Mara Hrdiyana Swas Gazal

અંજલી

અર્પણ

સ્વ. તૃપ્તિ ટાંક

આ પુસ્તક હું મારી મિત્ર તૃપ્તિ ટાંકને અર્પણ કરું છું કે જેણે આ ક્ષેત્રમાં આગળ વધવા માટે મને ખૂબ પ્રોત્સાહિત કર્યો હતો. તેની હર હંમેશ એક જ ઇચ્છા હતી કે મારો ગઝલસંગ્રહ પ્રસિદ્ધ થાય. તૃપ્તિ ટાંંકે એક મિત્ર તરીકેની ઓળક મને કરાવી. પરંતુ સમય અને સંજોગોને કારણે તે આપણી વચ્ચે હાજર નથી.

બીમાર તેને મૃત્યુ સુધી લઇ ગઇ. પરંતુ ભગવાન પાસે હું એટલી જ પ્રાર્થના કરું છું કે તે ક્યાંય પણ હોય ત્યાં તે સુખી થાય, ખુશ રહે, તેની દરેક આશ પૂર્ણ થાય તેવી હ્ય્દયની પ્રાર્થના સાથે હું આ મારો પ્રથમ ગઝલસંગ્રહ ‘અંજલિ’ તેને અર્પણ કરું છું.

- કેતન જી. મહેતા ‘અખંડ’

સ્નેહાવલોકન

શ્રી કેતન મહેતા યુવાન છે. તેઓ ‘રચના’ ના કાર્યક્રમોમાં ઉલટભેર ભાગ લે છે. તેમની રજૂઆત લાગણીસભર હોય છે. એક નાના સમારંભમાં તેમણે મને કંઇક સંકોચ સાથે વાત કરી કે તે એક ગઝલસંગ્રહને આકાર આપવાનું વિચારે છે. તેમણે મને જણાવ્યું કે તેમની કવિતા પાછળ એક કન્યા મિત્રનું પ્રોત્સાહન રહેલું છે અને તે મિત્રને મૃત્યુ પામી છે. તેથી આ પ્રથમ સંગ્રહ તે પેલી કન્યા મિત્રને અર્પણ કરવા માંગે છે. મેં તેમને સંગ્રહનું નામ ‘અંજલિ’ રાખવા સૂચવ્યું તો શ્રી કેતને તેનો સહર્ષ સ્વીકાર કર્યો. આ વાત પછી થોડા જ વખતમાં તેમણે મને ફોન ઉપર એવો આગ્રહ કર્યો.

શ્રી કેતને ગઝલનું સ્વરૂપ અપનાવ્યું છે. શ્રી કેતનને મિત્ર અકાળે ગૂમાવ્યાનો જે આઘાત લાગ્યો છે તે ઠેસ, તેને કારણે વલોપાત અને તેમાંથી જે કંઇ નીપજયું છે તે એક ભાવક બની અવલોકીએ તો સારી એવી શક્યતાઓઊભી કરે તેવી રચનાઓ સહજ રીતે ઉપસી છે. કવિને જે કહેવું છે તે યથા-તથ કહેવાયું છે. કૃતિઓમાં જ્ઞાનનો દંભ નથી, સાદગી છે.

અને તે એકજ એવી બાબત છે જે ધ્યાનમાં રાખી શ્રી કેતનને આગળ વધવાનું મન થાય કે, તે વર્તમાન ગઝલ સાહિત્યના પરિચયમાં રહી, છંદ જાળવે, શબ્દ ભંડોળ ઊભું કરે તો ભવિષ્યે ગુજરાતને તેમની પાસેથી પણ ઠીક કહી શકાય તેવી ગઝલો સાંપડે તેવી શક્યતા છે.

પોતાના ભાવવિશ્વમાંથી વધુ ને વધુ સારી ગઝલો આપે તેવી કેતન પાસેથી અપેક્ષા રાખી, શુભેચ્છા આપવી જરૂરી છે. આ શુભેચ્છામાં સ્નેહની માત્રા વધુ છે. ફરીથી હાર્દિક શુભેચ્છા.

ભાસ્કર ભટ્ટ

મારું નિવેદન

એક મેડી પરની આંખોએ કેડીને વળાંક આપ્યો

તો ઝરૂખો

આખે આખો ઝૂકી પડ્યો

- મધુકાન્ત જોષી

પ્રથમ તો મારા માતા-પિતાને હું વંદન કરું છું કે જેઓએ મને લખવા માટે ખૂબ પ્રોત્સાહન આપ્યું. મારા મોટા ભાઇ તેમજ બહેને પણ મને ખૂબ પ્રોત્સાહન આપ્યું છે.

આ પુસ્તક પ્રસિદ્ધ કરવામાં જે લોકો મને મદદરૂપ થયા છે તેઓને હું આ પ્રસંગે કેમ ભૂલી શકું ? આ પુસ્તક પ્રસિદ્ધ કરવા રાજ ત્રીશુલ કન્સ્ટ્રકશનના માલિક શ્રી જયસિંહભાઇ પઢિયાર સાહેબ તેમજ સત્યજીવ ગેસ એજન્સીના માલિક શ્રી વિજયભાઇ તેમજ આ પુસ્તકમાં જાહેરાત આપી મને મદદરૂપ થનાર તેમજ

મને લખવા પ્રેરિત કરતી સંસ્થા ‘રચના પરિવાર’, મને માર્ગદર્શન આપનાર તેમજ મારો પરિચય લખનાર શ્રી મધુકાન્તભાઇ જોષી, મારા આ પુસ્તકનું સુંદર ટાઇપસેટિંગ કરી આપનાર મારા રાહબર સમા ડૉ. એસ. એસ.

મારા જે સ્વપ્ન સમા દિવસો વિત્યા તે કૉલેજ શ્રી જી.કે.એન્ડ સી.કે બોસમીયા આર્ટસ એન્ડ કૉમર્સ કૉલેજ, મારા સર્વ કુટુંબીજનો, સ્નેહીઓ, સંબંધીઓનો હું હાર્દિક આભાર માનું છું.

- કેતન જી. મહેતા ‘અખંડ’

ક્રમ

૧. કોણ ?

૨. મીટાવા આવ્યો છું

૩. તકદીર

૪. મારી આંખો

૫. પથ્થર

૬. બની જશે

૭. ગમે છે

૮. વૃક્ષની તમન્ના

૯. રૂપાળા છો તમે

૧૦. રાહી છું

૧૧. બનાવી બેઠો

૧૨. વાત કરવી છે

૧૩. ન થઇ શકયો

૧૪. નથી હોતા

૧૫. ‘અખંડ’ એ હોતા નથી

૧૬. ભુલી જાઓ

૧૭. તારો સમય નથી

૧૮. રહેતા હતા

૧૯. શિકાયત અમારી છે

૨૦. હોય છે

૨૧. રાખી હતી

૨૨. પાગલ

૨૩. લૂંટાવતો રહું છું

૨૪. આંખો રડે છે મારી

૨૫. ઉઠાવી લેજે

૨૬. વળતો રહેજે

૨૭. ફરતા રહ્યા

૨૮. આગમન

૨૯. જિંદગી અકારી છે

૩૦. પીઠથી પીઠ અડેલી હતી

૩૧. સાંભળી

૩૨. મારું મૌત મસ્ત હશે

૩૩. ચાદર પણ નથી મળવાની

૩૪. ભાન થઇ જાય છે

૩૫. તકદીર

૩૬. એ જિંદગી છે

૩૭. આઘાત

૩૮. જીવ્યો છું

૩૯. પાલનહાર નથી મળતા

૪૦. તડફડાવું છું

૪૧. જીવવા નીકળ્યો હતો

૪૨. શરમાઇ જાય છે

૪૩. એ દોસ્ત

૪૪. મળી જો

૪૫. રહી ગયા

૪૬. દય થઇ ગયો છે

૪૭. ખોવાઇ ગયો

૪૮. જિંદગીની હકીકત

૪૯. સુંદરતાનું પ્રતીક છે તું

૫૦. મારી રચના

૫૧. સખી

૫૨. ખોયું ઘણું

૫૩. અરીસો

૫૪. સાથી...

૫૫. સૂરજ

૫૬. હકીકત

૫૭. ...રહે

૫૮. ...નથી

૫૯. રામ નામ સત્ય છે

૬૦. હિન્શા

૬૧. નીંદર

૬૨. બાળક

૬૩. શનીને...

