સૌમિત્ર
સિદ્ધાર્થ છાયા દ્વારા
-: પ્રકરણ ૩૨ : -
‘આમ અચાનક તારે રાજકોટનો પ્લાન નહોતો બનાવવો જોઈતો હતો.’ સૌમિત્ર રાજકોટ જતી એક પ્રાઈવેટ લક્ઝરી બસમાં પોતાની બાજુની જ સીટમાં બેસેલી ધરાને કહી રહ્યો હતો.
‘કેમ? તારે કોની રજા લેવાની જરૂર છે?’ ધરાએ બસની બારીની બહાર જોતાં જોતાં જવાબ આપ્યો.
‘રજા તો કોઈનીય નથી લેવાની પણ મમ્મી સામે શું બહાનું બનાવું એ નક્કી કરવાનું ભારે પડી ગયું. હું મમ્મી સામે ક્યારેય ખોટું નથી બોલ્યો.’ સૌમિત્રએ પોતાની મજબુરી જણાવી.
‘એમાં મમ્મી સામે ખોટ્ટું બોલવાની શું જરૂર? કહી દેવાનું કે બે દિવસ રાજકોટ ફ્રેન્ડને મળવા જાઉં છું.’ ધરાએ સૌમિત્ર સામે બે સેકન્ડ્સ જોયું અને ફરીથી બારીની બહાર જોવા લાગી.
‘આટલો મોટો થયો પણ અત્યારસુધી હું એકવાર પણ રાજકોટ ગયો નથી. અરે, અમારું કોઈ સગું પણ ત્યાં નથી રહેતું, અને મમ્મીને મારા બધા જ ફ્રેન્ડ્સની ખબર છે.’ સૌમિત્ર બોલ્યો.
‘તો પછી તેં મમ્મીને શું કીધું કે તને આવવા દીધો?’ ધરાને હવે સૌમિત્રની વાતમાં રસ જાગ્યો એટલે એ સૌમિત્ર તરફ ફરીને બેઠી.
‘પછી કશું જ ન સુજતા મેં...મેં એમ કીધું કે ત્યાં બૂક રીડીંગનો પ્રોગ્રામ નક્કી થાય એમ છે એટલે હું પાર્ટીને મળવા જાઉં છું.’ સૌમિત્ર ધરા સામે જોઇને બોલ્યો.
‘વાહ! આ સરસ બહાનું શોધ્યું હોં? ગણીને હજી મુંબઈમાં બે જ બૂક રીડીંગ થયા છે અને નેક્સ્ટ બૂક રીડીંગ આવતે મહીને જમશેદપુરમાં થવાનું છે, પણ ભાઈસાહેબ નવરી બજાર હોવા છતાં પોતાની મેળે બૂક રીડીન્ગ્સ ગોઠવવા માંડ્યા.’ ધરા હવે સૌમિત્રની મશ્કરી કરી રહી હતી.
‘તો બીજું તો શું કહું યાર? અને બાય ધ વે વ્હોટ ડુ યુ મીન બાય નવરી બજાર?’ સૌમિત્રના ભવાં તણાયા.
‘એમ જ કે ધરાના પબ્લીશ થયા બાદ તે બીજી નોવેલ લખવાની હજી શરુ નથી કરી અને ફક્ત બૂક રીડીન્ગ્સ કર્યા છે એ પણ બે જ એટલે આખો દિવસ ઘરમાં નવરો બેઠો રહે છે એટલે અમારી રાજકોટની ભાષામાં નવરી બજાર કહેવાય.’ ધરાએ હસતાંહસતાં સૌમિત્ર સામે આંખ મારી.
‘બીજી નોવેલનો પ્લોટ તૈયાર કરું છું મેડમ. તમારે વાંચવો હોય તો બ્લ્યુ પ્રિન્ટ મારી બેગમાં જ છે. કદાચ રાજકોટમાં કોઈ આઈડિયા આવી જાય તો નોંધી લેવા કામમાં આવે એટલે નોટબુક ભેગી જ રાખી છે. આખો દિવસ આ પ્લોટ વિષે જ વિચારતો હોઉં છું. સમજ્યા?’ આટલું કહીને સૌમિત્રએ ધરાનો કાન પકડ્યો.
‘આઉચ..ધીરે યાર.’ ધરા પોતાનો કાન છોડાવતા બોલી.
