ભાગ-૨૪
(માનની હલ્દી થઈ જાય પછી તેને દૂધથી નહવડાવે છે. બધા જતા રહેતા તે સૂઈ જાય છે, ચાર વાગ્યે તેને ઉઠાડી લગ્ન માટે તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે. તેની માતા તેને કંઈક કહેવા માંગે છે, પણ તેના પિતા આવી જતાં તેમના ડરથી તે કંંઈ કહી નથી શકતી. હવે આગળ....)
માં કે આંખો મેં દર્દ ઔર બાઉજી સે આજીજી ભી થી કી,
'વો હમેં સબ બતા દે... હમ સે હમાર માયકા મત છોડુંવા દે..."
લેકિન બાઉજી કા ખૌફ ઈતના થા કી વો કુછ કહ ના શકી ઔર આંખો મેં આસું લે કે વહાં સે ચલી ગઈ. હમાર બાઉજીને હમારી તરફ દેખ કર બોલે કી...
"દેખ ઔર એક બાર કાન ખોલ કે સુન લો માન કે અબ તુમ્હારી શાદી હો જાયેગી તો તુમ્હારા સસુરાલ હી તુમ્હારા ઘર કહલાયેંગા."
હમને ડરતે ડરતે ઉનસે પૂછા કી,
"ઔર યે ઘર, બાઉજી...?"
"માન યે ઘર તો તુમ્હારા ના હે, તુમ તો વૈસે ભી ઉસ ઘર કી અનામત બનાકર હમાર ઘર મેં રહ રહી થી. વો હી તુમ્હારા ઘર હૈ. તુમે વહીં પે જા કે રાજ કરના હી હૈ... તો દામાદજી કા, સાસ-સસુર કા માન રખના, ઉનકો કોઈ ભી શિકાયત કરને કા મૌકા મત દેના. ઉનકા કહેના માના તુમ્હારા કર્તવ્ય હૈ ઔર સમાજ કા નિયમ ભી... તો ઉસ હિસાબ સે ચલના ઔર અપની જુબાન મત ચલાના. અપની મરજી કી નહીં મગર દામાદજી ઔર સાસ સસુર બોલે ઉસકે હિસાબ સે જીના, ઉનકે હિસાબ સે રહેના, ખાના, પીના. બડા ઘરાના હૈ તો ઉનકે તૌર તરીકે શીખ લેના. યાદ રખના હમકો તુમ્હારી કોનો શિકાયત મિલની ના ચાહીએ."
હમને ભી અપના સર ઝુકા કે બોલે,
"જી બાઉજી..."
"યહીં રવૈયા હોવા ચાહીએ તુમ્હારા ખાસ કરકે સસુરાલમેં... તુમ્હારે સસુરાલમેં સબકી જી જાન લગાકર સેવા કરના. યહાં આને કા મન હો તો મુંહ ઉઠાકે મત ચલી આના. કભી કભી આઓ તો દામાદજી કો સાથ લેકર ઔર સાસ સસુરકી રજામંદી કે સાથ હી આના. કોઈ ભી બાત કે લીએ જુબાન મત ચલાના. ઔર સબસે બડી બાત ઘર પે આકે બિલકુલ મત બેઠના.'
"વૈસે ભી મેં તુમ્હે ઈસ ઘરમેં રહને ના દૂંગા. સબસે બડી બાત યાદ રખના કી તુમ્હારા માયકા સિર્ફ મહેમાન બનકર આઓગી તો હી હૈ, વરના નહીં. યે ભી યાદ રખના કી તુમ્હાર માયકેવાલો કા સર જુકાકર ના ચલના પડે ઐસી નોબત હી મત આને દેના. અગર તુમ્હારી વજહ સે હમારા સર જુક ગયા તો મુજસે બુરા કોઈ ના હોગા ઔર ના હોનેવાલા હૈ.'
"અબ કી જબ સસુરાલ જાઓ તો ભૂૂલસે ભી મુંડકર ઈસ તરફ મત દેખના. અગર ઉનસે કોઈ ભી શિકાયત હો તો શિકાયત કો કૂવે મેં ડાલ દેના ઔર ઉનકી કોઈ બાત બુરી લગે તો ઉસ પે મિટ્ટી ડાલ દેના. ઔર યહાં રુઠકર આને કી સોચના ભી મત, અગર આના પડે ઉસસે પહેલે કૂવે મેં ડૂબ જાના, કયોંકી તુમ્હારા માયકા તેરે લીએ ના હૈ ઔર ના રહેગા.'
"ચલો તૈયાર હો જાઓ ઔર મેરી સબ બાતે અપને મનમેં બિઠા ભી લો. બારાત આતી હી હોગી, મુજે ઈનકે સ્વાગતકી તૈયારી દેખ લેતા હું. ઔર અપની માં કી બાત મત સૂન ના, યે ઘર મેરા હૈ ઔર યહાં પે હમ કહે ઐસા હી હોગા, સમજી."
બાઉજી તો ચલે ગયે, મગર હમ સબ યે સુનકર હી સિહર ગયે કી બાઉજી યે કયાં બોલ રહે હૈ. હમ તો ઉનસે કુછ કહને સે રહે ઔર સિર્ફ આસું હી બહાતે રહ ગયે. વૈસે ભી કહતે ભી કયા જબ કી, કહી ગઈ બાતો કી ગહેરાઈ હી હમેં કહાં સમજ આ રહી થી. મગર બાઉજી કા ખૌફ હી હમારી આંખોમેં આસું લાને કે લીએ કાફી થા.