૬૪. ક્રિષ્નની વાતો

૬૫. કોને કહું ?

૬૬. કેવી નથી

૬૭. ...રહ્યો છું

૬૮. ગુજરાત

૬૯. સ્ત્રી

૭૦. મૂકી ગયો

૭૧. ...છીએ

૭૨. લેશો

૭૩. સમજ

૭૪. “બા”

૭૫. વિદાય

૭૬. ગામડું

૭૭. ભાગ્ય

૭૮. મોંઘવારી

૭૯. ક્યાં જશો

૮૦. ...આવશે !

૮૧. જાય છે

૮૨. ...ને

૮૩. તો કહું.

૮૪. વીધવાની આંખમા

૮૫. તરશ

૮૬. સફર

૮૭. સાચી છે

૮૮. જોઇલે

૮૯. રહે

૯૦. હું શું કરૂં ?

૯૧. ફાવે તો કહું

૯૨. રાખી

૯૩. નથી પડતી

૯૪. ગઝલ

૯૫. પાંદડા

૯૬. જિંદગી

૯૭. ગઝલ ગણીત

૯૯. ના કરશો

૯૯. કોણ માનસે

૧૦૦. મળે

૧૦૧. ગયું !

૧૦૨. છે.

૧૦૩. પ્રેમ

કોણ ?

પ્રભાતે ઊઠી માતપિતાના ચરણ ર્સ્પશ કરવા,

ઇશ્વર સામે બે હાથ જોડીને નમન કરવા.

આ સંસ્કારનો સાગર છે એક રીતે પણ,

આ મારી જીવનનો આદર્શ છે કોણ ?

જીવનમાં પ્રેમને જ પરમેશ્વર માનવો,

સદા વડીલોનું સમ્માન જીવનમાં કરવું

જાણે મેં જીવનમાં લીધું હોય કોઇ પ્રણ,

એવો આ મારા જીવનનો આદર્શ છે કોણ ?

રાખના આ રમકડાનો મોહ ન રાખવો,

સદા પ્રકાશદેવો જીવનમાં જેમ પ્રકાશ આપે છે ભાણ,

નમે તે સૌને ગમે એવો નિશ્ચય કરાવે છે,

એવો આ મારા જીવનનો આદર્શ છે કોણ ?

આત્મા ને મસાણમાંથી માણસ બનાવો,

જિંદગીમાં શૂન્યમાંથી સર્જન કરતા શીખો.

જિંદગીની આંખે મીંચી આત્માની આંખો ખોલો,

એમ કહેનાર આ મારા જીવનનો આદર્શ છે કોણ ?

મીટાવા આવ્યો છું

તારા ચરણોમાં પ્રભુ શીશ ઝુકાવા આવ્યો છું,

ભક્ત ને ભગવાન વચ્ચેની પ્રીત નીભાવવા આવ્યો છું,.

હું રંક છું તારી સભામાં તમામ રાજાઓ વચ્ચે,

નથી કંઇ મિલકત એટલે હું આ દિલ લૂંટાવા આવ્યો છું.

પ્રભુ મારા શીશ પર હાથ સદા તારો રાખજે,

તારી રંગીન દુનિયામાં હું થોડું રંગાવા આવ્યો છું.

તારા આ સંસારમાં મને પૂરું રડવા પણ ન દીધો,

તારા હસીન અવસરમાં હું આંસુ વહાવવા આવ્યો છું.

એટલી મહેરબાની કરજે મારા ‘અખંડ’ મન પર પ્રભુ,

શરણ જો આપે તો અસ્તિત્વ મીટાવા આવ્યો છું.

તકદીર

એ ફૂલ સમુંં જીવતી હતી એ ફૂલ સમું હસતી હતી,

આંખો હતી ઉદાસ, પરંતુ મને એ કંઇક કહેતી હતી.

હર પળ તેના ચહેરા પર સાંજની સંધ્યા છલકતી હતી,

અને તેની આંખો કોઇના દર્શન માટે તરસતી હતી.

કેટલું હતું દર્દ દિલમાં પણ એ સદા હસતી રહી,

કોઇના પ્રેમની પ્યાસમાં દિનરાત એ ધગધગતી હતી.

‘તકદીર’ હતી છતાં તકદીર ના એ બદલી શકી,

એ જીવતી હતી છતાં દરરોજ એ મરતી હતી.

એ દોસ્ત હતી એ સાચી, એક હમદર્દ હતી તે સાચી,

એ લાગણીની વર્ષા બની હરપળમાં વરસતી હતી.

તકદીર ન જોઇ શક્યા ‘અખંડ’ એ જ આઘાત છે દિલે,

જે રોજ મળતી હતી એ આજ ચિતામાં બળતી હતી,

મારી આંખો

છે જાહજહાલી પણ મારી અહીં નવાબી નથી,

હજારો લડી છે જંગ પણ મારી કામિયાબી નથી.

મારું નસીબ લખાયું છે એવું, કે રડું છું વિરાનમાં,

છે ઉંઘ આંખોમાં પણ મારી આંખો ખ્વાબી નથી.

હસું છું, બોલું છું, બધા સાથે મીઠાશથી મહેફિલમાં,

છતાં સૌ કહે છે કે, હું જરા હાજરજવાબી નથી.

નિરસ છે જિંદગી છતાં ‘અખંડ’ છું આશાઓથી,

આસમાની મારી જિંદગી જરા પણ આફતાબી નથી.

મારા ડગમગતા કદમને સમજી બેઠા છે તે નશો,

કેમ સમજાવું મારે કે હું જરા પણ શરાબી નથી.

પથ્થર

આંખો પર થોડો ભાર આપી જુઓ, પથ્થર પણ રડતા હોય છે,

પોતાના જ નસીબને રાત્રિથી સવાર સુધી કોસતા હોય છે.

ગયા જન્મના કર્મો આ જન્મમાં ભોગવતા હોય છે,

પળ પળ પોતાની જાત સાથે આ લડતા હોય છે.

આપણે ઠુકરાવ્યો છે તેને રસ્તાનો રઝળતો પથ્થર કહી,

પરંતુ એ જ પથ્થર મંદિરોમાં દેવતા રૂપી પૂજાતા હોય છે.

નથી કંઇ પણ ફરિયાદ કરતા છતાં એ આપણી પાસે,

બાળકનું રમકડું બની ખુદની જાત ફેકાવતા હોય છે.

જુઓ તો નિર્જીવ બનીને પણ સજીવ એ હોય છે.

રાહ આપવા મુસાફરને કદમો નીચે પથરાતા હોય છે.

જિંદગી આખી લડતા રહે છે પોતાની જ જાત સાથે,

પળ પળ એ તૂટતા હોય છે છતાં ‘અખંડ’ એ રહેતા હોય છે.

છે બહું અકારું પરંતુ વરદાન સમજી સ્વીકારી લે છે નસીબ,

દિલને દિલમાં રડી બહાર ખુશીથી આ રખડતા હોય છે.

બની જશે

ખબર ન હતી કે ખુદા પણ રમત રમી જશે,

મારી આશાના મિનારા અહીં તુરબત બની જશે.

આ ચાર દિવસના જીવનમાં બે રોજ દુઃખ મળ્યા,

જાણ્યું નહીં દુઃખ બક્ષનાર મારી મુહબ્બત બની જશે.

હું કંગાળ છું પહેલેથી મને કંગાળ રહેવા દો દોસ્તો,

દિલ આપું તો આ દિલ મારું દૌલત બની જશે.

ફરી હાથ નથી ઉપાડવા મારે તો તારી સામે ખુદા,

હાથ જો ફરી જોડાશે તો એ તારી ઇબાદત બની જશે.

હું ચુપ એટલે છું કે મારે કોઇને કાંઇ કહેવું નથી,

પછી બોલું જો કંઇ ‘અખંડ’ તો એ શિકાયત બની જશે.

ગમે છે

મને મારા મૃત્યુના વિચાર પણ ગમે છે,

કે નફરત ગમે છે ને પ્યાર પણ ગમે છે.

જીવન તો મેં તલવારની ધાર પર રાખી દીધું છે,

કે મને ડગમગાવે એ આધાર પણ ગમે છે,

ભવરમાં ફસાઇને પણ આશા હું સાહિલની રાખું છું,

કે ભવરમાં રહી સાહિલના અણસાર પણ ગમે છે.

