કથાની શરૂઆત એક રાતના દ્રશ્યથી થાય છે જ્યાં એક جوان કાઠી અને કાઠિયાણીની વાતો ચાલી રહી છે. કાઠિયાણી ઓરડામાં કોઈ ત્રીજા વ્યક્તિને અનુભવી રહી છે, જે કાઠી માટે ચિંતાનો વિષય બને છે. તે ડરથી પતિની સોડમાં સૂઈ જાય છે, પરંતુ તેની આંખો ઉદાસીની સાથે ઓરડાની દીવાલો પર ફરતી રહે છે. કથામાં સુદામડા ગામની વાત કરવામાં આવે છે, જ્યાં લોકો એકત્રિત થઈને એક સમસ્યા વિશે ચર્ચા કરે છે. ગામના ચોકીદાર લાખા કરપડાએ જણાવ્યું છે કે દરબારને મારનાર એનો સગો ભાઈ છે, જે ગામમાં કબજો મેળવવા આવી રહ્યો છે. લોકો આ સ્થિતિને લઈને ચિંતિત છે અને પોતાના ભાઈઓના વચ્ચેની લડાઈમાં કઈ રીતે સામેલ થવું તે નિર્ધારણ કરે છે. આ વાર્તામાં પરિવાર, સમુદાય અને ભાઈચારોની જટિલતાઓને દર્શાવવામાં આવે છે, જેમાં એકબીજાના માટેની લાગણીઓ અને સામાજિક સબંધોને મહત્વ આપવામાં આવે છે.
કરપાડાની શૌર્યકથા - 1
Zaverchand Meghani 
દ્વારા
ગુજરાતી વાર્તા
વર્ણન
કરપાડાની શૌર્યકથા - 1 સમે માથે સુદામડા પહેલો પોરોપેરે રેનરો, દીવડા ઝાકમઝાળ, પિયુ કંટાળે કેવડે, ધણ કંકુની લેળ. જુવાન કાઠી જુગલની મિલન-રાતને એવો પહેલો પહોર હતો. દીવડો ઝાકમઝોળ બળે છે. બાવીસ વરસનો મામૈયો ખાચર, પાંચાળના ડુંગરમાં રમી રમી રાતેાચોળ બનેલે કાઠી જુવાન એ રાતે કોઈ સુગંધી કેવડા સમો ફરે છે, એને રોમેરેામથી પહાડની જુવાની મહેકે છે, અને હજી પરણીને તાજી ચાલી આવતી કાઠિયાણી પિયુ ભેળી હિંગળોકિયે ઢોલિયે બેઠી બેઠી કંકુની પૂતળી જેવી દીસે છે. વાતો કરતાં કરતાં ઓચિંતાની કાઠિયાણી ઓઝપાઈ ગઈ. એનું મોં કાળું પડી ગયું. મામૈયા ખાચરે પૂછયું : “શું છે, કેમ ચકળવકળ જુએ છે ” “ કાઠી ! મને આ ઓરડામાં કોઈક ત્રીજા જણનો ઓછાયો પડ્યો લાગ્યો. ” “લે ગાંડી થા મા, ગાંડી ! કોક સાંભળશે તો તને બીકણ કહેશે. આંહી કોની મગદૂર છે કે પગ દઈ શકે ડેલીએ મારો સાવજ લાખો કરપડો ચોકી દઈ રહ્યો છે.”
Novels
સમે માથે સુદામડા
પહેલો પોરોપેરે રેનરો, દીવડા ઝાકમઝાળ,
પિયુ કંટાળે કેવડે, ધણ કંકુની લેળ.
જુવાન કાઠી જુગલની મિલન-રા...