મગર બાઉજી કે વહાં સે જાને કે બાદ માં ઔર દોનો બડી બાઈસા અપની આંખોમેં આસું લીએ વહાં આ ગઈ. વો સબ કબસે રો રહી થી મગર કીસીમેં ભી કુછ બોલને કી કુછ હિંમત ના થી.
આખિર મેં સિર્ફ માં ઈતના બોલી કી,
"માન કો જલ્દી સે સજ્જા દો ઔર ઉસકા મુંહ ભી ધૂલા દેના, ઔર ઉસે, કપડે ભી ઠીકઢાક કર દેના. કભી ભી બારાત આ શકતી હૈ."
કહતે કહતે વો વહાં સે આસું બહાતે ચલી ગઈ. હમારી બાઈસા ભી હમે તૈયાર કરને લગી, મગર ઉનકી આંખોમેં કભી કભી પાની આ જાતા થા, મગર વો પોંછ દેતી. હમે સોને કે ગહને પહના દીએ. હમારા ઘૂંઘટ લંબા કર કે બડી બાઈસાને હમકો ખટિયા પે બિઠા કે બોલા કી,
"માન તુમ બેઠો... જબ બારાત આયેંગી, દુલ્હા આ જાયેગા તબ હમ તુમકો લિવાને હમ આ જાયેંગે. તબ તક હમ માં કી કામ મેં મદદ કરને જાતે હૈ."
દૂસરી બાઈસા બોલી કી,
"માન આરામ સે બેઠો તુમ... હમ આ રહે હૈ."
હમારે મનમેં બહોત સારે સવાલ થે, મગર હમ જાનતે થી કી ઉનસે પૂછને પર કોઈ જવાબ નહીં મિલનેવાલા તો હમને અપના સિર હિલા દીયા ઔર વો વહાં સે ચલી ગઈ. હમ વહાં ભી બેઠે હી રહ ગયે.
થોડી દેરમેં શહનાઈ, ઢોલ ઔર નગારે કી હલ્કી હલ્કી અવાજ સુનાઈ દે રહી થી, ધીરે ધીરે અવાજ તેજ હોતી ગઈ. અવાજો પરસે ઐસા લગ રહા થા કી સબ લોગ જયાદા ખુશીમેં નાચ રહે થે.
બહોત દેર બાદ ઢોલ નગારે કી અવાજ બંધ હોને કે બાદ સબ રસ્મે રિવાજ નિભાને શરૂ હો ગઈ. થોડી દેર બાદ હમેં ભી વહાં પે બુલાયા ગયા ઔર હસી મજાક કે સાથ હમારી જયમાલા કી રસમ શરૂ હુઈ.
ઉનકે દોસ્તને હમસેં કહા કી,
"ભાભીજી હમારે દોસ્ત કો અપના પ્યારા સા ચહેરા તો દિખાઓ."
"ફિર કયા ઉસને અપના ચહેરા દીખાયા? ઉસને અપને દુલ્હે કા ચહેરા દેખા કી નહીં?"
મીનાએ ખૂબ ઉત્સાહથી પૂછ્યું તો,
"ના... તેને કહ્યું કે,
'હમારે યહાં તો ઐસા રિવાજ હોતા હૈ કી શાદી સે પહેલે દુલ્હા દુલ્હન એક દૂસરે કો દિખ હી નહીં શકતે. ફિર હમે કૈસે પતા હોગા કી હમાર દુલ્હા કૈસા દિખતા હૈ?"
"તો ફિર તુમ્હારા મન નહીં હુઆ કયાં કી અપના દુલ્હા દેખને કા?"
મેં તેને પૂછયું તો,
"મન તો હુઆ થા, પર કયાં કરે હમ ઘૂંઘટ મેં ઔર વો સહેરે મેં ફિર કૈસે દેખ શકતે હૈ."
"પર બાતે તો કર હી શકતી હો ના? ઉસમેં સહેરા યા ઘૂંઘટ થોડા ના બીચ મેં આ રહા થા?"
"વો તો હૈ, પર ઘર કે બડે વહાં તો હોતે હે ના, તો હમ બોલ ભી કૈસે શકતે હૈ. બોલના ભી હો તો બોલે કૈસે... વો ભી તો બોલ નહીં રહે થે ના...
હમારી જયમાલા મેં સિર્ફ ઉનકે દોસ્ત હી મજાક કર રહે થે. ઔર વો ભી ઘર કે બડે આંખ દિખાતે તો યે લોગ ભી ચૂપ હો જાતે ઔર ઈધરઉધર દેખને લગતે થે...
(તો શું માન તેના પતિનો ચહેરો જોયા વગર જ લગ્ન કરી લેશે? શું તેના પિતાની સામે અવાજ ઉઠાવી શકશે અને પૂછી શકશે? તેની મા કે બહેનો તેના માટે કંઈ કરી શકશે કે નહીં? આ લગ્ન થશે કે પછી માન કંઈક ગતકડું કરશે?
જાણવા માટે વાંચો આગળનો ભાગ... પ્રેમનો સાથ કયાં સુધી........૨૫)
