આ વાર્તામાં લેખક પોતાના કુટુંબ સાથે દરિયાની મુસાફરીનો અનુભવ કરે છે. તેમણે પોતાનાં પરિવારજનોના જીવનમાં પરિવર્તન લાવવાનું, ખાસ કરીને પત્ની અને બાળકોના પોશાક અને ખાવામાં, મહત્વપૂર્ણ માન્યું. સંસ્કાર અને પરંપરાઓને ધ્યાનમાં રાખીને, તેમણે યુરોપીયન અને પારસી પોશાકનો આદર્શ સ્વીકાર કર્યો. જ્યારે તેઓ તોફાનમાં ફસાયા, ત્યારે મુસાફરો વચ્ચે ભેદ ભુલાઈ ગયા, અને બધા એકસાથે ઈશ્વરને સંભારવા લાગ્યા. આ તોફાનના સમયે, તેમની માન્યતાઓ અને સંસ્કારોને બાજુ પર રાખી, સૌ મીલનસર હોવા લાગ્યા. આ તોફાનના ભયમાં, માનવતાના એકતાનો અનુભવ થયો, જ્યાં હિંદુ અને મુસલમાન બધાં સાથે મળીને એક જ લક્ષ્ય તરફ આગળ વધ્યા.
સત્યના પ્રયોગો - ભાગ-3 - 1
Mahatma Gandhi 
દ્વારા
ગુજરાતી ફિક્શન વાર્તા
વર્ણન
આ કૃતિમાં આફ્રિકા જતા રસ્તામાં થયેલા દરિયાઇ તોફાનનું વર્ણન છે. અબ્દુલ્લા શેઠનો તાર મળતાં જ ગાંધીજી આફ્રિકા જવા માટે તૈયાર થયા. કુટુંબ સહિત ગાંધીજીની આ પહેલી દરિયાઇ મુસાફરી હતી. ગાંધીજી લખે છે કે હિન્દુઓમાં બાળવિવાહ થતા હોવાથી પત્ની મોટાભાગે નિરક્ષર અને પતિ ભણેલો હોય છે, તેથી પત્નીને અક્ષરજ્ઞાન આપવું જરૂરી છે. ગાંધીજીએ યુરોપિયનોની વચ્ચે સુધરેલા દેખાવા માટે કસ્તૂરબાને પારસી સાડી અને બાળકોને પારસી કોટપાટલૂન પહેરાવ્યાં હતાં. ડેક પર ખાવામાં છરીકાંટાનો ઉપયોગ જ કરવાનું શીખવાડ્યું. જ્યારે ગાંધીજીનો મોહ ઉતર્યો ત્યારે આ બધુ બંધ થયું. સ્ટીમર સીધી જ નાતાલ બંદરે પહોંચવાની હોવાથી માત્ર 18 દિવસ જ લાગવાના હતા. નાતાલ પહોંચવાને 3 કે 4 દિવસ બાકી હતા એવામાં દરિયામાં ભારે તોફાન આવ્યું. તોફાને એટલું લંબાયું કે મુસાફરો ગભરાયા. હિંદુ-મુસલમાન બધા સાથે મળીને ઇશ્વરને પ્રાર્થના કરવા લાગ્યા. ચોવીસ કલાક પછી વાદળો વિખરાયાં અને તોફાન શમી ગયું ત્યારે લોકોએ રાહતનો શ્વાસ લીધો. ગાંધીજીને તો અગાઉ તોફાનનો અનુભવ થયો હતો તેથી તેમને વધારે ભય ન લાગ્યો.
Novels