વિરાટગઢમાં હજુ પણ કસુમના પત્ર અને યશવંતના સપનાની ચર્ચાઓ ચાલી રહી હતી. લોકો મ્યુઝિયમના “વિશ્વાસનાં રંગ” વિભાગમાં પોતપોતાની વાર્તાઓ શેર કરવા આવતા અને એની સામે ઉભા રહીને ટકી જતાં... જાણે ત્યાં તેમનું કંઈક છૂપાયું હોય.
પરંતુ એક સાંજ કંઈક અલગ હતી.
એ સાંજે આરવ, મીરા અને યશવંત ત્રણે મ્યુઝિયમ બંધ થયા બાદ પણ અંદર જ હતા. બહાર ધીમે ધીમે ઝાકળ પડતી જતી. અંદર ઘૂંટાળું શાંતિભર્યું વાતાવરણ હતું. એમણે નક્કી કર્યું કે કૂવાના 3D હોલમાં એક રાત્રિ શાંત ધ્યાન માટે પસાર કરવી. યશવંતની અંદર કસુમનો અવાજ ફરીથી આવતા લાગ્યો હતો.
“તું સાંભળી શકે છે ને?...”
એ અવાજ આરવને નહિ, યશવંતને જ સાંભળાતો હતો.
🌀 અંતરમનનો પ્રવાહ
યશવંત આંખ મીંચી બેઠો હતો. એક ક્ષણે તેને લાગ્યું કે તેનું શ્વાસ લેવામાં પણ અવરોધ થતો જાય છે. તે એક અંધકારમય ભીનું જગ્યા જોઈ શકે છે – જ્યાં એક યુવતી ઊભી છે, સફેદ સાડી પહેરેલી, અને પાંજરાની પાસે.
કસુમ?
"હું અહીંથી બહાર જવા માંગું છું... પણ મારા અવાજને હજુ કોઈ વિશ્વાસપૂર્વક સાંભળ્યું નથી,” તે બોલી.
અચાનક યશવંત ઉઠીને ઉભો થયો. તે મીરા પાસે દોડી ગયો: “મને લાગ્યું હું પાંજરો જોઈ રહ્યો છું. એમાં કસુમનો અવાજ બંધ છે.”
મીરાએ ગંભીર થઈ પૂછ્યું: “શું તે અવાજ તને જ સંબોધે છે?”
"હું એનો અવાજ પહેલાથી સાંભળતો હતો, પણ આજે એ સ્પષ્ટ બોલી રહી છે. એવું લાગે છે કે મારી ભૂતકાળની કોઇ ભૂલ છે જે તેને બંધન આપતું હશે.”
📖 મ્યુઝિયમના પાંજરાનું રહસ્ય
મ્યુઝિયમના નંદી હોલમાં એક જુનોખરું પાંજરું વર્ષોથી હતું. કોઇ જાણતું નહતું એ કયાંથી આવ્યું હતું, પણ હવે યશવંતએ નક્કી કર્યું કે એની અંદર રહસ્ય છે. તેઓ ત્રણે મળીને રાતના 12 વાગે પાંજરો ખોલવાનો નક્કી કરે છે.
પાંજરાનું તાળું જર્જરિત હતું, પણ આરવે કાળજીપૂર્વક ખોલ્યું. અંદર એક સાફ કરેલું નોટબુકનું પાનું હતું – ચમકીલા આકરોમાં લખાયેલું:
"મારું નામ કસુમ હતું. મેં પાંચવાં જન્મમાં યશવંતને શોધ્યું. હવે એમના અવાજથી મારી મુક્તિ છે.”
યશવંત એ વાંચી ગુમ થઈ ગયો. ત્યાર બાદ એની આંખો બંધ થઈ ગઈ... અને તે બેભાન થઈ ગયો.
🌌 ભૂતકાળની સફર – યશવંતના વિચારોમાં પ્રવેશ
અંધકાર. પછી દીવા. પછી ભજનના સ્વર. યશવંત એક જૂના કિલ્લામાં ઉભો હતો. સમક્ષ કસુમ એક કવિતાની પંક્તિ બોલી રહી હતી:
"તારી આંખોમાં હું માનવી હતી,
પણ જન્મ પછી હું પાંજરા જેવી થતી ગઈ."
કસુમ યશવંત પાસે આવી. એની આંખોમાં શાંતિ હતી.
“મારું મોક્ષ તું લાવશે, ત્યારે નહીં જ્યારે તું મને પ્રેમ કરશે,
પણ ત્યારે જ્યારે તું તારા વિના મને પ્રેમ કરાવી શકીશ.”
આ લાઇન યશવંતના હૃદયમાં ઘૂસી ગઈ. એ જાગી ગયો.
🕯️ સત્યનો અવાજ – દૈવજ્ઞાનિક દર્શન
આ ઘટનાના થોડા દિવસ બાદ, વિરાટગઢમાં એક દૈવજ્ઞાની સ્ત્રી આવી – નામ હતું માધવીબેન. તેમણે યશવંતની વાત સાંભળી અને કહ્યું:
"તમારું અને કસુમનું બંધન હવે અંતિમ ધોરણે છે. જો તું તારા અવાજથી વિશ્વને આશા આપી શકે, તો એની આત્મા મુક્ત થવાની શક્યતા છે.”
માધવીબેનએ યશવંત માટે એક 'અંતરમન કક્ષાનો સભા' રાખવાની ભલામણ કરી, જ્યાં તે પોતાની અંદરથી આવતી વાતોને જાહેર કરશે.
📣 જાહેર સભા: યશવંત બોલે છે
વિરાટગઢની વિદ્યા વિહાર શાળામાં આખું ગામ ભેગું થયું. યશવંત મંચ પર ઊભો હતો. પાંજરું અને કસુમની ડાયરી સામે રાખી તેણે પોતાનું હૃદય ખોલ્યું:
“હું માનું છું કે આત્માઓ પાછા ફરતી હોય છે. પરંતુ કદાચ... આ પુનર્જન્મ આત્માની નહિ – ભાવનાની છે. જો આપણે એકબીજાને સમજી શકીએ, તો ભીતરના પાંજરા ખુલી શકે.”
શાંતિ. જોરદાર તાળી.
એમણે જાણ્યા વગર પણ કસુમની મુક્તિ હવે નજીક હતી.
📝 ભાગ ૬ માટે સંકેત:
યશવંતને હવે કસુમનો એક અંતિમ સંદેશ મળે છે – એમાં છે એક જન્મ પહેલાંનો મોટો ગુનો.
મીરાને પોતાના સ્વપ્નમાં પોતે પણ એક ભૂતકાળની પાત્ર હોવાનું આભાસ થાય છે.
વિરાટગઢમાં એક અદ્રશ્ય ઉપદ્રવ શરુ થાય છે... શું એ કસુમની બાકી રહી ગયેલી કાર્મિક શક્તિ છે?