હું જિંદગીભર લડતો રહ્યો છું ખુદને ‘અખંડ’ રાખવા,

છતાં મને જીત ગમે છે, હાર પણ ગમે છે.

બસ હવે હું ‘અખંડ’ જિંદગીનો અંત કરવા માગું છું,

જો દફન મને કરે તો કબરનો ભાર પણ ગમે છે.

વૃક્ષની તમન્ના

હું પણ જીવ છું, મને પણ જીવવાની તમન્ના છે,

સદા ધરા પર ઘનઘોર થઇ રહેવાની તમન્ના છે.

ધરતીના આચલનું દૂૂધ પી હું વૃક્ષનો આકાર લઉં છું,

મને પર્યાવરણના પાવન ઝરણામાં રહેવાની તમન્ના છે.

રોજ, બરોજની ઠંડી-ગરમી સહી પણ હું ‘અખંડ’ રહું છું,

ખુદને મીટાવીને પણ માનવીને કંઇક દેવાની તમન્ના છે.

મારું અસ્તિત્વ ન મીટાવ માનવી, હું જીવ છું, કંઇ નિર્જીવ નથી;

જો તું મને મીટાવે નહીં તો તારા માટે દર્દ સહેવાની તમન્ના છે.

આજ મને ભલે ઉજાડી, ઉખાડીને તેં ફેકી દીધું ધરા પર,

પણ હજુ મારા મૃતદેહને કંઇક દેવા ને કહેવાની તમન્ના છે.

જિંદગી આખી એક જગા પર વિતાવી મેં એક જ વાત મહેસૂસ કરી,

કે હે માનવી તને લેવાની તમન્ના છે ને મને દેવાની તમન્ના છે.

રૂપાળા છો તમે

કેમ વર્ણવું મારે કે કેટલા રૂપાળા છો તમે,

મારા હ્ય્દયના દર્પણમાં સમાણા છો તમે.

તમારા રૂપથી ચંદ્રથી ચંદ્રમાઁ આકાશે નિખરી ગયો છે,

આકાશના ચંદ્રમાઁ પાછળ કદાચ છુપાણા છો તમે.

આ પૃથ્વી શું છે ? બસ એ તમારી તો આંખ છે.

જ્યાં મેં જોઇ સુંદરતા ત્યાં ત્યાં દેખાણા છો તમે.

કેશ ખુલે તો ઘટા ગગન પર થઇ ઉઠં પ્રિયે,

વિજળીના ચમકારે જોયું તો ઘટા પર છવાણા છો તમે.

‘અખંડ’ હું રૂપ જોઇ એનું, ખુદને ભૂલાવી બેઠો છું,

જે ભાન ભૂલાવી દે સૌને એવા રૂપાળા છો તમે.

રાહી છું

નથી કંઇ મંઝિલ મારી હું ભટકતો રાહી છું,

પળ પળ જિંદગીને મેળવવા હું મથતો રાહી છું.

ન રહ્યું કોઇ મારું જીવનમાં હું એકલો રહી ગયો,

મૃત્યુ ના પામી શક્યો ને જિંદગીથી સરકતો રાહી છું.

જે ચાંદ બની આસમાનમાં રહેવાના ખ્વાબ રાખતો,

તે આજ બની સિતારો અને આભમાં લટકતો રાહી છું.

કરે કોણ પરવા મારી જીવન હારી ગયા બાદ ‘અખંડ’

હું પળ પળ જીવી જિંદગી અને ખાખમાં મળતો રાહી છું.

બનાવી બેઠો

નફરતના ઓરડા મહીં હું મહોબ્બત સજાવી બેઠો,

કે અનમોલ મારા હ્યદયની હું કિંમત લગાવી બેઠો.

જ્યાં સ્થાન ના હતું પ્રેમનું એવા શહેરમાં જઇને,

હું હ્યદયની ત્યાં કોઇ ખંડિત મૂરત બનાવી બેઠો.

નિર્દોષ સ્મિતની પાછળ ઘણા દોષો છુપાયેલા હોય છે,

કે ફૂલ સમું સ્મિત સમજી હૈયે તેની સુરત વસાવી બેઠો.

ઘણી ઠોકરો બાદ ‘અખંડ’ હું સુરાલયમાં પહોંચ્યો છું,

કે કેફમાં ને કેફમાં હું મારી તુરબત બનાવી બેઠો.

વાત કરવી છે

રજા હોય જો આપની તો એક મુલાકાત કરવી છે,

તમારા સંગ મારે પ્રણયની એક વાત કરવી છે.

ઘડીભર પાસમાં જો બેસ તો બતલાવું કે પ્રેમ શું છે,

વિતાવી રાત વિરહની અને મિલનની પ્રભાત કરવી છે.

ઉતારી ચાંદ આભથી, એ તારી માંગમાં સજાવી દઉં,

મારે ચળકતા તારલાઓને તારી સૌગાત કરવી છે.

આંખોના રસ્તેથી તમે મારા દિલને મંઝિલ કરી છે,

દિલ ના કદી ભુલાવી શકે મારે તેને એવી યાદ કરવી છે.

તરસતી આંખોને ‘અખંડ’ હજુ ઇન્તજાર છે તમારો,

એક વેળા જો આવો અહીં કે મારે પ્રણયની વાત કરવી છે.

ન થઇ શક્યો

મારો એક સવાલ, સવાલ ન થઇ શક્યો,

તેનો એક જવાબ, જવાબ ન થઇ શક્યો.

ફીઝાનો હાથ પામ્યા બાદ તો જીવનમાં,

હું ફરી ખીલી અને ગુલાબ ન થઇ શક્યો.

તમે એટલે જ કહો છો ને કે મારામાં એ કશીશ નથી,

હું જાણું છું કે હું તમારી આંખનું ખ્વાબ ન થઇ શકયો.

હું દૌલત લૂંટાવતો ગયો બેપનાહ શરાબ પાછળ,

કે ફકીરી હાલ બાદ ફરી હું નવાબ ન થઇ શકયો.

એ દોસ્ત દુનિયામાં હું ‘અખંડ’ બનવા આવ્યો હતો,

દિલ તોડી ગયું કોઇ અને હું અખંડ ખિતાબ ન થઇ શકયો.

શે’ર સંભળાવ્યા સૌએ ને વાહ વાહ મેળવી મહેફિલમાં,

પરંતુ મારો જ શે’ર અહીં જરા લાજવાબ ન થઇ શકયો.

નથી હોતા

અમુક દાહ દિલના કોઇને દેખાણા નથી હોતા,

જયાં કેફ દેખાય છે એ બધા મયખાના નથી હોતા.

અમુક દર્દ હોય છે એવા જે સ્મિત થઇ રહેતા હોય છે,

દરેક દર્દ જિંદગીના કંઇ દિલમાં છુપાણા નથી હોતા.

વસ્યો હશે કદાચ તેના એકાદ અંશમાં ઇશ્વર,

કારણ વગર આ દુનિયામાં પાણા પૂજાણા નથી હોતા.

વહે છે રકત બનીને એ નસેનસમાં એવી રીતે,

ઘણા રૂપ એવા છે ઇશ્વરના જે દેખાણા નથી હોતા.

મરે છે દેહ, આત્મા કદી યે મરતો નથી ‘અખંડ’,

બદલે છે એ માળખા એટલે જ આત્માના ઠેકાણા નથી હોત.

‘અખંડ’ એ હોતા નથી

સરકતા હોય છે આંસુ અને હોઠ તરસતા હોય છે,

જે ઘટા બની છવાઇ ગયા એ વાદળ વરસતા હોય છે.

ઘણા દર્દ દિલના ઘણા દુનિયાને દેખાવા નથી દેતા,

દિલે વસતા હોય છે દર્દ ને તે મજબૂર થઇ હસતા હોય છે.

રહે છે એવી રીતે એ કે એ સંસારમાં ઘણા સુખી છે,

પરંતુ એકાંતના સમયમાં તેની આંખે છલકતા હોય છે.

જે મૌન સંગ કરે છે પ્રીત એ કંઇ પણ કદી કહી શકતા નથી,

એ બસ આસમાની તારલા માફક દૂરથી ચળકતા હોય છે.