‘અચ્છા, ચલ એટલું તો કે’ કે આમ અચાનક તારા ફેમીલીને મેળવવાનો પ્લાન કેમ બનાવ્યો? ક્યાંક મમ્મી-પપ્પાને મારી સાથે મેળવીને એમને ઈમ્પ્રેસ કરીને આપણા લગ્નની વાત તો નથી કરવાની ને?’ સૌમિત્ર હસી રહ્યો હતો.
‘લગ્નની વાત તો જમશેદપુર બૂક રીડીંગ પછી જ. બસ મને ત્રણ-ચાર દિવસની રજા જોઈતી હતી. છેલ્લા દોઢ વર્ષથી મેં એક પણ રજા નહોતી લીધી એટલે મૂડ ચેન્જ કરવો હતો, પ્લસ મમ્મી ડેડીની ખૂબ યાદ આવતી હતી આ બધામાં બે દિવસ તારા જેવા મસ્ત મિત્રનો સાથ મળે તો મજા આવી જાય ને?’ ધરાએ સૌમિત્રનો હાથ પકડી લીધો.
‘પણ હું તારા ઘરમાં કેવી રીતે?’ સૌમિત્રએ પ્રશ્ન કર્યો.
‘વિચારતો પણ નહીં. તું મારા ઘરમાં નહીં પણ હોટલમાં રહીશ. ઢેબર રોડ પર એક હોટલમાં તારું બુકિંગ કરાવી લીધું છે. તું બે દિવસ ત્યાં જ રોકાઈશ. હું તને ત્યાંથી જ મારે ઘેર લઇ જઈશ અને બાકીના સમયમાં રાજકોટ દેખાડીશ.’ ધરાએ સૌમિત્રના સવાલનો જવાબ આપ્યો.
‘વાહ! દોસ્ત હો તો ઐસી. આવવા-જવાનો ખર્ચો, રહેવાની તેમજ ખાવાપીવાની વ્યવસ્થા!! મારે માટે તો પેઈડ વેકેશન થઇ ગયું.’ સૌમિત્ર ધરા સામે જોઇને હસ્યો.
‘મેં ખાલી બુકિંગ જ કરાવ્યું છે મિસ્ટર, ચેક આઉટ કરતી વખતે તારે જ પેમેન્ટ કરવાનું છે.’ ધરાએ સૌમિત્રના હાથ પર ચીટીયો ભર્યો.
==::==
‘વરુણ પટેલ, જે જમશેદપુરની સ્ટીલ ફેક્ટરીમાં ખુબ મોટા હોદ્દા પર છે એટલે એ ભૂમિનો જ પતિ હોવો જોઈએ, આટલું સમજી ન શકે એવો બુદ્ધુ તો સૌમિત્ર ક્યારેય ન હતો. તો શું એણે જાણીજોઈને વરુણ સાથે સારી સારી વાતો કરી હશે જેથી વરુણ તેનાથી ઈમ્પ્રેસ થઈને એનું બૂક રીડીંગ જમશેદપુરમાં ગોઠવી આપે? એટલે સૌમિત્ર મને ફરીથી મળવા માંગતો હશે? જો એવું હશે તો ક્યાંક એ વરુણની સામે મને તકલીફ પડે એવું તો કશું નહીં બોલે ને? મુંબઈમાં તો એ કશું બોલ્યો નહીં જ હોય નહીં તો વરુણ શનિ-રવિ આટલો બધો રોમેન્ટિક ન થયો હોત. તો શું સૌમિત્ર જમશેદપુરના ફંકશનમાં આવીને કોઈ ભવાડો કરવા માંગે છે અને એ પણ સો-બસો લોકો સામે? શું એણે લગ્ન નહીં કરી લીધા હોય? નહીં જ કર્યા હોય, જો કર્યા હોત તો એ પણ મારાથી દૂર રહેવા માટે વરુણની ઓફરને સ્વીકારત નહીં. એટલે એનો મતલબ એ જ છે કે એણે લગ્ન નથી કર્યા અને હવે મને હેરાન કરવા માંગે છે. પણ એ આવો તો ન હતો, કોઈનું ખરાબ ઇચ્છવું, કે કોઈનું ખરાબ કરવું એ એના સ્વભાવમાં જ ન હતું. હા, કદાચ મેં એનું ઈન્સલ્ટ કર્યું એનો એક વખત પૂરેપૂરો બદલો લઇ લેવા માંગતો હોય તો એ જરૂર બધા સામે મારા અને એના સંબંધ વિષે બોલશે.’
