// જનની //
મને યાદ નથી કે હું બાળપણમાં લાંબો સમય શાળામાં રહેતી હતી. કારણ કે બહાર વરસાદ પડી રહ્યો હોય. તેણી ભીંજાઈને જ ઘરે પહોંચતી અને પછી વરસાદમાં ભીના થવાનો મતલબ ઘરે અજવાઇન વડે સરસવના તેલની ગરમાગરમ માલિશ કરવી અને આવું દરેક વખતે “વિનાફલ” થતું. જ્યારે હું આનંદમાં ભીનો થઈ જાઉં છું, ત્યારે ઠપકો સાથે, સરસવનું તેલ હાજર છે.
પછી જ્યારે તે ઘરથી દૂર રહેવા લાગી ત્યારે ધીમે ધીમે વરસાદમાં ભીનું થવાનું બંધ થઈ ગયું. એવું નથી કે પછીના જીવનમાં એવા લોકો ન હતા. પણ ક્યારેય કોઈના મગજમાં એવું નહોતું આવ્યું કે વરસાદમાં ભીની થયેલી છોકરીના તળિયા પર ગરમ સરસવનું તેલ લગાવવું જોઈએ. ક્યારેય.
આવી સેંકડો વસ્તુઓ, જે માતા હંમેશા કરતી હતી, માતાથી દૂર થયા પછી કોઈએ કર્યું નથી.
વાળમાં ક્યારેય કોઈએ તેલ નથી લગાવ્યું. જો માતા એક દિવસ માટે પણ મળે તો વાળમાં તેલ ચોક્કસ લગાવો.
જો નાનપણમાં ખોરાક ન ગમતો હોય તો માતા વધુ દસ વિકલ્પ આપે. સારું ઘી-ગોળના રોટલા ખાઓ, હું સારા બટેટાના ભુજીયા બનાવું છું. માતા ક્રોધાવેશ સહન કરતી હતી, તેથી તેમની સાથે લડતી હતી. પણ પાછળથી કોઈએ આવા લાડ બતાવ્યા નહિ. મેં પણ જાતે જ બધી શાકભાજી ખાવાનું શરૂ કર્યું.
મારા જીવનમાં એક જ માતા છે. કોઈ માતા ફરી ક્યારેય આવી નથી, જોકે મોટી થઈને હું ચોક્કસપણે માતા બની ગઈ. છોકરીઓ પોતે માતા નથી બની શકતી.
પ્રેમી, પતિ ક્યારે નાનો બાળક બની જાય છે, ક્યારે પ્રેમ કરતાં વધુ સ્નેહ વરસાવવા માંડે છે, એ ખબર પડતી નથી. તેના માથામાં તેલ પણ ચડી જાય છે, તે ધ્યાન પણ રાખે છે કે હું તેનો મનપસંદ ખોરાક રાંધું, તેના ક્રોધાવેશ પણ થવા માંડે છે.
છોકરાઓના જીવનમાં ઘણી માતાઓ આવે છે. બહેન પણ મા બને છે, પત્ની હોય છે, દીકરીઓ પણ ઉંમર પછી વૃદ્ધ બાપની મા બને છે, પણ છોકરીઓની એક જ મા હોય છે. મોટા થયા પછી, તેને ફરી ક્યારેય માતા મળી નથી. તેઓ લાડ લડાવે છે, ક્રોધાવેશ કરે છે, ફરી ક્યારેય આવતા નથી.
દીકરીઓ માટે જો કહેવામાં આવે તો જીવનમાં એક જ વાર મળે છે..........મા.
માતાના ઋણને ચૂકવવા જન્મોના જન્મો જતાં રહે તો પણ આપણે તેને પૂર્ણ કરીશકવાના નથી…નથી….ને….નથી. ‘માતાના ચરણ તળે જ સ્વર્ગ છે ’- કુરાનમાં કહ્યું છે. માતૃપ્રેમ પર અનેક નામિ-અનામિ કવિઓ અને લેખકોની ઉક્તિઓ સાહિત્યમાં લખાઇ છે.