આવા લોકો ખુદને કહેતા ફરે છે ‘અખંડ’ દુનિયામાં,

અખંડ એ હોતા નથી નજદીકથી જુઓ તો એ ખખડતા હોય છે.

ભુલી જાઓ

મળતા રહ્યા જે દર્દ હવે તે વિષયને ભૂલી જાઓ,

જે દિલમાં ભય જગતનો છે એ ભયને ભૂલી જાઓ.

આજ મળ્યા છો ભાગ્યે જ તો આવો પ્રણયની વાતો કરીએ,

કે છુટા પડ્યા હતા આપણે હવે એ સમયને ભૂલી જાઓ.

વિરહનું કાળું વાદળ હટયું અને પ્રીતની પુનમ સામે દેખાણી,

આવો મળી આ વેળાએ પરંતુ અમાસના ઉદયને ભૂલી જાઓ.

આકાશ ઉભેલું જોઇને ધરતીના ધબકાર વધ્યા છે,

પ્રણયની વાત સમજાશે પહેલા પ્રલયને ભૂલી જાઓ.

શું ખબર કે આવતા જન્મમાં આપણે મળીશું કે નહીં મળીએ,

મળ્યા છો આ જન્મમાં તો પછી આવતા ભવને ભૂલી જાઓ,

ઘણું અકારું છે આ દર્દ દિલનું દિલથી એ ભૂલી જવું,

બેઠા છો શું દૂર, દર્દને મારી નજદીક થઇને ભૂલી જાઓ.

મળી છે પ્રેમમાં હાર તો પછી એ પણ સ્વીકારી લો ને ‘અખંડ’,

સ્વીકારી હાર પ્રેમની અને હવે જૂઠા વિજયને ભૂલી જાઓ.

તારો સમય નથી

હું જીવું છું જિંદગી પણ જિંદગીને મારી સંગ પ્રણય નથી,

છે ધડકનનો ભાસ પરંતુ લાગે છે શરીરમાં હ્ય્દય નથી.

જીવનની રાહ પર ચાલતા ચાલતા સંઘર્ષ પણ હું કર્યે જાઉં છું,

પરંતુ જુઓ નસીબ હજુ એક પણ વખત મારો વિજય નથી.

મળે છે દર્દ ઘણા પરંતુ એ દર્દની મને પરવા નથી,

એમ સમજી લો કે નિર્ભય છું એટલે મને કોઇનો ભય નથી.

મને રાહમાં છોડી જાઓ છો પરંતુ જરા મારી વાત તો સાંભળો,

આ તો જિંદગી સામે દિલ તૂટ્યું છે, આખર કોઇ પ્રલય નથી.

જિંદગીથી હું થાક્યો હતો એટલે જ તો મેં મૃત્યુને આવકાર્યું,

પરંતુ જુઓ ‘અખંડ’ મૃત્યુએ કહી દીધું કે હજુ તારો સમય નથી.

રહેતા હતા

જુઓ તકદીર કે અમે પાસે રહીને પણ છેટા હતા,

છતાં અમે બન્ને પરસ્પર સુખ-દુઃખ લેતા-દેતા હતા.

કદી કોઇ વાત પર જો ખોટું બન્નેને લાગી જતું,

તો નિરાંતે બેસી અમે તેનું કારણ એક બીજાને કહેતા હતા.

હતી મસ્ત સાંજ અને શું એ ઢળતા સૂર્યનું દ્રૃશ્ય હતુ,

કે અમે એક સાંજ જ્યારે પીપળના ઝાડને ટેકે બેઠા હતા.

અમે પ્રેમની મીઠી વાતો કરતા હતા જ્યારે પણ ચમનમાં,

એ સમયે હવાઓના હળવા-હળવા ઝોકાઓ વહેતા હતા.

હું જિંદગી તેની હતો અને એ મારી જિંદગી હતા,

હું તકદીર હતો તેમની અને તે મારા હાથોની રેખા હતા.

પરંતુ વિયોગના વંટોળમાં ફસાઇ બાદમાં માલૂમ થયું,

કે અરે ‘અખંડ’ તમે તો એક પથ્થરના દિલમાં રહેતા હતા.

શિકાયત અમારી છે

જરા પૂછો તો ખરા કે કેવી તબિયત અમારી છે,

મારી બે-ચાર શ્વાસ બસ વસિયત અમારી છે.

ફકીરીહાલ હતો જિંદગીભર એનો તો ગમ નથી,

કારણ કે મારી રચના જ મિલ્કત અમારી છે.

ભલે ને ના મળે માન મને આ તારી મહેફિલમાં

પણ થાશે નહીં અપમાન એવી હેસિયત અમારી છે.

એ અહ્‌મ નથી મારો પરંતુ એ ખાત્રી છે મને,

હું ધારું તે થશે કારણ હાથમાં કિસ્મત અમારી છે.

મરણની બાદ શું થશે ? એની એ ફિકર નથી મને,

એ ઇશ્વરના દરબારમાં તો અદાલત અમારી છે.

મને સંભાળ ના એ દોસ્ત આમ જ લથડવા દે મને,

નશો કરી અને રાહમાં ભટકવાની આદત અમારી છે.

હું ભટકી ગયો તો એનું પણ કારણ એટલું હતું, ‘અખંડ’,

કે કોઇએ ના પ્રેમથી પૂછ્યું કે શું શિકાયત અમારી છે.

હોય છે

હ્યદયમાં તોફાન હોય છે ત્યારે ઉછળતા અરમાન હોય છે,

હોય છે તેને ભાન છતાં એ કેફમાં રહી બેભાન હોય છે.

કહી શકતા નથી અને એ રહી શકતા પણ નથી એ સમયે,

પોતાના જ આંગણમાં રહી તે પળના મહેમાન હોય છે.

હોય છે તે એવી રાહ પર જ્યાં કોઇ પણ મંઝિલ નથી,

અનોખી શાન હોય છે પરંતુ જીવન તો વિરાન હોય છે.

અહંકાના ખોળે બેસી તે ખુદને મહાન માનતા હોય છે.

કે જાણતા હોય છે બધું છતાં એ વાતથી અંજાન હોય છે.

ઠુકરાવી દે છે આવી વ્યક્તિને જીવન પણ પળમાં ‘અખંડ’,

લાગે છે મળ્યું છે ઘર પરંતુ તે ભટકતા સ્મશાન હોય છે.

રાખી હતી

દરેક આશ દિલની અમે દિલમાં જ સદા રાખી હતી,

પૂછો જરા આ દુનિયાને કે અમે કેવી દશા રાખી હતી.

છતાં કોઇ દિવસ દર્દ દિલનું દુનિયાને દેખાવા દીધું નથી,

કે મુફલિસીમાં પણ અમે અમીરીની અદા રાખી હતી.

સ્વાર્થની આ દુનિયામાં હું લાગણી લઇ જીવતો હતો,

એમ તો દુશ્મનો માટે પણ થોડી દિલમાં જગા રાખી હતી.

કહે છે કોણ કે હું તારી સભામાં આવી ખુશ નથી,

ઉદાસ જીવન હતું છતાં અમે થોડી તો મજા રાખી હતી.

હું ઉદાસ જો રહું છું પણ એ તો મારી આદત છે દોસ્ત,

પરંતુ મેં મારા દિલમાં સૌ માટે થોડી દુઆ રાખી હતી.

હું મર્યો છું તો શું થયું મારી રૂહ હજુ એ વાત કહે છે,

કે મેં મારી ‘અખંડ’ જિંદગી મારાથી જ ખફા રાખી હતી.

પાગલ

નથી હોતો હોંશમાં છતાં એ નિર્દોષ હોય છે પાગલ.

પોતાની દુનિયામાં સદા મદહોશ હોય છે પાગલ.

આ દુનિયાથી દૂર રહી તે પોતાની દુનિયામાં રહે છે,

હોંશમાં રહીને પણ એ બેહોશ હોય છે પાગલ.

હસે છે દુનિયા તેના પર અને તે દુનિયા પર હસે છે,

માનવ પર ચડેલો ઇશ્વરનો એ રોષ હોય છે પાગલ.

ચમનથી દૂર હોય છે છતાં એ સુમન બની રહેતા હોય છે.

દુનિયામાં કોઇનો નહિ તે ઇશ્વરનો દોસ્ત હોય છે પાગલ.

