🎖️ પ્રકરણ ૧૩: લોખંડી પુરુષનું ઘડતર અને પિતાનો સ્વીકાર
યશના આશીર્વાદ અને નિધિની ભીની આંખો વચ્ચે વિસ્મયે ઘરનો ઉંબરો ઓળંગ્યો. અત્યાર સુધી જે વિસ્મય 'યશ-નિધિ' સામ્રાજ્યનો રાજકુમાર હતો, જેના દરેક કામ માટે નોકર-ચાકરો હાજર રહેતા અને જેની સવાર એસી રૂમમાં મોડી પડતી હતી, તે હવે 'ઓફિસર્સ ટ્રેનિંગ એકેડમી' (OTA) ના કઠોર અને અનુશાસિત વાતાવરણમાં પ્રવેશી ચૂક્યો હતો. વિસ્મયે ભારતીય સેનામાં જોડાવા માટે પોતાની આકરી તાલીમ શરૂ કરી દીધી હતી, જ્યાં તેણે સુંવાળી જિંદગી છોડીને સખત તાલીમનો આઘાત જીરવવાનો હતો.
તાલીમનો પહેલો દિવસ જ વિસ્મય માટે માનસિક અને શારીરિક પડકારથી ઓછો નહોતો. સવારે ચાર વાગ્યાના ટાઢા પવનમાં વ્હિસલના તીણા અવાજ સાથે ઉઠવાનું, ઠંડા પાણીએ સ્નાન અને પોતાની બેરેક (રૂમ) જાતે સાફ કરવાની આદત પાડવી તેના માટે શરૂઆતમાં અત્યંત કઠિન હતી. બૂટની પોલિશથી લઈને પોતાના કપડાં જાતે ધોવા સુધીનું દરેક કામ તેના માટે નવું હતું. યશનો પુત્ર હોવાને કારણે અત્યાર સુધી જે વિશેષ સવલતો અને વૈભવી સુવિધાઓ મળતી હતી, તે હવે ઈતિહાસ બની ગઈ હતી. અહીં તે માત્ર એક 'કેડેટ નંબર' હતો, કોઈ ઉદ્યોગપતિનો વારસદાર નહીં. શરૂઆતમાં તેનું શરીર સાથ નહોતું આપતું, પણ તેના મનમાં પ્રજ્વલિત દેશભક્તિની જ્વાળા તેને ક્યારેય રોકાવા દેતી નહોતી.
શારીરિક કષ્ટની તો જાણે કોઈ સીમા જ નહોતી. દસ કિલોના વજન સાથે પીઠ પર બેગ લટકાવીને માઈલો સુધી પહાડી રસ્તાઓ પર દોડવું, કાદવ-કીચડમાં છાતીના બળે ક્રોલિંગ કરવું અને ધોમધખતા તડકામાં કલાકો સુધી પરેડ કરવી—આ બધું જ વિસ્મયના શરીરને તોડી નાખતું હતું. અનેકવાર તેના સ્નાયુઓ ખેંચાઈ જતા, પગમાં લોહી નીકળે તેવા છાલા પડી જતા, પણ તે હાર માનવા તૈયાર નહોતો. જ્યારે પણ થાક તેને ઘેરતો, ત્યારે પિતાના એ શબ્દો તેના કાનમાં ગુંજતા: "મહેનત અને પ્રામાણિકતા જ આપણો સાચો વારસો છે." તેણે મનોમન નક્કી કર્યું હતું કે જો પિતાએ પથ્થરો સાથે કામ કરીને સામ્રાજ્ય બનાવ્યું છે, તો તે પોતાની જાતને પથ્થર જેવી મજબૂત બનાવીને દેશની રક્ષા કરશે. આ તાલીમ માત્ર શરીરને જ નહીં, પણ તેના મનોબળને પણ લોખંડી બનાવી રહી હતી. ઊંઘના અભાવ વચ્ચે સાવધ રહેવું, જંગલોમાં રાત વિતાવવી અને મર્યાદિત ખોરાક પર દિવસો કાઢવા—આ બધું હવે વિસ્મયના વ્યક્તિત્વને ઘડી રહ્યું હતું.