(૧) માતાએ માતૃવાત્સલ્યની મીઠી વીરડી છે.
(૨) માતાએ બાળકના જીવનનું સર્વોત્તમ અમી છે.
(૩) માતાએ મમતાની અને ત્યાગની મૂર્તિ ,સહાનૂભુતિની દેવી છે.
(૪) ભૂલો ભલે બીજૂ બધુ માબાપને ભૂલશો નહી.
(૫) એક ત્રજવામાં માને બેસાડો બીજા ત્રાજવામાં આખી દુનીયાને મૂકો છતાં માનું પલ્લુ નમતુ રહે છે.
(૬) ભાઇ મરે ભવ હારી એ,બેની મરે દશ જાય.
(૭) જેના નાનપણમાં મવતર મરે એના ચારે દિશાના વાયરા વાય.
(૮) તુ કિતની અચ્છી હૈ.. તુ કિતની ભોલી હૈ.. ઓ મા..મા તું ભગવાનથી ઉપર છે.
(૯) મા તારું મેઝીક સૌથી અલગ છે.
(૧૦) પ્રેમની ગંગા આસું બની આંખમાંથી ટપકે છે;તો કયારેક ધાવણ બનીને માતાનાં હૃદયમાંથી ટપકે છે.
(૧૧) જનનીના હૈયામાં પોઢતાં પોઢતાં પીધો કસુંબીનો રંગ.
(૧૨) જનની જન્મભૂમિ ચ સ્વર્ગાદપિ ગિયસે .
(૧૩) હેન્ડ ધેટ રોક ધ ફેટલ રૂરલ ધવલ.
(૧૪) જેકર ઝૂલાવે પારણું તે જગ પર શાસન કરે.
(૧૫) મધર ઇઝ નેક્ષટ ગોડ (માતાએ બીજો ભગવાન છે. )
જગતમાં દરેક મહાન પુરુષોના જીવન ઘડતરમાં તેમની માતાનો ફાળો અનન્યઅને અનમોલ રહ્યો છે. તે બાળકની પ્રેરણાદાત્રીની છે. નેપોલિયન જેવાને કહેવુંપડેલું કે, ‘‘એક માતા સો શિક્ષકોની ગરજ સારે છે" માતા સંતાનના ચારિત્ર્યનું ઘડતર કરે છે,તે થકી સમાજનું અને રાષ્ટ્રનું ઘડતર થાય છે‘ જે કર ઝૂલાવે પારણું, તે જગ પર શાસન કરે વનરાજને ગુણસુંદરીએ,સિદ્ધરાજને મિનલદેવીએ,શિવાજીને જીજીબાઇએ, સરદારવલ્લભભાઇને લાડબાએ અને ગાંધીજીને પૂતળીબાઇએ જે સંસ્કારનું સિંચન કર્યું છેતે કોઇથી અજાણ્યું નથી !
દુઃખો વેઠીને,પેટે પાટાબાંધીને,પોતાનાં જીવનનું જતનકરીને,રાત-દિવસપુત્રના હિત અને કલ્યાણનો જ વિચાર કરનારી માતાને ઘડપણમાં જો પુત્ર તરફથીપ્રેમને બદલે તિરસ્કાર,સહારાને બદલે અપમાન. અને મદદને બદલે કુવચનોસાંભળવા મળે તો એ પુત્રને પુત્ર કહેવો કે પથ્થર ?છતાં માતાના મુખમાંથી સંતાન માટે ‘ખમ્મા મારા દિકરા’ એ વેણ સરી જ પડે.કહેવામાં આવ્યું છે કે,‘‘ છોરું કછોરું થાય પરંતુ માવતર કમાવતર ન થાય" ધ્નય છે એ જનેતા જન્મ આપનાર ને 🙏🙏