નથી ભાન તેને રાત અને દિવસનું એ રખડતો જ રહે છે,

અંધાર હોય છે અંદર શૂન્યમાં અસ્ત હોય છે પાગલ.

જીવનના કેફમાં રહી અને તે કંઇક ને કંઇક બબડતા હોય છે,

પોતાની જ દુનિયામાં એ મદમસ્ત હોય છે પાગલ.

ચાલ ‘અખંડ’ આપણેય વસી જઇએ એ પાગલની દુનિયામાં,

કે ભૂલી દર્દ દુનિયાનું અને મદહોશ હોય છે પાગલ.

લૂંટાવતો રહું છું

દુઃખ ગળે લગાવી મુસ્કાન લૂંટાવતો રહું છું,

નિરસ મારા હ્ય્દયના અરમાન લૂંટાવતો રહું છું.

મળે છે જે પળભર માટે તેને પણ હું દોસ્ત કહું છું,

કે જાન દુશ્મનો પર અને દોસ્તો પર ઇમાન લૂંટાવતો રહું છું.

નથી સ્થિર હું કોઇ જગા પર સદા હું ફરતો જ રહું છું,

કે દિલ લૂંટાવતો રહું છું ને મારું સ્થાન લુંટાવતો રહું છું.

નિર્ધન છું જીવનમાં ને ફક્ત દિલની જ દૌલત છે,

અપમાન અપનાવી અને માન લૂંટાવતો રહું છું.

‘અખંડ’ હું મરીને પણ ત્યાગની ભાવના રાખું છું,

કે મૃત્યુ બાદ સ્મશાન પર વિરાન લૂંટાવતો રહું છું.

આંખો રડે છે મારી

હોઠો પર છે મુસ્કાન પણ આંખો રડે છે મારી,

નથી નશો છતાં દિલની ધડકન લડખડે છે મારી.

ખુદાએ ઠુકરાવ્યા બાદ આ જગત ક્યાંથી અપનાવે,

કે અમર મૃત્યુ સામે નાદાન જિંદગી લડે છે મારી.

છે એક સાથી એ પણ વિરહની વેદના મને આપે છે,

લાગે છે મને એવું કે ત્યાં પણ કિસ્મત નડે છે મારી.

મેં અપનાવ્યા બધાને પણ મને જ ઠોકરો મળી ત્યાંથી,

બસ એ જ વિચારે જિંદગી તૂટી પડે છે મારી.

‘અખંડ’ જગતમાં હું જ એક શું ભાગ્ય લઇ આવ્યો છું ?

કે રખડે છે હજુ આત્મા અને લાશ પળપળ સડે છે મારી.

ઉઠાવી લેજે

ઝુકતો નહીં જિંદગીથી પરંતુ જિંદગીને ઝુકાવી દેજે,

યાદ કરે સૌ એક વાર એવી જિંદગીને સજાવી દેજે.

સત્યની રાહ પર ચાલે છે તો કટકો તો તને વાગશે જ,

કે સત્યના રાહ પર મળેલા ઘાવ તું ભૂલાવી દેજે.

ઠોકરો મળી છે ત્યાંથી પણ એ ઇશ્વરથી મટી નથી જવાનો,

ઠુકરાવે ભલે એ તુજને પણ તું પથ્થરને ઇશ બનાવી લેજે.

અહીં દિલબર તો શું મૌત પણ બેવફાઇ કરી જશે,

કે ગમ દિલમાં વસાવીને તું તારી જાતને મીટાવી દેજે.

મારા પર આટલા ક્રોધ પછી જો તું ઇશ્વર શાંત થયો હોય,

‘અખંડ’ મારી પ્રાર્થના એ જ છે કે આ જગથી ઊઠાવી લેજે.

વળતો રહેજે

સંસાર રૂપી સાગરમાં આંખો બંધ કરી તરતો રહેજે,

નથી કર્યાં તેં જે ગુન્હા તેની સજા તું ભરતો રહેજે.

જગત તો છે આંધળું આંખો બંધ કરીને તે ચાલે છે,

કે તું નસીબની ઠોકરો ખાઇને પણ સંભળતો રહેજે.

અહીંયાં કોઇ કોઇનું નથી બધા સ્વાર્થના સાથી છે,

પરંતુ એ મન મારા તું સૌને પ્રેમ કરતો રહેજે.

હોઠો પર પ્યાસ હશે અને રાહમાં ફકત મૃગજળ મળશે,

કે તું પણ મૃગજળ માફક જગત માંહે સદા મરતો રહેજે.

આંખોથી એ જ ઓઝલ થયા જે મુજ આંખોની જ્યોત હતા,

કે કોઇ વાર મારી યાદ આવે તો સ્વપ્નમાં તેને મળતો રહેજે.

બસ અહીંથી હું ‘અખંડ’ થઇ થાક્યો છું મારી જિંદગીથી,

જગત ના કહે તો પણ મન મારા તું રાહમાં વળતો રહેજે.

ફરતા રહ્યા

બસ અમે સદા એક ને એક જગા પર બેઠા રહ્યા.

એટલે જ તો અમે અમારી કિસ્મતથી છેટા રહ્યા.

કોઇ હાથતાળી દઇને સરી ગયું મારી પાસેથી પળમાં,

અને અમે અમારા દર્દની કહાણી સૌને કહેતા રહ્યા.

કોઇ દે છે દિલાસો તો એ પણ દિલના દાહ જેવો લાગે છે,

દર્દ છુપાવવા દિલનું અમે વદનને મુસ્કાન દેતા રહ્યા.

અમારા શોખને ખાતર અમે સમંદરની સૈર કરવા ગયા,

પરંતુ ડૂબી જઇ ભવરમાં એક લાશ થઇ વહેતા રહ્યા.

સમજતા રહ્યા સૌ એ વાત કે મને મુક્તિ મળી ગઇ છે,

અને અમે તો વિરાન રાતોમાં ‘અખંડ’ બની ફરતા રહ્યા.

આગમન

ઝુલ્ફ તેની વિખરાયેલી હશે, આંખ તેની શરમાયેલી હશે,

એ આગમન તેનું હશે અને રાહમાં કળીઓ પથરાયેલી હશે.

મહેંદી પણ એમના કદમ પર ખુશ્બુ તેની લૂંટાવતી હશે.

ફીઝાઓમાં પણ તેના આગમનની રંગત છવાયેલી હશે.

સ્મિત એમનું છલકતું હસે શરાબ બની તેના રૂખસારથી,

અને આંખો તેમની મારા ઇન્તઝારની પ્યાસમાં છલકાયેલી હશે.

કુદરતની એ સુંદરતા સૌ કોઇ નિહાળતા રહેશે પળભર માટે,

કારણ કે એ મારા જીવનથી વહાલી બંધનમાં બંધાયેલી હશે.

મૃત્યુ તેને લઇ જઇ નહીં શકે કારણ તે ત્યારે પણ મારી યાદમાં હશે.

‘અખંડ’ એમના આગમનની યાદ દિલમાં ત્યારે પણ છુપાયેલી હશે.

જિંદગી અકારી છે

સિતારાની વાત છે છતાં પણ આ કેમ મને બેકરારી છે,

લાગે છે એવું કે મારા દિલે ફરી એ પ્રીતને વિચારી છે.

બીજું કંઇ નથી એટલે કદાચ હું આ જિંદગી તેને નામ કરું,

પરંતુ જુઓ તકદીર કે આ જિંદગી પણ મારી ઉધારી છે.

સૂરજથી હું દૂર છું, એટલે જ કે મને ઉજાસનો ડર છે.

કારણ કે મેં તો જીવનમાં વિરાન રાતો જ સ્વીકારી છે.

સાકીના મયખાને મને લઇ જા, મયખાર ખાલી થઇ જશે,

જરાથી પૂરી ના થશે, આ સાગર જેટલી તરસ અમારી છે.

મારા દિલમાં કોઇ બીજું રહે છે એ ફકત વહેમ તમારો છે,

જરા આવી તું દિલે ઝાંકી જુવે તો ત્યાં તસવીર તમારી છે.

પ્રેમની પ્યાસમાં હું દર્દની પ્યાલીને પી ગયો હતો,

જ્યારથી પીધી આ પ્યાલી ત્યારથી જિંદગી અકારી છે.

દિલે લાગણી હશે મારા પ્રત્યે એટલે જ તો તમે આવ્યા છો,

પરંતુ કબર કરતા પણ ‘અખંડ’ એમના આ આસું ભારી છે.

