આ વાર્તામાં, 1942માં સાબરમતી જેલમાં એક નવા કેદી અને 35 વર્ષના કેદી 'મોતી' વચ્ચે સંવાદ થાય છે. નવાં કેદી પુછે છે કે, "ઓરખો છો?" અને મોતી, જે 22 વર્ષ પહેલા એક બંદૂકદાર તરીકે ઓળખાતા હતા, તેને યાદ આવે છે. તેઓ વચ્ચેની જૂની યાદો અને સમયની ગતિ વિશે ચર્ચા કરે છે. મોતીના જીવનમાં બદલાવ એ છે કે હવે તે એક વૃદ્ધ છે, જ્યારે નવાં કેદી સાથેની વાતચીત તેને તેમના યુવાન અભિગમની યાદ કરાવે છે. આ વાર્તા માનવ જીવનના પરિવર્તન અને સમયની ગતિને દર્શાવે છે, જેમાં જૂના સંબંધો અને યાદોનું મહત્વ રહેલું છે.
માણસાઈના દીવા - 2
Zaverchand Meghani 
દ્વારા
ગુજરાતી સામાજિક વાર્તાઓ
વર્ણન
“ઓરખો છો ?” પંચાવનેક વર્ષ્ની ઉંમરનો, સુકાઈ ગયેલ એક કેદી-મુકાદમ સાબરમતી જેલમાં એક નવા આવેલ સાઠેક વર્ષના કેદીને ૧૯૪૨ની સાલમાં એક દિવસ આ પ્રશ્ન પૂછતે પૂછતે પગે લાગતો હતો. “ના ઓળખાણ પડતી નથી.” નવા કેદીએ પોતનો સુક્કો ચહેરો હલાવીને એ મુકાદમ -કેદી પ્રત્યે અજાનપણું બતાવ્યું. “યાદ તો કરોઃ કંઈક મને ભાર્યો હશે !” યાદ આવતું નથી.” નવા કેદીએ ચહેરો ધારી ધારીને નિહાળ્યા પછી કહ્યું. “યાદ નથી આવતું ! બસ ! તે દા'ડે રાતરે ,વાત્રકકાંઠાના , ખેતરામાં ઝાંપલી આડેથી કોઈ બંદૂકદાર ઊઠેલો...”
Novels
વાત્રક નદીનાં ચરાંને કાંઠે કાંઠે ચાલ્યો જતો એ રસ્તો આડે દિવસે પણ રાતનાં ગામતરાં માટે બીકાળો ગણાય. ઉજળિયાત વરણનું ડાહ્યું માણસ એ કેડે રાતવરત નીકળવાની મ...