જમશેદપુરથી કોલકાતા આવી ગયા બાદ ભૂમિ સતત સૌમિત્ર વિષે વિચારી રહી હતી. ભૂમિને ચિંતા એ હતી કે આવતે મહીને જ્યારે સૌમિત્રનો સામનો થશે ત્યારે તે એની સામે કેવી રીતે વર્તન કરશે. શું સૌમિત્રનો ઈરાદો તેના અને વરુણના જીવનમાં આગ ચાંપવાનો હશે? ભૂમિને વરુણે ફોર્સ કરીને સૌમિત્રની નવલકથા ધરા વાંચવા આપી હતી પરંતુ ટ્રેનમાં, આખો દિવસ એમનેમ વીતી જવા છતાં કે પછી અત્યારે બેડરૂમમાં સુવાનો સમય થયો હોવા છતાં ભૂમિએ એ નવલકથા સામે જોયું સુદ્ધાં ન હતું. એ સતત સૌમિત્ર અને એ જ્યારે આમનેસામને થશે ત્યારે શું થઇ શકે છે એ જ વિચારી રહી હતી.
‘ત્રીજીએ અમસ્તોય શનિવાર છે એટલે હું કોઈ બહાનું શોધીને જમશેદપુર નહીં જાઉં અને અહીંયા જ રહી જઈશ. મને ત્યાં નહીં જુવે તો સૌમિત્ર શું કરી લેવાનો? પણ...ના...મારી ગેરહાજરીને કારણે જો એ ફ્રસ્ટ્રેશનમાં આવી જઈને વરુણ સામે એલફેલ બોલી નાખશે તો? હું જો ત્યાં હાજર હોઉં અને જો સિચ્યુએશન આઉટ ઓફ કન્ટ્રોલ જાય તો એટલીસ્ટ મારી પાસે એને સાંભળી લેવાનો એક મોકો તો હાથમાં રહે? પણ, મારી આ મજબૂરીનો લાભ લઈને સૌમિત્ર મને ફ્યુચરમાં બ્લેકમેઈલ કરે તો? કાંઈજ ખબર નથી પડતી. શું કરું? નિશા ને પૂછું? હમણાંજ રૂમમાં ગઈ છે, એની આંખ મળી ગઈ હશેતો? કાચી ઊંઘમાંથી ઉઠાડું?હા, એમ જ કરું, એ ખુબ મેચ્યોર છોકરી છે. આટલી નાની ઉંમરમાં એણે કેટલું બધું જોઈ લીધું છે. એમ જ કરું, એ જ મને સાચો રસ્તો દેખાડશે. ના, ના આજે નહીં કાલે સવારે, ડીપાર્ટમેન્ટમાં જતા પહેલાં નાસ્તો કરતાં કરતાં એને પૂછીશ.’
આમ ભૂમિએ પોતાની સમસ્યાના સમાધાન માટે નિશા નું શરણું લેવાનું નક્કી કર્યું. જ્યારે કોઈ સમસ્યાનું સમાધાન ન મળતું હોય અને અચાનક જ કોઈ એક આશાનું કિરણ દેખાઈ જાય તો જાણેકે હ્રદય પરથી મોટો બોજ અચાનક જ હટી ગયો હોય એવું લાગવા માંડે છે. ભૂમિ અત્યારે એકદમ એવું જ ફિલ કરવા લાગી અને તેની આંખ ક્યારે મળી ગઈ એની એનેય ખબર ન પડી.
==::==
‘બે યાર સવારના છ વાગ્યામાં તું ક્યાં ટપકી પડી? હજી રાત્રે સાડાબારે તો આપણે રાજકોટ પહોંચ્યા અને હું માંડ માંડ એક-સવા વાગે સુતો.’ સવારના છ વાગ્યે ધરાએ સૌમિત્રની હોટલના રૂમમાં પ્રવેશ કર્યો અને સૌમિત્રએ ઊંઘરેટી આંખો, ઊંઘરેટા અવાજ અને થોડાક ગુસ્સા સાથે તેનું સ્વાગત કર્યું.