પીઠથી પીઠ અડેલી હતી

ઉદાસ જીવનની રાહ પર અમને પણ ખુશી મળેલી હતી,

કે જેની સાથે પળ-બે-પળ મેં પણ પ્રીત કરેલી હતી,

ઝુલ્ફ તેની લહેરાતી હતી અને આંખો તેની શરમાતી હતી,

તોયે એ શર્મીલી આંખોમાં તસવીર તો મારી વસેલી હતી.

અમે પણ મળતા હતા વનમાં - ઉપવનમાં ને કલાકો સુધી બેસતા,

અને ત્યાંની પતઝડમાં અમે બન્નેએ મળી રંગત ભરેલી હતી.

એ સમયે હ્ય્દય સાથે હ્ય્દય અને નજર-નજરથી મળેલી હતી,

અને મારા હાથોમાં એમની એ કોમળ હથેળી હતી.

એમનું પણ સ્મિત છલકાતું હતું એ કુદરતની આંંખોથી,

જાણે કે ઇશ્વરે એમને એકને જ રૂપની થાળી ધરેલી હતી.

ત્યારે પછીના હાલ એવા હતા કે હું પાસે રહી તેનાથી દૂર હતો,

અમે હતા મહેફિલમાં સામસામા પણ આંખો બન્નેની ફરેલી હતી.

છતાં એ કિસ્મત મારું છે ‘અખંડ’ કે હજુ હું એમના હ્ય્દયમાં છું,

કે ચહેરા એમ બન્નેના ફરેલા હતા, છતાં પીઠથી પીઠ અડેલી હતી.

સાંભળી

કોઇ યાદ ફરી મને આવી ગયું, આ દિલની ધડકન સાંભળી,

કોઇ જીવન ફરી મહેકાવી ગયું, કોઇ વાત મનોમન સાંભળી.

આવે છે મહેક એ મૌસમની તો લાગે છે તમે નજીકમાં જ છો,

ગઝલ લખાણી મુજ દિલ પર, કોઇ પાયલની છમછમ સાંભળી.

તમે છો બાગનું સાવન અને તેમ જ છો ફૂલોની વસંત,

મારી કલમની સીહાઇ છલકાણી, સાવનની રૂમઝુમ સાંભળી.

પવનની સાથમાં પૈગામ એણે આપ્યો લાગેછે એ મને,

એટલે જ તો એ સાંભરે છે, કોઇ પ્રેમીઓની અનબન સાંભળી.

તરસ છે એમના દરશની તો ખોટી જીદ શું કામ કરે છે ‘અખંડ’,

જો ભમરો છે તું તો ફૂલ એ ખુશ થઇ જશે તારી ગુનગુન સાંભળી.

મારું મૌત મસ્ત હશે

સૂરજ પણ અસ્ત હશે ચાંદ તારા પણ અસ્ત હશે,

સ્મશાની શાંતિ હશે જગતમાં અને અમાવશી રાત્રિનો વક્ત હશે.

મોર આત્મા છોડશે મારા દેહને એવો તે સખ્ત થઇ,

કે મારા જીવનથી પણ પળભરનું મારું મૌત મસ્ત હશે,

મારે જે કહેવું છે તને, તે જરા સમજ તું એ દોસ્ત,

વાત અધૂરી રહી જશે ને હૈયે હમદમનો હસ્ત હશે.

જીવનમાં આઝાદ રહ્યો છું એટલે બંધન નહીં સહી શકું,

જ્યારે સૌ મારી લાશ બાંધશે ત્યારે હોઠોપર મારા રક્ત હશે.

ચિતા પર સુવડાવશે મને અને પળભરમાં હું રાખ બનીશ,

પછી રાખ મારું તિલક અને મારી અસ્થિ આત્માનો તખ્ત હશે.

યાદ સૌને હું આવીશ પળભર જ્યારે કામમાં સૌ વ્યસ્ત હશે,

મારા જીવનથી પણ પળભરનું ‘અખંડ’ મારું મૌત મસ્ત હશે.

ચાદર પણ નથી મળવાની

ગમોના ગુલશનમાં એ દોસ્ત મહોબ્બત નથી ખીલવાની,

હશે વર્ષાઋતુ પણ દિલની મહોબ્બત છે જલવાની,

તું હાથમાં રાખવા માગે છે પણ નસીબ ક્યાં હાથમાં રહ્યું છે,

જવાનીનું નામ જ જવાની છે એ તો એકવાર ચાલી જવાની.

દરેકના મુકદરમાં તો નથી લખ્યો હોતો પ્રેમ એ દોસ્તો,

સમંદરમાં પણ મોજ આવે છે લહેર જો ઉઠે જરા હવાની.

મળી જા ખાખમાં એ દોસ્ત નથી આ દુનિયામાં જીવવા જેવું,

કે તને થઇ છે એ બીમારી જેને અસર પણ નથી દવાની.

અરે ‘અખંડ’ નથી સુરક્ષિત અહીં કબ્ર સિવાય કોઇ સ્થાન બીજું,

કે મોંઘાઇનો જમાનો છે, કફનના રૂપે ચાદર પણ નથી મળવાની.

ભાન થઇ જાય છે

જ્યારે વધુ લાગણીથી કોઇના દિલમાં સ્થાન થઇ જાય છે,

ત્યારે સ્મિત હોય છે હોઠો પર પણ દિલ વિરાન થઇ જાય છે.

ખબર પણ રહેતી નથી આ દશામાં જ્યારે હોય છે દિલ,

કે દુશ્મન પણ આવી ત્યારે પળના મહેમાન થઇ જાય છે.

શું સ્થાન મળે પછી આ જગતમાં એ માનવીને,

કે જેનું ખુદાના દરબારમાં પણ અપમાન થઇ જાય છે.

હું દુઃખોના સમંદરમાં ડુબવા કરું છું પણ ડુબતો નથી,

હરતી-ફરતી લાશ થઇ જાઉં છું, જ્યારે આત્મા બેભાન થઇ જાય છે.

એ ખુદા ના આપતો એટલી પણ બુલંદી કોઇ માનવીને,

કે જે માનવીને જરા બુલંદીથી પણ અભિમાન થઇ જાય છે.

પ્રણય સૌને મળ્યો છે પણ વફા કોઇને આવડતી નથી,

કે પ્રણયમાં સ્વાર્થ પૂરતો જ અહીં એ જાન થઇ જાય છે.

પહેલા તો સૌને સારી લાગે છે તારી દીધેલી આ દુનિયા,

પણ જન્મ લઇ ધરા પર આનું સૌૈને ભાન થઇ જાય છે.

પળભરની છે આ દુનિયા, તમે પણ જોઇ લેજો ‘અખંડ’

કે ઘડીભરના સ્વાર્થ પછી ઘરના પણ શયતાન થઇ જાય છે.

તકદીર

કદી અંધારા તો કદી તેમાં અજવાળા છે,

તકદીરના પણ ખેલ કેવા નિરાળા છે.

એક પળ લાગે છે એ શીતળ ચાંદની જેવા,

તો એક પળ ધગધગતા તેમાં ઉનાળા છે.

સુલઝાવવા મથું છું, એટલો જ ઉલઝતો જાઉં છું,

સમજાતા નથી તકદીરના કેવા સરવાળા છે.

તકદીરના રૂપે એક પળ તકદીર જોઇ હતી,

આજ હવે એ દિવસો પર ફકત રંગ કાળા છે.

‘અખંડ’ તકદીર બીજું કંઇ નથી આટલો જ ભેદ છે,

કે જિંદગી પર વિધાતાના કરેલા એ ચેનચાળા છે.

એ જિંદગી છે

જિંદગી દર્દમાં ડુબાવો તો એ જિંદગી છે,

ખુદને જિંદગી પર હસાવો તો એ જિંદગી છે.

અમથા તો છલકાતો જામ જ છે જિંદગી,

જામ જિંદગીનો દર્દથી છલકાવો તો એ જિંદગી છે.

નથી એ જિંદગી જે જિંદગીમાં દર્દ નથી,

આંસુ હજાર છે પણ આંખો છલકાવતી નથી.

દર્દને બનાવી લો કફન આ ‘અખંડ’ જિંદગી માટે,

જિંદગીને દર્દનું કફન ચઢાવો તો એ જિંદગી છે.

