 થી ઉજવવામાં આવે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રમ સંગઠન (ILO), યુનિસેફ અને એજ્યુકેશન ઇન્ટરનેશનલ (EI) સાથે ભાગીદારીમાં વિશ્વ શિક્ષક દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
"અમને જોઈતા શિક્ષણ માટે શિક્ષકોની જરૂર છે: શિક્ષકની અછતને દૂર કરવા માટે વૈશ્વિક હિતાવહ" થીમ સાથે 2023ની ઉજવણીનો હેતુ શિક્ષકોની સંખ્યામાં થતા ઘટાડાને રોકવા અને પછી તે સંખ્યામાં વધારો કરવાનું શરૂ કરવાનો છે. વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા, તેઓ પ્રતિષ્ઠિત અને મૂલ્યવાન શિક્ષણ વ્યવસાયની હિમાયત કરશે, તેમના પડકારોનું વિશ્લેષણ કરશે અને શિક્ષકો અને શિક્ષકોને આકર્ષવા, જાળવી રાખવા અને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે પ્રેરણાદાયી પ્રથાઓનું પ્રદર્શન કરશે. તે શિક્ષણ પ્રણાલીઓ, સમાજો, સમુદાયો અને કુટુંબો શિક્ષકોને ઓળખે છે, કદર કરે છે અને સક્રિયપણે સમર્થન આપે છે તેની પણ તપાસ કરશે.
વિશ્વ શિક્ષક દિનની ઉજવણી કરવા માટે યુનેસ્કો અને એજ્યુકેશન ઇન્ટરનેશનલ (એક વૈશ્વિક મહાસંઘ) દર વર્ષે એક અભિયાન ચલાવે છે, જે વિશ્વને શિક્ષકો વિશે વધુ સારી સમજ આપવા તથા વિદ્યાર્થીઓ અને સમાજના વિકાસમાં શિક્ષકોની ભૂમિકા સમજાવવામાં મદદ કરે છે. તેઓ આ હેતુને પ્રાપ્ત કરવા માટે મીડિયા સંસ્થાઓ જેવા ખાનગી ક્ષેત્ર સાથે ભાગીદારી કરે છે. આ અભિયાન દર વર્ષે વિવિધ વિષયો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. ૨૦૧૭ની ઉજવણીનો વિષય "શિક્ષકોનું સશક્તિકરણ" હતો, જે અંતર્ગત ઉચ્ચ શિક્ષણ અધ્યાપન કર્મચારીઓના દરજ્જાને લગતી યુનેસ્કોની ૧૯૯૭ની ભલામણની ૨૦મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. ૨૦૧૮માં, યુનેસ્કોએ "ધ રાઇટ ટુ એજ્યુકેશન મીન્સ ધ રાઇટ ટુ અ ક્વોલિફાઇડ ટીચર"નો વિષય અપનાવ્યો હતો.જે માનવ અધિકારોની સાર્વત્રિક ઘોષણા (૧૯૪૮)ની ૭૦મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરે છે અને યાદ અપાવે છે કે શિક્ષણનો અધિકાર પ્રશિક્ષિત અને લાયક શિક્ષકો વિના પ્રાપ્ત કરી શકાતો નથી. યુનેસ્કો જાહેર કરે છે કે દરેક વ્યક્તિ આ વ્યવસાયની ઉજવણી કરીને, શિક્ષકના મુદ્દાઓ વિશે જાગૃતિ લાવીને અને શિક્ષક સન્માન એ વસ્તુઓની કુદરતી વ્યવસ્થાનો એક ભાગ છે તેની ખાતરી કરીને મદદ કરી શકે છે.આ ઉપરાંત શાળાઓ અને વિદ્યાર્થીઓ આ દિવસે શિક્ષકો માટે એક ખાસ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે.
૧૦૦થી વધુ દેશો વિશ્વ શિક્ષક દિનની ઉજવણી કરે છે. પ્રત્યેક દેશ પોતાની રીતે પણ તેની ઉજવણી કરે છે જેમ કે ભારત, દર ૫ સપ્ટેમ્બરે રાષ્ટ્રીય શિક્ષક દિનની ઉજવણી કરે છે. ઓસ્ટ્રેલિયામાં દર વર્ષે ઓક્ટોબરના છેલ્લા શુક્રવારે શિક્ષક દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
શિક્ષકો કેવી રીતે શિક્ષણમાં પરિવર્તન લાવી રહ્યા છે તેની ઉજવણી કરવાનો દિવસ છે પણ સાથે સાથે તેમની પ્રતિભા અને વ્યવસાયને સંપૂર્ણ રીતે જમાવવા માટે અને વૈશ્વિક સ્તરે વ્યવસાય માટે આગળના માર્ગ પર પુનર્વિચાર કરવા માટે જરૂરી સમર્થન પર પ્રતિબિંબિત કરવાનો દિવસ છે.
વિશ્વના તમામ શિક્ષણ ગુરુઓના શિક્ષકત્વને આજના દિવસે સાદર વંદન.
