આ વાર્તા "સત્યના પ્રયોગો" અથવા "આત્મકથા" માં લેખક જોહાનિસબર્ગમાં હિંદી મહેતાઓની મુશ્કેલીઓ અને તેમની નિર્ધારણ વિશે લખે છે. લેખકને ચાર હિંદી મહેતા મળ્યા હતા, પરંતુ ટાઈપિંગ માટે કોઈ યોગ્ય સહાયક ન મળતા, તેમણે ટાઈપિંગ શીખવવા માટે બે લોકોને પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ અંગ્રેજી જ્ઞાનની અભાવના કારણે તેઓ સફળ ન થઈ શક્યા. લેખકને એક ટાઈપિંગ એજન્ટ દ્વારા સ્કૉટલૅન્ડથી આવેલા મિસ ડિક નામની એક કુમારિકા મળી, જે હિંદી મહેતા હેઠળ કામ કરવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરે છે. મિસ ડિકની ટાઈપિંગ ક્ષમતા ઉત્તમ હોય છે અને તે તરત જ કામ શરૂ કરે છે. લેખક તેને સંપૂર્ણ વિશ્વાસ આપે છે, અને મિસ ડિક તેમના કામમાં ખૂબ જ સફળ થાય છે. જ્યારે મિસ ડિક મિસિસ મૅકડોનલ્ડ બને છે, ત્યારે પણ લેખક સાથે તેમના વ્યવહાર ચાલુ રહે છે. આ વાર્તા વિશ્વાસ, પ્રતિષ્ઠા અને કાર્યક્ષમતા અંગેના લેખકના વિચારોને દર્શાવે છે.
સત્યના પ્રયોગો - ભાગ-4 - 12
Mahatma Gandhi 
દ્વારા
ગુજરાતી ફિક્શન વાર્તા
વર્ણન
આ પ્રકરણમાં ગાંધીજીના અંગ્રેજો સાથેના કેટલાક વધુ અનુભવોનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. જોહાનિસબર્ગમાં ગાંધીજીએ બે હિન્દી મહેતાને ટાઇપિંગ શીખવ્યું, પણ અંગ્રેજી જ્ઞાન કાચું હોવાને લીધે તેમનું ટાઇપિંગ કદી સારૂ ન થઇ શક્યું. ગાંધીજીના સારા ટાઇપિસ્ટ શોધવા હતા પરંતુ કોઇ અંગ્રેજ કાળાના હાથ નીચે કામ કરવા તૈયાર નહીં થાય તેવું તેમને લાગ્યું. છેવટે મિસ ડિક નામે એક સ્કોચ લેડી મળી જેને ગાંધીજીના હાથ નીચે કામ કરવામાં કોઇ વાંધો નહોતો. તેનું કામ ઉત્તમ હતું. ગાંધીજીએ તેને સાથી પસંદ કરવામાં મદદ કરી અને કન્યાદાન પણ આપ્યું હતું. ગાંધીજીને શોર્ટહેન્ડ રાઇટરની જરૂર હતી તેથી મિ.શ્લેશિન નામની 17 વર્ષની છોકરીને નોકરીએ રાખી. તે પગાર માટે નહીં પરંતુ ગાંધીજીના આદર્શો ગમતા હોવાથી તેમની સાથે કામ કરવા આવી હતી. આ છોકરી દિવસ-રાતનો ભેદ જોયા વિના કામ હોય ત્યાં એકલી ચાલી જતી. જ્યારે ગાંધીજી જેલમાં હતા ત્યારે પણ તે એકલી લડતને સંભાળી રહી હતી. લાખોનો હિસાબ, ઇન્ડિયન ઓપિનિયન પણ તેના હાથમાં હતું છતાં તે થાકતી નહોતી.
Novels