‘જો સૌમિત્ર, રાજકોટમાં આવીયે એટલે અહીંયાના ગરમાગરમ ગાંઠિયા તો ખાવા જ પડે અને એ પણ વહેલી સવારમાં, તોજ મજા આવે. પપ્પા નવ વાગ્યે ફેક્ટરી જવા નીકળી જાય છે એટલે સાડાસાત આઠ વાગ્યે બ્રેકફાસ્ટ લેવા ડાઈનીંગ ટેબલ પર બેસી જાય. મારે એમને અને તને મારી ફેવરીટ જગ્યાના ગાંઠીયા ખવડાવવા છે એટલે તને વહેલો ઉઠાડી, તૈયાર કરીને પછી આપણે ગાંઠીયા લઈને ઘરે બરોબર સાડાસાત વાગ્યે ઘરે પહોંચી જવાનું છે.’ ધરા અત્યંત ઉત્સાહમાં આવીને ફટાફટ બોલી ગઈ.
‘તું શું બોલે છે એની મને કશીજ ખબર નથી પડતી. તું એક કામ કર, રિસેપ્શનમાં વાત કરીને છાપા-બાપા મંગાવ ત્યાંસુધી હું એક કલાકની મસ્ત ઊંઘ ખેચી કાઢું.’ સૌમિત્રએ સીધું જ બેડમાં ઝંપલાવ્યું.
‘અરે ઓય! છાપા-બાપાની સગલી, મારે અહીંયા મારા બાપા સાથે તને મેળવવો છે અને તારે ઊંઘ ખેચવી છે? નો વેઝ, ચલ બ્રશ કર અને પછી નહાવા જા. અડધો કલાક આપું છું તને. સાડા છને પાંચે તું મને રૂમની બહાર જોઈએ અને એ પણ એકદમ હેન્ડસમ બનીને સમજ્યો?’ આટલું બોલીને ધરા રૂમના બારણા તરફ ચાલવા લાગી.
ધરાને રૂમની બહાર જતાં જોઇને સૌમિત્રએ બેડ પરથી રીતસર કુદકો માર્યો અને એનો હાથ પકડ્યો.
‘આમ મને એકલો અટૂલો, અજાણ્યા શહેરની અજાણી હોટેલના અજાણ્યા રૂમમાં મુકીને ક્યાં ચાલ્યા રાજકોટના રાણી? જરાક મને નહાવામાં મદદ તો કરો.’ સૌમિત્રની ઊંઘ અચાનક જ જાણેકે ગાયબ થઇ ગઈ હતી અને તેના ચહેરા પર તોફાન રમી રહ્યું હતું.
‘જસ્ટ શટ અપ એન્ડ ગો ટુ ધ બાથરૂમ. હું રિસેપ્શન પર તારી રાહ જોવું છું. સાડાછ સુધી જો તું નીચે ન આવ્યો તો હું ઘેરે જતી રહીશ, પછી રહેજે આખો દિવસ એકલો અટૂલો, અજાણ્યા શહેરની આ અજાણી હોટલના એક અજાણ્યા રૂમમાં. જો આજે તું સાડા છએ નીચે ન આવ્યો તો પછી સીધા કાલે સાંજે લીમડા ચોક બસ સ્ટેન્ડે જ મળશું, અમદાવાદ જવા માટે.’ સૌમિત્રનો હાથ છોડાવી ને ધરા ફટાફટ રૂમની બહાર નીકળી ગઈ.
‘અરે, વાત તો સાડાછ ને પાંચની થઇ હતી, આમ પાંચ મિનીટ ઓછી કેમ કરી દીધી? આ તો ચીટીંગ કહેવાય, ધરા? સાંભળે છે?’
સૌમિત્ર હસતાંહસતાં બોલી રહ્યો હતો પણ હોટલના દાદરા ઉતરી રહેલી ધરા પર તેની કોઈજ અસર ન પડી, હા એ સ્મિત જરૂર રેલાવી રહી હતી.
==::==
‘તને ખરેખર એવું લાગે છે ભૂમિ કે સૌમિત્રભાઈ આવું કરી શકે?’ ભૂમિ સાથે ચ્હા પીતાંપીતા નિશાએ સવાલ કર્યો.
‘ખબર નહીં યાર પણ મેં જે રીતે છેલ્લે એની સાથે વર્તન કર્યું હતું એનો ગુસ્સો એને હજીપણ હશે તો એ ગમે તે કરી શકે છે.’ ભૂમિ એ બિસ્કીટ ખાતાખાતા કીધું.