આમ જુઓ તો ઝાંઝવા જેવા લાગે છે જિંદગી,

દિલને કોઇ પર લૂંટાવી દેતી હોય છે જિંદગી.

અનંત આ જિંદગીનો પણ પળભરનો અંત છે,

જિંદગીમાં કોઇની પ્રીત વસાવો તો એ જિંદગી છે.

નફરત બધે મળે છે કોઇની ઇનાયત નથી મળતી,

ખુદા મળી જાય તો દિલની ઇબાદત નથી મળતી.

મળતી રહે છે જિંદગીમાં ઠોકર દરેક પંથ પર,

દિલને એ ઠોકરો લગાવો તો એ જિંદગી છે.

આઘાત

ઉંઘ નથી આંખમાં આજની રાત,

લાગે છે મ્હારા સ્વપ્નને તારી છે વાટ.

આજની આ ખુશી કોની સમ વ્યકત કરું,

આવ જરા તો કરીએ થોડી ઘણી વાત.

તારો એ ઉદાસ ચહેરો હજુ યાદ છે,

ને યાદ છે તારી સાથેની એ મુલાકાત.

અહીં સૌ થોડા ઘણા મજબૂર છે જીવનથી,

સૌની તકદીર સૌને દઇ ગઇ છે માત.

અરે ઓ દુનિયા હું તેમાં હવે હાજર નથી,

ખાલી એ માળખાને તું મન પડે ત્યાં દાટ.

તૂટી ગયો છું છતાં પ્રતિબિંબ મારું છે ‘અખંડ’

કેવો દિલે રહી ગયો છે આવો આ આઘાત.

જીવ્યો છું

જીવન તો ખડગની ધાર જેમ જીવ્યો છું,

કોઇની ગોઝારી એક કટાર જેમ જીવ્યો છું.

નથી જીવ્યો હું ફકત કોઇના પ્રેમમાં જિંદગી,

બાકી તો કવિઓના વિચાર જેમ જીવ્યો છું.

કિસ્મત અજમાવવા ગયો હતો હું પ્રેમમાં,

અને કિસ્મત પર છોડી જિંદગી અણસાર જેમ જીવ્યો છું.

રૂપ વસાવવા ગયો હું આ હ્ય્દયના દર્પણમાં,

ને યાદ ના રહ્યું કે હું એક દરાર જેમ જીવ્યો છું.

જિંદગીમાં ભલે મને કોઇ ચાહે કે ના ચાહે,

પણ હું તો સદા સૌના દિલના પ્યાર જેમ જીવ્યો છું.

મને ગમ નથી જો દુશ્મનો મને ધિક્કારતા હોય,

હું તો દુશ્મનો સાથે પણ યાર જેમ જીવ્યો છું.

આ ગમોના તોફાનથી અસ્તિત્વ ફકત ડગમગશે મારું,

કારણ કે હું તો સદા ‘અખંડ’ કોઇ આધાર જેમ જીવ્યો છું.

જિંદગીના સાઝની શું આશા રાખવી મારે ?

જ્યારે હું તો ફકત મૃત્યુની સિતાર જેમ જીવ્યો છું.

પાલનહાર નથી મળતા

ડગમગતી માનવતાને હવે કંઇ આધાર નથી મળતા,

આજના કોઇ માનવી સાથે કંઇ વિચાર નથી મળતા.

કળજુગ આવ્યો છે, દુનિયા માટે આજ ખરેખર એેવો કે,

મૃત્યુનો બધે ખૌફ છે, જીવનના અણસાર નથી મળતા.

માનવી થયો છે એટલો નીચ કે તેને કોઇની પણ કદર નથી,

મળે છે શયતાન ગલી એ ગલી પણ દાતાર નથી મળતા.

આ દુનિયા આખી દોરી જાય છે એક એવા પ્રલય તરફ,

જ્યાં ભટકતા બધા મળે છે રાહ બતાવનાર નથી મળતા.

ફિકર કોઇને કોઇની નથી, સૌ સ્વાર્થમાંજ જીવે છે,

સાકી હજાર મળે છે પણ કોઇ પીનાર નથી મળતા.

ઇશ્વર પણ મુંઝાયો છે આજ આ માનવી બનાવી,

ઠોકર મારનાર ઘણા છે, ઇશ્વર પૂજનાર નથી મળતા,

જીવે છે બધા હવે કળજુગના હાથ નીચે પળ - પળ,

માનવને જન્મ આપી હવે અહીં પાલનહાર નથી મળતા.

તડફડાવું છું

મારું નસીબ હું ખુદ બનાવી ખુદ બગાડું છું,

આત્મા કબરે હ્ય્દયમાં સુવરાવી ખુદ જગાડું છું.

નથી કયાંય સ્થાન મળતું જરા પણ અમર થવાનું,

એટલે જ હ્યદયને સંસારની ઠેસ બધે વગાડું છું.

આમ તો મારા પણ આંસુ વહે છે ઝાંઝવા માફક,

પરંતુ તમારી ચાહતમાં હું આ આંસુ છુપાવું છું.

જાણ્યું નથી સંસાર હજુ ‘અખંડ’ ની અખંડતા,

એટલે ખુદની જાત બધાની નજરમાં પાડું છું.

આમ તો અમે પણ હસ્યા છીએ રોનકે મહેફિલમાં,

એટલે ખુદની જાત બધાની નજરમાં પાડું છું.

આમ તો અમે પણ હસ્યા છીએ રોનકે મહેફિલમાં,

હવે ખુદને એકલતામાં નસીબ પર રડાવું છું.

એ સાકી તારા મયખાનાની મયે પણ અસર ન કરી,

હવે ગમોના જામ પી ખુદને લડખડાવું છું.

એટલું તડપ્યા પછી પણ શાંતિ નથી હ્ય્દયને,

એટલે તો કોઇની યાદમાં હું તેને તડફડાવું છું.

જીવવા નીખળ્યો હતો

વ્યર્થ આ દુનિયા મહીં હું આમ જ જીવવા નીકળ્યો હતો,

બની પ્રેમ હું સૌના હૈયામાં રહેવા નીકળ્યો હતો.

પરંતુ અહીં એ વાત જરા પણ મને યાદ ના રહી,

કે નફરતની દુનિયા મહીં હું પ્રેમ કરવા નીકળ્યો હતો.

રક્તની નદીઓ વહે છે હવે અહીં ચારેય દિશામાં,

અને હું જીવનનાવમાં બેસી અહીં વહેવા નીકળ્યો હતો.

જ્યાં પળ પળ થતી રહે છે હિંસા ત્યાં ખુદા કેમ આવે,

અને હું મનમાં શ્રદ્ધા રાખી ખુદા ગોતવા નીકળ્યો હતો.

પરંતુ ઠેસ કિસ્મતની લાગ્યા બાદ માલુમ એ થયું,

કે ‘અખંડ’ તું ખોટી જ દુનિયામાં જીવવા નીકળ્યો હતો.

શરમાઇ જાય છે

કણ કણ મહીં ભેગા કરેલ મુજ સ્વપ્ન વિખરાઇ જાય છે,

અહીં મુજ જીવન, મુજ પ્રતિબિંબ જોઇને શરમાઇ જાય છે.

અટકયા વિધાતા ભાગ્ય લખતા એટલે મેં પ્રશ્ન કર્યો તેને,

કહ્યું વિધાતાએ કે તારા કર્મ પાસે સીહાઇ સુકાઇ જાય છે.

હ્ય્દયની ઊર્મિઓ ઉછળતી હતી એની કોઇ આશ પૂર્ણ કરવા.

પરંતુ મુજ હ્ય્દયના સાગર પાસે કોઇ બંધ બંધાઇ જાય છે.

રહી ધરા પર અને મારી નજર સદા આકાશ પર જ રહી,

ઘણી વેળા આકાશમાં જોઇ મારી આંખો ભરાઇ જાય છે.

સાગરના તોફાનો સામે હું લડતો હતો સદા ‘અખંડ’ બની,

પરંતુ દર્દના વંટોળ મહીં મુજ જીવન ભવરમાં ફસાઇ જાય છે.

એ દોસ્ત

થયો છું આજ એકલો મને મળવા, એ દોસ્ત તમે કોઇ તો આવો,

મીઠા કે કડવા વેણ મને કહેેવા, એ દોસ્ત તમે કોઇ તો આવો.

