સમજણનું ઘર
એક સુંદર ગામ હતું, જ્યાં ચારેય બાજુ લીલોતરી છવાયેલી હતી અને નદી ધીમે ધીમે વહેતી હતી. આ ગામમાં, એક નાનકડી ઝૂંપડીમાં, સુધા અને તેનો પુત્ર આયુષ રહેતા હતા. સુધા ખૂબ જ મહેનતુ અને દયાળુ હતી, પણ આયુષ થોડો જીદ્દી અને ગુસ્સાવાળો હતો. નાની નાની વાતમાં તે ગુસ્સે થઈ જતો અને કોઈની વાત સાંભળતો નહોતો.
એક દિવસ, ગામમાં એક વૃદ્ધ સંત આવ્યા. તેઓ ખૂબ જ જ્ઞાની હતા અને તેમના ચહેરા પર શાંતિ છવાયેલી હતી. ગામના લોકો તેમની પાસે પોતાની સમસ્યાઓ લઈને આવતા અને સંત તેમને યોગ્ય માર્ગદર્શન આપતા. સુધા પણ આયુષની સમસ્યા લઈને સંત પાસે ગઈ.
"મહારાજ," સુધાએ વિનમ્રતાથી કહ્યું, "મારો પુત્ર આયુષ ખૂબ જ ગુસ્સાવાળો છે. તે કોઈની વાત સાંભળતો નથી અને નાની નાની વાતમાં ઝઘડો કરે છે. કૃપા કરીને તેને સાચો રસ્તો બતાવો."
સંતે આયુષ તરફ જોયું, જે ગુસ્સામાં મોં ફુલાવીને ઊભો હતો. સંત હસ્યા અને કહ્યું, "બેટા, તારી આ સમસ્યાનો ઉકેલ એક નાનકડા ઘરમાં છે. શું તું એ ઘર શોધી શકીશ?"
આયુષને આશ્ચર્ય થયું. "ઘર? કેવું ઘર, મહારાજ?"
સંતે સમજાવ્યું, "એવું ઘર જ્યાં તને સમજણ મળશે. પણ એ ઘર બનાવવું પડશે."
સંતે આયુષને એક લાકડાનો ટુકડો આપ્યો અને કહ્યું, "દરરોજ, જ્યારે તને ગુસ્સો આવે, ત્યારે આ લાકડાના ટુકડા પર એક ખીલ્લી ઠોકજે. અને જ્યારે તને કોઈ વાતની સમજણ પડે, ત્યારે એક ખીલ્લી કાઢી નાખજે. જ્યારે બધી ખીલ્લીઓ નીકળી જાય, ત્યારે તને સમજણનું ઘર મળી જશે."
આયુષે સંતની વાત માની. શરૂઆતમાં, તેને રોજ ઘણી ખીલ્લીઓ ઠોકવી પડતી હતી, કારણ કે તેને વાત વાતમાં ગુસ્સો આવતો હતો. ધીમે ધીમે, તેણે જોયું કે લાકડાનો ટુકડો ખીલ્લીઓથી ભરાઈ રહ્યો હતો અને તે કદરૂપો લાગતો હતો. તેને આ ગમતું નહોતું.
એક દિવસ, જ્યારે તેને ફરીથી ગુસ્સો આવ્યો, ત્યારે તેણે ખીલ્લી ઠોકવાને બદલે એક ક્ષણ માટે વિચાર્યું. તેને યાદ આવ્યું કે સંતે શું કહ્યું હતું. તેણે વિચાર્યું કે શું આ ગુસ્સો ખરેખર જરૂરી છે? શું તે શાંતિથી વાત કરી શકતો નથી?
આયુષે ધીમે ધીમે પોતાના ગુસ્સા પર કાબૂ મેળવવાનું શરૂ કર્યું. જ્યારે પણ તેને કોઈ બાબતની સમજણ પડતી, ત્યારે તે એક ખીલ્લી કાઢી નાખતો. શરૂઆતમાં ખીલ્લીઓ કાઢવી મુશ્કેલ હતી, કારણ કે ગુસ્સો અને જીદ તેના સ્વભાવમાં ઊંડે ઉતરી ગયા હતા. પણ જેમ જેમ તે વધુને વધુ વિચારતો ગયો, તેમ તેમ તેને લાગ્યું કે ઘણી બધી વાતો એવી હતી જે તે શાંતિથી ઉકેલી શકતો હતો.
સમય જતાં, લાકડાના ટુકડામાંથી ખીલ્લીઓ ઓછી થવા લાગી. આયુષે જોયું કે જ્યારે ખીલ્લીઓ નીકળી જતી, ત્યારે પણ લાકડા પર તેમના નિશાન રહી જતા હતા. આ જોઈને તેને અહેસાસ થયો કે ગુસ્સામાં બોલાયેલા શબ્દો અને કરાયેલા કાર્યો ક્યારેય સંપૂર્ણપણે ભૂંસાતા નથી, ભલે પછીથી સમજણ આવી જાય.
છેવટે, એક દિવસ, લાકડાના ટુકડા પર એક પણ ખીલ્લી બાકી ન રહી. આયુષ ખુશ થયો અને તે સંત પાસે ગયો.
"મહારાજ," તેણે આનંદથી કહ્યું, "મેં બધી ખીલ્લીઓ કાઢી નાખી છે! મને મારું સમજણનું ઘર મળી ગયું છે!"
સંત હસ્યા અને બોલ્યા, "બેટા, તારું સમજણનું ઘર તારા મનની અંદર જ છે. તે લાકડાનો ટુકડો તો ફક્ત એક માધ્યમ હતું. તને હવે સમજાયું છે કે ગુસ્સો કરવાથી કોઈ ફાયદો થતો નથી, ઊલટું તે નુકસાન પહોંચાડે છે. હવે તું શાંતિથી અને પ્રેમથી જીવતા શીખ્યો છે. પણ યાદ રાખજે, જેમ આ લાકડાના ટુકડા પર ખીલ્લીઓના નિશાન રહી ગયા છે, તેમ ગુસ્સામાં બોલાયેલા શબ્દોના નિશાન પણ સંબંધો પર રહી જાય છે. હંમેશા સમજી વિચારીને વર્તજે."
આયુષે સંતની વાત દિલથી સ્વીકારી લીધી. તે દિવસથી આયુષ એક સમજદાર અને શાંત બાળક બની ગયો. તેણે ક્યારેય ગુસ્સો ન કર્યો અને હંમેશા બીજાની વાત સમજવાનો પ્રયત્ન કર્યો. સુધા પણ પોતાના પુત્રના પરિવર્તનથી ખૂબ જ ખુશ હતી.
આમ, સંતના જ્ઞાન અને આયુષની મહેનતથી, "સમજણનું ઘર" તેના હૃદયમાં બની ગયું, જેણે તેના જીવનને ઉજ્જવળ બનાવી દીધું.