‘મતલબ કે આખરે તું સ્વીકારે છે કે તારી પણ ભૂલ હતી.’ નિશાના ચહેરા પર સ્મિત હતું.
‘ના ભૂલ તો એની જ હતી મારી લાગણીઓને હર્ટ કરી હતી એણે. હી ડિઝર્વ્ડ વ્હોટ હી ગોટ!’ ભૂમિ હજીપણ પોતાની એ દિવસની વર્તણુક પર કાયમ હતી.
‘તો પછી બીક શેની?’ નિશા બોલી.
‘એટલે?’ ભૂમિ સમજી શકી નહીં કે નિશા શું કહેવા માંગે છે.
‘એટલે એમ જ કે તને તારું સ્ટેન્ડ બરોબર લાગે છે, પણ તું એ સ્વીકારે છે કે તે સૌમિત્રભાઈનું છુટા પડતા પહેલા ઈન્સલ્ટ કર્યું હતું. તો પછી ફેઈસ ઈટ ના? હવે સૌમિત્રભાઈને તારું અપમાન કરવા દે? દુનિયા આપણી મરજી થી જ ચાલે એવું જરૂરી છે? એમને પણ એમનું આ બે-અઢી વર્ષથી સંભાળી રાખેલું ફસ્ટ્રેશન દૂર કરી દેવા દે ને?’ નિશા એ પણ ચ્હાની ચુસ્કી લેતાં કહ્યું.
‘એ મને એકાંતમાં કશું કહેશે તો મને કોઈજ વાંધો નથી, પણ બધાંની સામે...અને બદલો લેવા એ જો અમારો પાસ્ટ બધા સામે ખાસ તો વરુણની હાજરીમાં બહાર લાવશે તો? મને ખરેખર તો એની જ બીક છે. એક વખત તો મેં એમ પણ વિચારી લીધું હતું કે હું કોલકાતા જ રહું અને એના બૂક રીડીંગના દિવસે જમશેદપુર ન જાઉં. પણ પછી મારો દિવસ અહિયાં કેવી રીતે જાય જ્યાં સુધી હું એ દિવસે વરુણ સાથે વાત કરીને કન્ફર્મ ન કરું કે સૌમિત્રએ એને કશું જ નથી કીધું? એટલે મારે જવું તો છે જ, પણ પેલી બીક મારો પીછો નથી છોડતી નિશા.’ ભૂમિએ પોતાની મજબૂરી નિશા સામે ખુલ્લી કરી દીધી.
‘મને એમ કે’ ભૂમિ, છુટા પડ્યા પહેલાંની ઘડી સુધી તું સૌમિત્રભાઈને અને સૌમિત્રભાઈ તને કેટલો પ્રેમ કરતાં હતા? એકદમ સાચું અને દિલ પર હાથ મૂકીને કે’જે.’ નિશાએ સવાલ કર્યો.
‘ખૂબ, ભરપૂર, અખૂટ...’ ભૂમિના ચહેરા પર અચાનક લાલાશ આવી ગઈ, એ બારીની બહાર જોઇને આછું સ્મિત આપી રહી હતી.
‘હમમ... એટલે એનો મતલબ એમ જ થાય કે તમારા બંનેનો એકબીજા પર એ ઘડી સુધી વિશ્વાસ પણ ખૂબ જ હશેને?’ નિશાએ ભૂમિને બીજો સવાલ કર્યો.
‘ઓફકોર્સ, ખુદથી પણ વધારે.’ ભૂમિના અવાજમાં હવે વધારે સ્પષ્ટતા હતી.
‘એટલે ફક્ત જ્યારે સૌમિત્રભાઈએ તારી ઈચ્છા પૂરી ન કરી અને તને એને લીધે જે ગુસ્સો આવી ગયો ત્યાંસુધી તમારો પ્રેમ અતૂટ હતો ભૂમિ.’ નિશા ભૂમિની બાજુમાં આવીને બેઠી.
‘તું એક્ઝેક્ટલી શું કહેવા માંગે છે નિશા?’ ભૂમિના ચહેરા પર મૂંઝવણ સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી હતી.
‘હું એક્ઝેક્ટલી એમ કહેવા માંગું છું ગાંડી, કે સાચો પ્રેમ એટલો મજબૂર ક્યારેય ન હોઈ શકે કે કોઈ એક પાત્રની એક મિનીટની હતાશા કે ગુસ્સાને લીધે આમ ત્રણસો સાઈઠ ડિગ્રીએ ફરીને એને જ નફરત કરવા લાગે અને જો એમ થાય તો એ સાચો પ્રેમ નથી જ.’ નિશાએ ભૂમિનો હાથ પકડી લીધો.