મેં મારા આભિમાનમાં ગુમાવ્યું મારું માન - સમ્માન અહીં,

ગુનેગાર છુું તમારો, સજા આપવા, એ દોસ્ત તમે કોઇ તો આવો.

નથી રહ્યો હવે સમય મારો બસ હવે હું ફકીરી હાલમાં છું,

ના દેજો દાન પણ ભીખ ફેંકવા, એ દોસ્ત તમે કોઇ તો આવ.

હાલત આજ એવી છે. મારી કે પાગલ કહી સહુ પથ્થર મારે છે,

ઊભા છો દૂર શાને પથ્થર મારવા, એ દોસ્ત તમે કોઇ તો આવો.

કોને કહું દર્દ દિલનું કોઇ તો મારું આજે આસપાસ નથી

એક વ્યથા છે મારી એ સાંભળવા, એ દોસ્ત તમે કોઇ તો આવો.

થયો છું હું ‘અખંડ’ એ મારા હ્ય્દયનો વહેમ હતો હું માનું છું,

તો લો ‘અખંડ’ ને આજ તોડવા, એ દોસ્ત તમે કોઇ તો આવો.

મર્યો છું દોસ્તીની પ્યાસમાં તો એક ઇચ્છા તો મારી પૂરી કીર દેજો,

અંધેર મારી કબ્ર પર જ્યોત કરવા, એ દોસ્ત તમે કોઇ તો આવો.

મળી જા

શું કામે જીવી રહ્યો છે જિંદગી તું ખાખમાં મળી જા,

છોડી દે દેહ આ આત્મા અને તું રાખમાં મળી જા,

કોણ છું હું અને શું કામ અવતર્યો છું, હું ધરા પર,

નથી ઓળખ કાંઇ તારી તો તું કોઇની શાખમાં મળી જા.

કોણ છે મારું અહીં જેને હું મારું કહી શકું,

દિવસમાં નહીં તો દોસ્ત બની તું રાતમાં મળી જા.

શું ખબર તને કે આંખો તરસે છે તારા દરસ માટે,

નફરત દેજે બાદમાં પણ એકવાર ખ્વાબમાં મળી જા.

ગમ રકત થઇ નસે - નસમાં મારી વહેતા હતા,

હોઠો પર સ્મિત આવી જાય જો તું ફૂલછાબમાં મળી જા.

નથી સ્નેહ જ્યાં છે નફરત એ જહામાં જીવે છે તું,

‘અખંડ’ તું રહી નહીં શકે તું માટીના દાબમાં મળી જા.

રહી ગયા

દુનિયા જીતતી રહી મુજથી અને અમે ફકત હારમાં રહી ગયા,

મારી તકદીર થઇ મુજથી આગળ ને અમે કતારમાં રહી ગયા.

પળ પળ મળી ઠોકરો અને નફરત મળી દુનિયાથી મને,

સૌ તરછોડી ગયા મને અને અમે તો ફકત પ્યારમાં રહી ગયા.

દુનિયાની અંદર હવે ક્યા હોઇ પર ભરોસો કરવા જેવો છે,

લૂંટી ગયા મને મારા દોસ્ત અને અમે એતબારમાં રહી ગયા.

જીવનમાં ઇશ્ક થયો અને એમને એવી રીતે પૂછ્યું અમે,

પરંતુ અમે ઇન્ઝારમાં અને એ ફકત વિચારમાં રહી ગયા.

ઇશ્વરના શ્રાયથી ખર્યો હું આસમાનથી ‘અખંડ’ તારલો,

મળ્યું બધાને સ્વર્ગ પરંતુ અમે જ એક સંસારમાં રહી ગયા.

હ્ય્દય થઇ ગયો છે

મને મૃત્યુ સંગ ‘અખંડ’ એવો પ્રણય થઇ ગયો છે,

કે હવે જિંદગી છોડી જવાનો મારો સમય થઇ ગયો છે.

જેનો હું આધાર હતો તેને નિરાધાર કરી જાઉં છું,

જેનો હું આધાર હતો તેની માટે પ્રલય થઇ ગયો છે.

હું ખુશ છું જિંદગીથી મારી કંઇ શિકવા નથી જિંદગી પાસે,

મળ્યું’ તું દર્દ ઘણુંં પરંતુ એ તો મારો વિષય થઇ ગયો છે.

મળી દુનિયામાં નફરત પરંતુ મને તેનો હરખશોખ નથી,

શું રડવાનો તે દુનિયામાં જે જીવનમાં અભય થઇ ગયો છે.

મૃત્યુનો મેં હાથ થામ્યો જિંદગીની રાહ પર ચાલતા ચાલતા,

મારા જીવનમાં પહેલેથી મૃત્યુના સૂર્યનો ઉદૃય થઇ ગયો છે.

ઘણા ખુશ થશે અને ઘણા લોકો રડશે મારા મોત પર,

દુઃખી થઇ જશે એ લોકો જેનું ‘અખંડ’ હ્ય્દય થઇ ગયો છે.

ખોવાઇ ગયો

જીવન રાહ પર ચાલતા ચાલતા હું એવી ક્ષણમાં ખોવાઇ ગયો,

પર્વતોના પર્વતો પાર કરનારો હું જરા કણમાં ખોવાઇ ગયો.

હતા જે રાહમાં મારી સાથે ચાલનારા તેની મંઝિલો આવી,

પરંતુ હું એક જ એવો હતો જે પોતાના આંગણમાં ખોવાઇ ગયો.

પ્રણયની વાત સાંભળી હું પણ કોઇની આંખોમાં વસવા ગયો,

પરંતુ એમની ચાહતમાં હું તો તેની પાંપણમાં ખોવાઇ ગયો,

સાગરના તોફાનોમાં ફસાયો છતાં ય મેં સામનો કર્યો તેનો,

પરંતુ ભાગ્યના ખેલમાં હું સાગરના તરણમાં ખોવાઇ ગયો.

મંઝિલોની તલાશમાં હું ચાલતો ગયો બસ એ રાહ પર,

ના રહ્યું ભાન ‘અખંડ’ અને હું જીવનના રણમાં ખોવાઇ ગયો.

જિંદગીની હકીકત

કોઇ દિવસ એને જગતમાં જિંદગી મળતી નથી,

જે માણસ મૃત્યુનો હાથ છોડી ચોલ્યો જાય છે.

સંસારમાં સૌનું સ્થાન ફકત એ જ એક મૃત્યું છે,

ને બહુ અભાગી વસ્ત્ર છે એ જે કફન થઇ જાય છે.

આ માટીનું શરીર તો માટીમાં જ મળી જશે,

પછી અહીંયા ક્યા કોઇનું નામ રહેવાનું છે.

જિંદગી મળી છે તો ગર્વથી જીવી લો ઘડી બે ઘડી,

પછી અંતમાં તો થોડા લાકડાઓમાં જ બળવાનું છે.

કોઇ દિવસ એ આત્મા અમર કહેવાતો નથી,

જે પોતાના સ્વાર્થથી જ આખી જિંદગી જીવ્યો હોય.

જિંદગી એ જ છે જે દુઃખમાં કોઇને કામ આવે,

ને બહુ અભાગી આત્મા છે એ જે ભટકતો રહી જાય છે.

મારું અને તારું કરતા કરતા જિંદગી વિતી જશે આ,

પણ ખુદને સંસારમાં આરામ કદી નહીં મળે.

સમયની ચક્કીમાં આ સૌ પીસાઇ જશે એકવાર,

ને જગતમાં માનવનું સ્થાન ક્યાય નહીં મળે.

કોઇ દિવસ એ માનવ સારું મૃત્યુ પામતો નથી,

જે કળજુગના કાંટાઓ પર ચાલ્યો જાય છે.

જિંદગીને કળજુગના કાંટા પર સુવરાવી દે છે,

ને બહુ અભાગી માણસ છે એ જ માનવતા ભુલી જાય છે.

સુંદરતાનું પ્રતીક છે તું

કુદરતી કલમથી જે લખાયું એ પ્રિયે એ પ્રથમ ગીત છે તું,

જે ત્રણેય લોકમાં સુંદર છે, ઓ પ્રિયે એ મન મીત છે તું.

તું ઇન્દ્રધનું શી રંગોતી રચાયેલી અનોખી સુંદરતા છે,