બીજી તરફ, ઘરે યશનું જીવન પણ સાવ બદલાઈ ગયું હતું. તેણે ધીમે-ધીમે આ કઠોર વાસ્તવિકતાનો સ્વીકાર કરી લીધો હતો. તે રોજ સવારે ઓફિસે જતાં પહેલાં વિસ્મયના ખાલી રૂમમાં જતો, તેના ટેબલ પર પડેલા સિવિલ એન્જિનિયરિંગના પુસ્તકો જોતો અને પછી બાજુમાં પડેલી વિસ્મયની નાનપણની તસવીર સામે સ્મિત કરતો. હવે યશના મનમાં કોઈ રંજ નહોતો; તેને ગર્વ હતો કે તેનો પુત્ર ઓફિસની આરામદાયક ખુરશી છોડીને દેશ માટે પરસેવો પાડી રહ્યો છે. જે યશ અત્યાર સુધી માત્ર 'બિઝનેસ ન્યૂઝ' જોતો હતો, તે હવે ટીવી પર સેના અને સંરક્ષણના સમાચાર વધુ ધ્યાનથી જોતો. જ્યારે પણ ટીવી પર વિસ્મયના યુનિટ કે એકેડમી વિશે કોઈ નાનકડી ખબર આવતી, ત્યારે યશના ગંભીર ચહેરા પર ગર્વની એક હળવી રેખા અચૂક દેખાઈ આવતી. નિધિ પણ દરરોજ પત્ર લખીને વિસ્મયને હિંમત આપતી, જોકે પત્રો લખતી વખતે તેની આંખોમાં પુત્રના વિરહના આંસુ છુપાયેલા રહેતા.
📰 અખબારની એ તસવીર અને જૂની યાદો
એક સવારે જ્યારે યશ ચા પીતા અખબાર વાંચી રહ્યો હતો, ત્યારે તેની નજર એક વિશેષ અહેવાલ પર પડી. 'યુવા કેડેટ્સનો સંઘર્ષ' શીર્ષક હેઠળ વિસ્મયની તાલીમ દરમિયાનની એક તસવીર છપાઈ હતી. તસવીરમાં વિસ્મય ભારે વજન સાથે કાદવમાં કસરત કરી રહ્યો હતો; તેના ચહેરા પર પરસેવો અને માટી હતી, પણ આંખોમાં એક અનોખી ચમક હતી.
તે તસવીર જોઈને યશ સ્તબ્ધ થઈ ગયો. ક્ષણભર માટે તેને પોતાનું બાળપણ અને એ દિવસો યાદ આવી ગયા, જ્યારે તે પોતાની કન્સ્ટ્રક્શન કંપની શરૂ કરવા માટે રાત-દિવસ લોહી-પરસેવો એક કરતો હતો. તેને સમજાયું કે જે રીતે તેણે પોતાના સપનાના સામ્રાજ્ય માટે પથ્થરો સાથે સંઘર્ષ કર્યો હતો, વિસ્મય પણ આજે એ જ રીતે માતૃભૂમિના સપના માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યો હતો. પિતા અને પુત્રના રસ્તા ભલે અલગ હતા, પણ મંજિલ મેળવવાની જીદ એક જ હતી.
🏠 પરત આગમન: એક નવો વિસ્મય
મહિનાઓની આકરી તાલીમ પછી વિસ્મય ટૂંકી રજા પર ઘરે આવ્યો. જ્યારે તેણે ઘરના ઉંબરામાં પગ મૂક્યો, ત્યારે આખો પરિવાર તેને જોતો જ રહી ગયો. વિસ્મય એકદમ બદલાઈ ગયો હતો. તેનો દેખાવ, તેની તામ્રવર્ણી ત્વચા, ટૂંકા લશ્કરી વાળ અને ચહેરા પરની અડગ મક્કમતા—તે હવે પહેલા જેવો સુકુમાર છોકરો રહ્યો નહોતો. તે વધુ મજબૂત, શિસ્તબદ્ધ અને પ્રભાવશાળી વ્યક્તિત્વ ધરાવતો સૈનિક બની ચૂક્યો હતો.
તેણે પરિવાર સાથે ઘણો ગુણવત્તાસભર સમય વિતાવ્યો. નિધિએ તેના મનપસંદ પકવાન બનાવ્યા, પણ હવે વિસ્મયના દરેક વર્તનમાં એક સૈનિકની શિસ્ત દેખાતી હતી. એક સાંજે બગીચામાં બેઠા હતા ત્યારે યશે પોતાની જિજ્ઞાસા રોકી ન શકી અને પૂછ્યું: "વિસ્મય, આટલી કઠિન ટ્રેનિંગ અને આટલા મોટા બિઝનેસનો ત્યાગ કર્યા પછી... શું તને ક્યારેય કોઈ પસ્તાવો નથી થતો?"