‘હમમ...’ ભૂમિ નિશા શું કહેવા માંગે છે એ સમજવાની કોશિશ કરી રહી હતી.
‘જ્યાંસુધી વ્રજેશે મને સૌમિત્રભાઈ વિષે કહ્યું હતું, એ ખુબ ઈમોશનલ છે. એટલે મારા હિસાબે એ એવું જરાય નહીં કરે જેનાથી એમના ફર્સ્ટ લવને એટલે કે તને એમના કારણે કોઈપણ જાતની માનસિક કે શારીરિક તકલીફ પડે. બીજું, એ હવે એક મોટા લેખક બનવા જઈ રહ્યા છે એટલે એમને એમની ઈમેજની પણ પડી હોય. અને એમને એક સફળ લેખક તરીકે જોવાની તારી ઈચ્છા છે એ પણ તેં જ કહ્યું હતું ને જ્યારે તમે લોકો છુટા પડવાના હતા? તો તારા પ્રેમના પ્રસાદનો એ દુરુપયોગ કેમ કરે ભૂમિ? એમનું તારા બદલામાં ભાગ ન લેવો એ જ એમના પ્રેમનો સૌથી મોટો સાક્ષી છે. તું હજીપણ એમની એ વખતની ના ને પકડીને બેસી રહી છે પણ અત્યારે જ્યારે તું સૌમિત્રભાઈના પ્રેમને યાદ કરી રહી હતી ત્યારે તારા ચહેરા પરની લાલાશ એમના પ્રત્યે તારી લાગણી હજીપણ કેટલી અકબંધ છે એ સાબિત કરે છે. મને ખબર છે ભૂમિ કે તું એ નહીં જ સ્વીકારે, પણ એ સમજવા માટે તારે નિશા અને મારે ભૂમિ બનવું પડે. એટલે ડોન્ટ વરી. એવું કશું જ નહીં થાય જેવું તું અત્યારે વિચારી રહી છે. હેવ ફેઈથ ઇન સૌમિત્રભાઈ, હેવ ફેઈથ ઇન હીઝ લવ.’ નિશાએ ભૂમિના ગાલ પર પોતાની હથેળી મૂકીને એને બે વખત ટપારી.
‘હમમ.. થેન્ક્સ નિશા, તે મારું મોટું ટેન્શન દૂર કરી દીધું.’ આટલું કહીને ભૂમિ નિશાને વળગી પડી.
‘એમાં થેન્ક્સ શેના ભૂમિ. હવે આપણે ફ્રેન્ડ્સ છીએ અને તેં મારા માટે જેટલું કર્યું છે... એનીવેઝ. જો હજીપણ તને સૌમિત્રભાઈ પ્રત્યે જરાક પણ ડાઉટ હોય તો એમની નોવેલ એક વખત વાંચી જા, આઈ એમ શ્યોર એમાંથી તને એમના અત્યારના સ્વભાવ અંગે અને એ તારા વિષે શું વિચારે છે એના વિષે જરૂરથી કોઈ ક્લુ મળશે.’ આટલું કહીને નિશા સોફા પરથી ઉભી થઇ અને ટેબલ પડેલા કપ-રકાબી અને નાસ્તાની ડીશો લઈને રસોડા તરફ વળી.
ભૂમિ પણ પોતાના રૂમમાં ગઈ અને એની હેન્ડીમાંથી એણે સૌમિત્રની નોવેલ બહાર કાઢી અને સતત એની સામે જોવા લાગી. બાદમાં નોવેલ ઉંધી ફેરવીને એનાં બેક કવર પર રહેલા સૌમિત્રના ફોટા સામે ભૂમિએ જોયું અને સ્વગત બોલી પડી...
‘આજે હું ડીપાર્ટમેન્ટ નહીં જાઉં પણ આટલા બધા વર્ષો પછી તને ફરીથી વાંચીશ, તને બીજી વખત સમજવાની કોશિશ કરીશ...તું આવને જમશેદપુર, આવતા મહીને? જોઉં છું તું કેટલો બદલાઈ ગયો છે.’
-: પ્રકરણ બત્રીસ સમાપ્ત :-