વિસ્મયે પિતા સામે જોયું અને મૃદુ હાસ્ય સાથે જવાબ આપ્યો, "પપ્પા, તમે મને જે આપ્યું છે તે આ દુનિયામાં કોઈ ન આપી શકે. તમે મને મહેનત કરવાની તાકાત અને સપના જોવાની હિંમત આપી છે. આજે ભલે હું તમારી ઓફિસમાં નથી બેસતો, પણ હું તમારા સપનાનો 'પડછાયો' નથી, હું તમારા 'સંસ્કારોનો વારસદાર' છું. જે શિસ્તથી તમે ઇમારતો બનાવી, એ જ શિસ્તથી હું દેશની રક્ષા કરીશ."
🚩 અંતિમ પડાવ: એક સૈનિકનો પુનર્જન્મ
વિસ્મય રજા પૂરી કરી ફરી પાછી પોતાની તાલીમ માટે નીકળી પડ્યો. ત્યાં પહોંચી તેણે પોતાની અધૂરી છોડેલી તાલીમ અત્યંત મહેનત અને દ્રઢતાથી પૂરી કરી. મહિનાઓ વીતી ગયા અને વિસ્મયનો સંપૂર્ણ કાયાકલ્પ થઈ ગયો. તેની કાયા હવે એક આરસના શિલ્પ જેવી મજબૂત અને તેજસ્વી બની ગઈ હતી. તડકામાં તપીને તેની ત્વચાનો રંગ થોડો શ્યામ થયો હતો, પણ તેના ચહેરા પર એક અજીબ આત્મવિશ્વાસની ચમક હતી. તેની ચાલમાં લશ્કરી અદબ હતી અને અવાજમાં આખા પહાડને ગજવી દેવાની શક્તિ હતી. તેણે શૂટિંગ, વ્યૂહરચના અને પર્વતારોહણ જેવા તમામ કઠિન તબક્કાઓ શ્રેષ્ઠ રીતે પાર કર્યા.
અંતે 'પાસિંગ આઉટ પરેડ'નો દિવસ આવી પહોંચ્યો. આ એ ક્ષણ હતી જ્યારે એક કેડેટ સત્તાવાર રીતે 'ઓફિસર' બને છે. યશ-નિધિ અને વૃદ્ધ દાદા-દાદી ગર્વ સાથે એકેડમીના મેદાનમાં પહોંચ્યા. જ્યારે બેન્ડના સૂર સાથે વિસ્મય માર્ચ-પાસ્ટ કરતો આગળ આવ્યો, ત્યારે હરગોવનદાસની આંખોમાં ગર્વના આંસુ છલકાઈ આવ્યા.
પરેડ પૂરી થયા પછી વિસ્મય વર્દીમાં સજ્જ થઈ, માથે કેપ અને ખભા પર લેફ્ટનન્ટના ચમકતા સ્ટાર્સ સાથે માતા-પિતા પાસે આવ્યો. યશે આગળ વધીને વિસ્મયને એક ગૌરવશાળી લશ્કરી સલામી (Salute) આપી. યશ ગળગળા અવાજે બોલ્યો, "બેટા, મેં હંમેશાં તને મારો પડછાયો માન્યો હતો, પણ આજે મને સમજાયું કે તારો પ્રકાશ એટલો તેજસ્વી છે કે તેમાં મારો પડછાયો પણ ઓગળી ગયો છે. તેં માત્ર તારો માર્ગ જ નથી બદલ્યો, તેં આ પરિવારનું ગૌરવ આકાશ સુધી પહોંચાડી દીધું છે."
વિસ્મયે પિતાના ચરણસ્પર્શ કર્યા અને કહ્યું, "પપ્પા, આ રસ્તો કદાચ મારો છે, પણ આ માર્ગ પર ચાલવાની હિંમત મને તમારા સંઘર્ષમાંથી મળી છે. આ દેશની સુરક્ષાની દીવાલ હવે મારો નવો પ્રોજેક્ટ છે."
